Հայերեն

ՄՀԱ՝ [tʰɑɡɑvɔɾutʰˈjun]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ թագաւորութիւն

վանկեր՝ թա•գա•վո•րութ•յուն

Կազմություն[խմբագրել]

Արմատ՝ թագավոր, վերջածանց՝ -ություն:

Գոյական

միապետական պետություն, որ կառավարում է թագավորը ◆ Շուտով երկու եղբայրներն էլ վախճանվեցան առանց տեսնելու իրենց թագավորության կործանումը։ (Րաֆֆի) ◆ Նա ոչնչացրեց թագավորությունը, ոչնչացնում է և նախարարությունը։ Դերենիկ Դեմիրճյան
որևը թագավորի իշխելը, թագավորելը, թագավորի գործունեությունը ◆ Դու միայն մի պարտք ունես կատարելու, այն է՝ քո արժանավոր թագավորությամբ մոռացնել տալ հայ ժողովրդին Աշոտ Երկաթի անունը։ (Մուրացան)
թագավորելու ժամանակաշրջանը՝ ժամանակամիջոցը ◆ Նրա թագավորության ժամանակ ուլն ու վագրը միմյանց հետ հաշտ էին ապրում։ (Ղազարոս Աղայան)
թագավորի իշխանության տակ գտնվող երկիրը
թագավորական իշխանություն ◆ Նա այնքան փառամոլ չէր, որ նրան հրապուրեր Շապուհի խոստացած թագավորությունը։ (Րաֆֆի)
(փխբ․) այն երկիրը, ուր իշխում է թագավորը ◆ Թագավորը երևակայում է, որ իր թագավորության մեջ գործերը հիանալի են գնում։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Իրանց անպարտելի քաջությամբ… կարող են նվաճել մի մեջ թագավորություն։ (Րաֆֆի)
(փխբ․) իշխանություն, տիրապետություն, գերիշխանություն ◆ Ավագիմովների միահեծան թագավորությունն էր։ (Ակսել Բակունց)
որևէ նյութի դերի՝ նշանակության և գործադրության գերազանցությունը այս կամ այն ժամանակաշրջանում ◆ Ժամանակակից քաղաքակրթությունն է աղաղակում՝ շոգու և երկաթի գոռոզ թագավորությունը։ (Շիրվանզադե)
(փխբ․) իրականության՝ երևույթների որևէ բնագավառ ◆ Բույսերի թագավորություն:
տեղ՝ բնագավառ՝ միջավայր, որում իշխում՝ գերիշխում՝ տիրում է որևէ երևույթ ◆ Խավարի այս սոսկալի թագավորությունը տեսնելով, մի՞թե այլևս հնարավոր պիտի լինի անհատի համար եսական կյանք։ (Նար-Դոս)
(բսբ․) կենսաբանության բնագավառում այդպես են անվանում ամենաբարձր տաքսոնոմիական կատեգորիաները

Հոմանիշներ[խմբագրել]

կայսրություն, արքայություն, միապետություն, ինքնակալություն, տիրակալություն (հզվդ․)
տե՛ս իշխանություն, պետություն

	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ա ներքին հոլովում
Ուղղ.	թագավորություն(ը)	թագավորություններ(ը)
Սեռ.	թագավորության	թագավորությունների
Տր.	թագավորության(ը)	թագավորությունների(ն)
Հայց.	թագավորություն(ը)	թագավորություններ(ը)
Բաց.	թագավորությունից	թագավորություններից
Գործ.	թագավորությամբ	թագավորություններով
Ներգ.	թագավորությունում	թագավորություններում

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ reign, kingdom, royalty, regality գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ царство (ru) ‎(carstvo), королевство (ru) ‎(korolevstvo) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝ règne

Աղբյուրներ[խմբագրել]

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

Գրգեարյան Հ․Ղ․, Հարությունյան Ն․Մ․, Տնտեսական աշխարհագրության տեղեկատու բառարան (խմբ. Ավագյան Գ․Ե․), Երևան, ««Լույս» հրատարակչություն», 1982 — 408 էջ։
Հարությունյան Լ․ Վ․, Թանգամյան Տ․Վ, Զավարյան Է․ Լ․ և ուրիշներ, Բուսաբանական տերմինների ռուս-հայերեն բացատրական բառարան, Երևան, ««Հայբուսակ»», 2002 — 272 էջ։