զայրանալ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [zɑjɾɑˈnɑl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

Արտասանություն

վանկեր՝ զայ•րա•նալ 

Բացատրություն

1. (նորբ․) բարկանալ, սրդողել, նեղսրտել

Բայ

1. սաստիկ բարկանալ, բորբոքվել ◆ Նա բարկացավ, երբ նկատեց, որ հարվածները լավ էին ներգործում, և ավելի զայրացավ, երբ նկատեց, որ հարվածները լավ չէին ներգործում, և ավելի զայրացավ, երբ լսեց, որ պարսիկ պատանիները արդեն սկսել էին ծիծաղել նրա վրա։ (Րաֆֆի) ◆ Նա զայրացած էր այս վիճակից և չէր կարողանում զսպել իրեն։ Դերենիկ Դեմիրճյան
2. (փխբ․) սաստկանալ, բորբոքվել, ուժգին կերպով արտահայտվել

Հոմանիշներ

1. բարկանալ, վրդովվել, բորբոքվել, հերսոտել, մաղձոտել, չարանալ, նեղանալ, սրտնեղել, սրդողել, սրտմտել, ջղայնանալ, զայրագնել, գազազել, կատաղել, մոլեգնել, դիվոտել, փրփրել (փխբ․), (հնց․) զայրասրտել, զայրամտել, ցասնուլ (հին), զակատել, դժոխանալ, դժոխել, դժնդականալ, (գվռ․)՝ ժնգալ, ժնգժնգալ, ջգրել, ջգրվել, ճաքել, տրաք(վ)ել, թուրքանալ, տաճկանալ, խույոտել, թեփոտել, դաղզել, մռփալ, պիպեչքանալ, պոլոկտել, խրխել, համբռկել, սերդրել, սխտորել, փնչլոտել, քռստել, քացխել, հերսը ելնել, զայրույթը թափել (մեկի վրա), զայրույթից իրեն ուտել, զայրույթը թափել մեկի գլխին, մաղձը թափել, ափերից դուրս գալ, ափերից դուրս ելնել, ատամ սրել, ատամները կրճտացնել, ատամները սեղմել, արյունը դառնալ, արյունը գլխին խփել, արյունը փրփրել, բերանից բոց ու կրակ թափել, (աչքերը) (աչքը) արյուն կոխել, աչքի լույսից պեծ ու կրակ վայր (վեր) թափվել, ատամները սրել (մեկի վրա), ատամները չխչխկացնել, աչքերը արյունով լցվել, աչքերը արյունոտվել, աչքերը կայծակ(ներ) արձակել՝ թափել, աչքերի մլարը պատել, աչքերը կայծակին տալ, աչքերը կրակ թափել՝ կրակ ցայտել, աչքերը մթնել, աչքերից կրակ (կրակ ու կայծակ, կայծեր, պեծ ու կրակ) դուրս ցայտել՝ թափվել (դուրս թափվել, դուրս թռչել), աչքերից արյուն կաթել, բերանից կրակ թափել, աչք-ունքից կրակ ցայտել, բարութ կտրել, բերանը փրփրել, դևերը բերել, թևերը կրծել, թևերի միս կրծել, գլուխը պատեպատ զարկել, գլուխը պատերին (պատերով) զարկել, գլուխը քարեքար տալ, գլխի թասը թռչել, գլխի խոփը վեր կենալ, գլխի ճիճուն (որդը, որդերը) շարժել, գլխին թույն թափել, գլխին կայծակ թափել, գլխին կրակ ածել, գլխին հուր և կայծակ թափել, դեմքից մաղձ կաթել, դևերը գալ, եղունգները կրծել (կրծոտել), երեսից թույն է կաթում, թույն թափել (մեկի վրա), ինքն իրենից դուրս գալ (ելնել), (արևմտհ․) ինքզինքը մոռնալ, ինքզինքն դուրս գալ, ինքն իրեն չճանաչել, ինքն իրեն ուտել, իրեն կտրատել, իրեն ուտել, գայլ դառնալ, գլխի որդը (որդերը) շարժվել, գլխին կրակ թափել, գլխին կրակ վառել, գիժ դամարը բռնել, իրենից դուրս գալ, իրեն կորցնել, ինքզինք ուտել (արևմտհ․), գժերը բռնել, բերանը փրփրել, համբերությունից դուրս գալ, ջիները գալ, տաք ջուրը բերանը կոխել, կրակ կտրել, ծուխը քթից դուրս գալ, ծուխը գլխից դուրս գալ, կուտ ուտել՝ լեռները ելնել, կրակ դառնալ, կրակ փչել, շապկեն ելնել, սիրտը ելնել, սիրտը նեղանալ, սիրտը շուռ գալ, սրտախաղ լինել, արյունը գլխին (գլուխը) զարկել, զարնել, բորբոքվել, արյունը եռալ (եռ գալ, եռ ընկնել, եփ գալ, եփվել), բեղերը կրծոտել, (գռհկ․) շուն դառնալ, շուն կտրել
2. տե՛ս սաստկանալ

Արտահայտություններ

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ resent գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ сердитьсяя (ru) ‎(serditʹsjaja), рассрдиться (ru) ‎(rassrditʹsja), гневаться (ru) ‎(gnevatʹsja), разгневаться (ru) ‎(razgnevatʹsja), негодовать (ru) ‎(negodovatʹ), возмущаться (ru) ‎(vozmuščatʹsja), возмутиться (ru) ‎(vozmutitʹsja) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։