ախ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑχ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ ախ
ախ1[խմբագրել]
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Ձայնարկություն[խմբագրել]
- վշտի՝ ցավի բացականչություն ◆ Ա՜խ, չար պառավը սև արավ օրս։ Հովհաննես Թումանյան
- կարոտի՝ տենչանքի բացականչություն ◆ Ա՜խ տվեք ինձ քաղցր մի քուն, կյանքից հեռու սլանամ։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
- ափսոսանքի բացականչություն ◆ Ա՜խ իզուր, իզուր փախա։ (Ավետիք Իսահակյան)
- սպառնալիքի բացականչություն ◆ Ա՜խ թե մի գտանք, մածուն ցույց կտանք։ Հովհաննես Թումանյան
- գոհունակության և բավարարվածության բացականչություն ◆ Ա՜խ, ինչ լավն է աշխատանքը։ Հովհաննես Թումանյան
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- ա՜հ, օ՜խ, վա՜յ, վու՜յ
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- ախ քաշել, անել -
- հառաչել, ողբալ ◆ Էն որ հառաչում ու ախ եմ քաշում, էն ու՞մ եմ հիշում։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Աչկեմես գոհարն գնաց յարին կարոտ ախ անելեն։ (Սայաթ-Նովա)
- երանի տալ՝ տենչալի մի բանի հասնելու ◆ Ակռավը բլբուլ չի դառնա, քանի գուզե վուր ախ անե։ (Սայաթ-Նովա)
- ախ ու վախ - հառաչանք, ախ ու վախ անելը ◆ Ախ ու վախով, դարդերով, սիրտս կերան, անց կացան։ Հովհաննես Թումանյան
- ախ ու վիշ - հառաչանք
- ախ ու վախ անել, ախ ու վիշ անել - ախ քաշել, հառաչել
- ախ թե - երանի թե ◆ Ախ թե գային, ինչ լավ կլիներ։
- ախը քաշել - որևէ մեկի կամ որևէ բանի կարոտը քաշել ◆ Պատառ մը հացին ախը կը քաշեմ։ (Հրաչյա Աճառյան)
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ | |
ախ2[խմբագրել]
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Գոյական[խմբագրել]
- (ժղ․) նիգ
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- նիգ, լինգ, լծակ
- դրափակ, դռնափակ, ներքսափակ, խազնիշ, հավուկ, (գվռ․)՝ զռզա, զռզիկ
Արտահայտություններ[խմբագրել]
Ի արտաքին հոլովում | ||
Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
Ուղղ. | ախ(ը) | ախեր(ը) |
Սեռ. | ախի | ախերի |
Տր. | ախի(ն) | ախերի(ն) |
Հայց. | ախ(ը) | ախեր(ը) |
Բաց. | ախից | ախերից |
Գործ. | ախով | ախերով |
Ներգ. | ախում | ախերում |
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ[խմբագրել]
Թարգմանություն
ախ3[խմբագրել]
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Գոյական[խմբագրել]
- Կարին, Երզնկա՝ տե՛ս ալխ ◆ Ախը կոտրել, տունը մտել, թալանել են։ (Ձեռագիր)
- կողպ, փակ ◆ Դուռը բա՞ց է, թե ախ։ (Ստեփանոս Մալխասյանց)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- ախը դնել - դուռը փականքով փակել
Ի արտաքին հոլովում | ||
Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
Ուղղ. | ախ(ը) | ախեր(ը) |
Սեռ. | ախի | ախերի |
Տր. | ախի(ն) | ախերի(ն) |
Հայց. | ախ(ը) | ախեր(ը) |
Բաց. | ախից | ախերից |
Գործ. | ախով | ախերով |
Ներգ. | ախում | ախերում |
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ[խմբագրել]
Թարգմանություն
ախ4[խմբագրել]
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Գոյական[խմբագրել]
- տե՛ս ահ ◆ Ինչ տեղ ախ, էն տեղ ամոթ։ Աշոտ Հովհաննիսյան ◆ Էդտե պառվի պռունկ ճղավ ախու։ (Էմինեան ազգագրական ժողովածու)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- Ուրմիա՝ ախ քցել - երկյուղ՝ սարսափ գցել
- Վան՝ ախու ախախալ լինել - վախից հալումաշ լինել
- Ապարան՝ ախ տալ - սպառնալ, վախեցնել
Ի արտաքին հոլովում | ||
Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
Ուղղ. | ախ(ը) | ախեր(ը) |
Սեռ. | ախի | ախերի |
Տր. | ախի(ն) | ախերի(ն) |
Հայց. | ախ(ը) | ախեր(ը) |
Բաց. | ախից | ախերից |
Գործ. | ախով | ախերով |
Ներգ. | ախում | ախերում |
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ[խմբագրել]
Թարգմանություն
ախ5[խմբագրել]
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
- Առտիալ՝ գործ է ածվում կապակցության մեջ
Հոմանիշներ[խմբագրել]
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- ախ տալ - նայել, դիտել
Ի արտաքին հոլովում | ||
Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
Ուղղ. | ախ(ը) | ախեր(ը) |
Սեռ. | ախի | ախերի |
Տր. | ախի(ն) | ախերի(ն) |
Հայց. | ախ(ը) | ախեր(ը) |
Բաց. | ախից | ախերից |
Գործ. | ախով | ախերով |
Ներգ. | ախում | ախերում |
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ[խմբագրել]
Թարգմանություն
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Քաղվածք/Հովհաննես Թումանյան
- Քաղվածք/Հովհաննես Հովհաննիսյան
- Քաղվածք/Ավետիք Իսահակյան
- Քաղվածք/Սայաթ-Նովա
- Քաղվածք/Հրաչյա Աճառյան
- Հայերեն բառեր ժողովրդական իմաստով
- Կարինի բարբառային բառեր
- Երզնկայի բարբառային բառեր
- Քաղվածք/Ձեռագիր
- Քաղվածք/Ստեփանոս Մալխասյանց
- Քաղվածք/Աշոտ Հովհաննիսյան
- Քաղվածք/Էմինեան ազգագրական ժողովածու
- Ուրմիայի բարբառային բառեր
- Վանի բարբառային բառեր
- Ապարանի բարբառային բառեր
- Առտիալի բարբառային բառեր
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից