յուղ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [juʁ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ յուղ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Փոխառություն միջերկրածովյան աղբյուրից, որտեղից նաև հունարեն έλαιον «ձեթ», έλαια` «ձիթենի»։
Գոյական
- ընտանի կենդանիների կաթից, մի քանի բույսերի սերմերից, ծաղիկներից կամ պտուղներից և հանքային ծագում ունեցող նյութերից ստացվող ճարպային նյութ ◆ Կովի յուղ:
- առանձնապես` կաթի սերուցքը հարելով ստացվող ճարպային սննդամթերք, կարագ
- նույնը` հալած վիճակում
- կենդանիների մսի վրայի ճարպային շերտը, ճարպ
- անուշահոտ օծանելիք ◆ Նա… օծեց իմ մարմինը կոկոսի յուղով: (Րաֆֆի)
- (խոհր․) բարձր կալորիական և մարսելի սննդամթերք, կերակուրներին տալիս է համ, բուրմունք, օգտագործում են կերակուրներ պատրաստելիս, լինում են բուսական և կենդանական
- (դղբն․) յուղային բաղադրակազմով, ջրում անլուծելի, սպիրտի մեջ դժվար-լուծելի, եթերի մեջ դյուրալույծ հեղուկ դեղաձև
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- կարագ, կոգի (հնց․)
- արդար յուղ (ժղ․)
- ձեթ, բուսայուղ
- ճարպ, գիրուց, ճրագու, ճենճ
- օծանելիք, օծոն, օծանակ, օծանյութ, օծայուղ, բուրանյութ, (հզվդ․)՝ յուղանյութ, քսելիք, քսելանյութ, քսանյութ, հոտեղեն,
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- յուղ ածել` թափել` լցնել կրակին` կրակի վրա - բորբոքել (վեճը, կռիվը), հրահրել, գրգռել
- յուղ բռնել - կերակրի երեսին յուղի շերտ կապել
- յուղ թափել փոթորկած ծովի՝ ճահճի և այլնի վրա - տե՛ս խաղաղեցնել
- յուղ թափող՝ մեղր հավաքող, մեղր թափող՝ յուղ հավաքող - տե՛ս շնորհալի, տնարար
- յուղ կապել
- կերակրի երեսին յուղի շերտ կապել
- գիրանալ, պարարտանալ
- յուղը թավին այրվել - տե՛ս շտապել
- յուղն ու միսը հալվել - տե՛ս գիրանալ, հյուծվել
- յուղ ու մեղր դառնալ - տե՛ս մտերմանալ, հաշտվել
- յուղ ու մեղրի մեջ լողացող - տե՛ս հարուստ, մեծահարուստ (1)
- յուղ թափես` կհավաքվի - շատ մաքուր է
- յուղ ու մեղր շան տկում
- հարուստ, բայց ժլատ
- որևէ դրական հատկություն անարժան մարդու մեջ
- յուղ քսել մեկի հացին - մեկի օգտին խոսել` գործել
- իր յուղը իր գլուխը քսել - մի բանից ստացածը նույն բանի վրա ծախսել` գործածել
- իր յուղում` յողով տապակվել - իր աշխատանքով` իր ունեցածով յոլա գնալ
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։
 |
Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Յուղ: |
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլ չունեցող հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն գոյականներ
- Քաղվածք/Րաֆֆի
- Հայերեն բառեր խոհարարական իմաստով
- Հայերեն բառեր դեղաբանական իմաստով
- Հայերեն բառեր հնացած իմաստով
- Հայերեն բառեր ժողովրդական իմաստով
- Հայերեն հազվադեպ գործածությամբ բառեր
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան» գրքից