մեջք

Հայերեն

մարդու մեջք

• ՄՀԱ՝ [mɛd͡ʒkʰ]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ մէջք

վանկեր՝ մեջք 

Գոյական

1. մարմնի հետևի (կենդանիների՝ վերևի) մասը, պարանոցից մինչև ազդրերի վերևը ◆ Վագրը սարսափած տեղիցը վեր է թռչում, Նազարն էլ վախից կպչում է նրա մեջքին: Հովհաննես Թումանյան
2. մարդու թիկունքը ◆ Մի բարձրաժայռի տակ, ամբողջ մեջքը ժայռին դեմ տված նստած էր մի ալևոր գյուղացի։ (Մամուլ)
3. մարդու իրանը
4. մարդու մարմնի մեջտեղը, որտեղ գոտի են կապում ◆ Երիտասարդի մեջքը պնդած էր կաշվե լայն գոտիով։ (Րաֆֆի)
5. գրքի կող՝ կռնակ
6. լեռան՝ բարձունքի թեք մասը, կող

Հոմանիշներ

1. թիկունք, կռնակ (ժղ․), (գվռ․) պառեկ, միջկունք, քամակ
2. տե՛ս իրան
3. կող, կռնակ (գրքի)

Արտահայտություններ

1. մեջք լինել, մեջքին կանգնել - պաշտպանել՝ հովանավոր լինել ◆ Դևեր, հրեշներ դառնան անվնաս… մեջք լինի քաջիդ։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Մեռնեմ գարունքիդ, ծաղկած գարուն ես, Սարի պես մեջքիդ կանգնած յար ունես։ Հովհաննես Թումանյան
2. մեջք մեջքի տալ
   1. ուս-ուսի կանգնել, իրար կպած կանգնել, մեջքով իրար հենվել ◆ Բարձրագահ Աբուլն ու Մթին սարեր մեջք մեջքի տված կանգնել վեհափառ իրենց ուսերին, Ջավախքից էլ վեր՝ բռնած պահում են մի ուրիշ աշխարհ։ Հովհաննես Թումանյան
   2. միավորվել, միաբանվել, իրար օգնել
3. մեջք տալ - մեկին թիկունք լինել՝ օգնել
4. մեջքը գետնին դիպչել - ըմբշամարտի մեջ գետին ընկնել՝ տապալվել
5. մեջքը գետին չտալ
   1. ըմբշամարտի մեջ չպարտվել
   2. իրեն չնվաստացնել՝ չնկճել
   3. ասածից չնահանջել, ասածի վրա համառել
6. մեջքը գետնով (գետին) տալ
   1. ըմբշամարտի մեջ գետին գցել՝ հաղթել
   2. մեջքը ճկել, ճկռել (կենդանիների մասին)
   3. տապալել գցել (պաշտոնից, դիրեքից և այլն)
7. մեջքը դիմանալ - տոկալ, դիմանալ, տանել
8. մեջքը կոտրել
   1. ընկճել, ուժից՝ կարողությունից գցել, խեղճացնել ◆ Թիֆլիսցոց ընդհանուր ոգևորությունը Շամիլի մեջքը կոտրեց: Լևոն Միրիջանյան
   2. հաղթահարել
9. մեջքը կոտրվել - մեջքից վնասվել, որևէ վնաս կրել ◆ Մեջքս կոտրվեր էն օրը, Որ լիս աշխարհ քեզ բերի։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
10. մեջքը պահել - թիկունքը պահել՝ պաշտպանել
11. մեջքը պինդ
    1. հարուստ, ունևոր
    2. հզոր պաշտպանություն՝ հովանավորություն ունեցող
12. մեջքը քոր գալ - ծեծի առիթ հանդիսացնող բան անել
13. մեջքով լուծ քաշել - ծանր բան անել, շատ դժվարին՝ ծանրալից գործ անել
14. մեջքը տալ - հենվել ◆ Հուրի-խան Դայան մեջքը տված քնաշորերի ծալքին ոտքերը մեկնել էր քուրսու տակ։ (Րաֆֆի)
15. մեջքի վրա պառկել - առանց աշխատելու ուրիշի հաշվին ապրել

Ի արտաքին հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	մեջք(ը)	մեջքեր(ը)
Սեռ.	մեջքի	մեջքերի
Տր.	մեջքի(ն)	մեջքերի(ն)
Հայց.	մեջք(ը)	մեջքեր(ը)
Բաց.	մեջքից	մեջքերից
Գործ.	մեջքով	մեջքերով
Ներգ.	մեջքում	մեջքերում

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ back, hip, waist, rear գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ спина (ru) ‎(spina), поясница (ru) ‎(pojasnica), талия (ru) ‎(talija) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։