արքա

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ արքայ

վանկեր՝ ար•քա 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Թերևս հին փոխառություն՝ հունարեն άρχων, άρχιος:

Գոյական

  1. թագավոր ◆ Ուր ահեղ կռվով չի մտնիլ արքան, ղոնաղ է աշուղն իրեն սազի հետ։ Հովհաննես Թումանյան
  2. (շխմ․) շախմատի գլխավոր ֆիգուրը ◆ 29-րդ քայլում... զոհաբերեց ֆիգուր և գրոհ սկսեց սպիտակների արքայի վրա։ (Մամուլ)
  3. (թղթ․) խաղաթուղթ, որ կրում է թագավորի նկար
  4. (փխբ․) արդյունաբերության կամ առևտրի որևէ բնագավառում իշխող դիրք գրավող կապիտալիստ ◆ Նավթի արքա: ◆ Ամերիկայում նստած դոլլարի արքաները պատերազմից մեծ օգուտ ունեն։ (Գարեգին Սևունց)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
  1. թագավոր, միապետ, կայսր, տիրակալ, գահակալ, թագակալ, ինքնակալ, կեսար (բյուզանդական), շահ (պարսկական), շահնշահ, արքայից արքա, թագավոր թագավորաց, ցար (ռուսական), սուլթան (մահմեդական), նեգուս (հաբեշական), փարավոն (հին եգիպտական), փադիշահ (արևելյան), (հին)՝ ծիրանավոր, աշխարհակալ, աշխարհատեր
Արտահայտություններ[խմբագրել]
  1. արքայից արքա - թագավորների թագավոր, շահնշահ (պարսից թագավորների տիտղոսը) ◆ — Օգնականներս սակավ չեն, սպարապետ տե՜ր, դու միայն ինձ գործ տուր, գո՜րծ, ես ծույլ չեմ իմ պաշտոնի մեջ,— ասաց նա դիվական ծիծաղով, և ապա ավելացրեց.— արքայից արքան միշտ գոհ էր իմ ծառայություններով, և տարի չէր անցնի, որ ինձ մի քանի գյուղեր և ագարակներ չպարգևեր։ (Րաֆֆի)
  2. հավքերի արքա - արծիվ ◆ Ժամանակ դրին հինգ հարյուր տարի Արքան հավքերի, արքան անտառի։ Հովհաննես Թումանյան
  3. գազանների արքա, կենդանիների արքա - առյուծ ◆ Առյուծն ընկավ խճճված ու կապված... Անտառի քաջը, կենդանիների արքան գերի էր այլևս։ Վրթանես Փափազյան

Թարգմանություններ[խմբագրել]

Աղբյուրներ[խմբագրել]