ական

Վիքիբառարան-ից


Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ ա•կան 

ական1[խմբագրել]

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Փոխառություն՝ հունարեն άκανθα։

Գոյական[խմբագրել]

  1. (պատմ․) պարսպի (պատի) տակ փորվող անցք՝ բռնի ներս խուժելու համար Բերդի արևմտյան պարսպի տակ փորված է մի ական: (Րաֆֆի)
  2. թշնամու ամրության կամ դիրքի տակ փորված փոս՝ պայթուցիկ նյութեր լցնելու և պայթեցնելու համար

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. ծակ, անցք, խոռ
  2. փոս

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. ալեհավաքային ական
  2. ական-անակնկալ - տե՛ս ական՝ ականորոգայթ
  3. ականանետային ական - տե՛ս ականանետ՝ ականանետի զինամթերք
  4. ականի թասակ
  5. ականի հանում ջրից
  6. ականի պայթուցիչի գործարկման պարբերաբար անջատվող տարր - ականին այնպես միացված սարք, որ այն կարողանա մարտական պատրաստության բերվել միայն հաշշված անգամներ
  7. ականի պայթուցիչի ոչնչացնում
  8. ականի պասիվ վիճակ
  9. ականի քիմիական ճայթիչ
  10. ականների անկանոն տեղադրում
  11. ականնների հայտնաբերության մակարդակ
  12. ականնների ոչնչացում
  13. ականների վնասազերծում
  14. ական-որոգայթ
  15. ակտիվ ական
  16. ակուստիկ ական - ոչ հպումային ական, որն անցնող նավերի առաջացած ձայնային ազդանշանները վերածում է էլեկտրական ազդանշանների, որոնք պայթեցնում են ականը
  17. ակուստիկ ականի որոնում
  18. արտաքին ազդեցությունների նկատմամբ սակավ զգայուն ական
  19. բեկորային ական
  20. ապահովիչով անվտանգացված ական
  21. գործարկմանը պատրաստ ական
  22. գորտ ական - տե՛ս ական՝ թռչող ական
  23. թռչող ական - ական, որը պայթելու ժամանակ վեր է թռչում՝ վնասելով մարդու մարմնի վերին հատվածը
  24. իներտ ական - տե՛ս ական՝ ուսումնական ական
  25. ինժեներական ական - զինամթերք վրագետնյա ականապայթյունային արգելափակոցների սարքավորման համար. տարատեսակներն են՝ հակահետևակային, հակատանկային, հակատրանսպորտային, հակադեցանտային, օբյեկտային ականները
  26. ինքնաշարժ ական
  27. ինքնավար ական - տեղադրումից հետո հսկողություն չպահանջող ական
  28. ինքնուղղորդվող ական
  29. լարված ական
  30. իցքազերծված ական
  31. լողացող ական - ական, որը մնում է ջրի մակերևույթին
  32. խարսխազերծ ական - խարսխաական, որը կտրվել է խարսխից և հոսանքների ազդեցությամբ ազատ լողում է ջրում
  33. ծովային ական
  34. կառավարվող ական
  35. կեղծ ական
  36. հակահետևակային ական
  37. հակատանկային ական - ական, որը օգտագործվում է տանկերը անշարժացնելու կամ ընդհանրապես շարքից ահնելու համար
  38. հակաուռկանապարկային ական
  39. հակափոխադրամիջոցային ական
  40. հաճախականամակածական պայթուցիչով ական - տե՛ս ական՝ ալեհավաքային ական
  41. համակցված պայթուցիչով ոչ հպումային ական
  42. հանդերձված ական
  43. հատակային ական - ական, որը լողունակ չէ և դրա շնորհիվ պառկում է ծովի հատակին
  44. հարվածային ական - տե՛ս ական՝ հպումային ական
  45. հեռակառավարվող ական
  46. հեռատեղակայվող ական
  47. հիդրոդինամիկ ական
  48. հոսընթաց ական - ական, որը մնում է ջրի երեսին և հողմերի ու ծովային հոսանքների ազդեցությամբ շարժվում է ջրի մակերևույթով
  49. հորիզոնական խոցմամբ ական
  50. հպումային ական
  51. հրետանային ական - ականանետային կրակոցի խոցիչ տարրը
  52. ձայնային ական - տե՛ս ական՝ ակուստիկ ական
  53. ձայնային ականի որոնում - տե՛ս ական՝ ակուստիկ ականի որոնում
  54. ձողային ական - հակատանկային ականի տեսակ, որի պայթուցիչն ունի ձողի ձև
  55. ձողային պայթուցիչով ական - տե՛ս ական՝ ցցզձողային ական
  56. ճամփամերձ ական
  57. մագնիսական ական
  58. մարտական ական
  59. միանգամյա ական - ական, որի սխեման պահանջվում է համապատասխան ազդեցությամբ միայն մեկ ակտիվացում
  60. շարժական ական
  61. ոչ հպումային ական - ական, որը պայթում է իր մոտակայքի ֆիզիկական վիճակի կամ իրենից արձակվող ճառագայթման վրա թիրախի գործած ազդեցության հետևանքով
  62. պասիվ ական
  63. սեղմազգայուն ական - տե՛ս ական՝ սեղմովի գործողությամբ ական
  64. սեղմովի գործողությանբ ական
  65. սովորական ական
  66. վնասազերծված ական
  67. տատանական ական
  68. տարաբնույթ ականնների հավաքածու
  69. ցցաձողային ական - թեքվածային գործողությամբ հակատանկային կուտակային ական, որը պայթում է տանկի տակ՝ ջարդելով հատակը, տեղից պոկելով և ավերելով սարքավորանքը, վիրավորվել անձնակազմից
  70. ուսումնական ական
  71. քիմիական ական
  72. ֆուգասային ական - ականի տեսակ որը պայթում է, երբ կանգնում են դրա վար

