խուրձ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [χuɾt͡sʰ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ խուրձ
վանկեր՝ խուրձ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *khōrtio-no-` *kert- «պտտել, ոլորել, կծկել, կուչ ածել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն krtati «կապում է, կցում է», հունարեն καρταλ(λ)ος՝ «զամբյուղ», լատիներեն cratis «հյուսված ցանկապատ, ցախի կապուկ», հին վերին գերմաներեն horst «թփուտ»։
Գոյական
- հնձած հացաբույսի՝ խոտի և այլնի կապուկ ◆ Խոտի` ցորենի՝ գարու խուրձ: ◆ Կեցածել էին խրձերը, գիշերվա խոնավությունից հասկերը տմկել էին։ (ԱԲ)
- (փխբ․) փունջ, տրցակ (մազերի, ծաղիկների և այլնի)
- (նորբ․) առհասարակ` երկարավուն, բարակ իրերի կապուկ ◆ Ճյուղերի՝ սրերի՝ հրացաննենի խուրձ:
- (փխբ․) ճառագայթների՝ կայծերի՝ բոցի և այլնի փնջաձև տարածվող հոսք՝ բռնկում
- թելանման առարկաների փնջաձև միավորում ◆ Նյարդերի խուրձ:
- ասվում է թավ, երկար և առատ մազերի մասին՝ իբրև չափազանցություն ◆ Հոնքերի խուրձ:
- Անուշահամ ու քաղձրաբույր համեմունք `հատիկների ձևով։
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- կապուկ, կապ, կապոց, որա, խոռոմ, (գվռ․)` դվալ, պեքոլ, փուլուլ, կուկուլ, բռնատ, ափին
- ոջին
- փռչուկ, ցցունք
- տե՛ս տրցակ, փունջ
- տե՛ս կապուկ
- տե՛ս խարազն
Արտահայտություններ[խմբագրել]
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։