ական2[խմբագրել]

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Գոյական[խմբագրել]

  1. ականանետի պայթուցիկ արկ ◆ Ինձ թվաց, թե բոլոր արկերը, բոլոր ականները ահռելի վժժոցով հատկապես դեպի ինձ են թռչում։ (Վախթանգ Անանյան)
  2. թշնամու կողմում գետնի մեջ կամ գետնի երեսին դրվող պայթուցիկ արկ ◆ Դիմացի բլուրներն ամրացված էին… փշալարերով ու ականներով: (Վախթանգ Անանյան)
  3. (ռազմ․) հատուկ պայթուցիկ արկ կամ այլ նյութ, որը սովորաբար տեղադրվում է գետնի կամ ջրի տակ և նախատեսված է ցամաքային փոխադրամիջոցներ, նավակներ, օդանավեր ոչնչացնելու, վնասելու, զինծառայողներին վիրավորելու, սպանելու կամ որևէ այլ ձևով շարքից հանելու համար

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. արկ
  2. ռումբ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

ական3[խմբագրել]

Մակբայ[խմբագրել]

  1. Ղարաբաղ՝ լրիվ, անկորուստ ◆ Ապրանքն ական ու անվնաս ետ բերին, հանձնեցին սարվորին։ Հովհաննես Թումանյան

Հոմանիշներ[խմբագրել]

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. ական անել - նայել ստուգելու համար, հաշվելով ստուգել ◆ Մեկ ական արա հավերին, տես բոլորը կա՞ն, տե՞ղն են։ (Հրաչյա Աճառյան)
  2. ական թոթափել (հնց․) - մի ակնթարթում, իսկույն
  3. Ղարաբաղ՝ ական-ական անել - փնտրել, հարցուփորձ անելով տեղեկություններ հավաքել ◆ Ական-ական արի, որ իմանամ, թե որտե՞ղ ես կորել։ (Հրաչյա Աճառյան)
  4. Խոտուրջուր՝ ականեն ըլնիլ - մղձավանջային վիճակի մեջը ընկնել

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Ֆարիդ Գրիգորյան, Ռազմագիտական տերմինների դպրոցական հայերեն-ռուսերեն թարգմանական-բացատրական բառարան (Մակմիլան-Արմենիա), Երևան, 2006 — 144 էջ։
  • Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
  • Արծրուն Խանջյան, Ռազմական տերմինների անգլերեն-հայերեն համառոտ բացատրական բառարան, Երևան, 2009 — 39 էջ։