տախտակ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [tɑχˈtɑk]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ տախտակ
վանկեր՝ տախ•տակ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Փոխառություն իրանական աղբյուրից՝ միջին պարսկերեն tāxtak, պարսկերեն taxta:
Գոյական
- փայտի տափակ երկարավուն ոչ հաստ շերտ, որ սղոցելով կտրում են գերանից
- որևէ կարծր նյութից (մետաղից, փայտից, քարից, աղյուսից և այլն) պատրաստված քառանկյունի հարթ ու տափարակ սալ՝ շերտ (գրելու, նկարելու, վրան բան ամրացնելու և այլնի համար)
- տ՛ես գրատախտակ
- սյունակների մեջ որոշ կարգով դասավորված թվական կամ այլ կարգի տվյալների ցուցակ, աղյուսակ
- որևէ կարգի տվյալների գծագրական՝ նկարչական և այլ պատկերը
- տախտակե քառանկյունի կամ քառակուսի վահանակ՝ հայտարարություններ, նկարներ և այլն փակցնելու համար ◆ Արտադրության առաջավորների տախտակ:
- (պատմ․) մետաղե բարակ թիթեղաձև հարմարանք, որով զինվորները պաշտպանում էին կուրծքն ու թիկունքը պատերազմի ժամանակ, պահպանակ
- (գվռ․) գութանի այն մասը, որ հողի շերտը շրջում է մի կողմ, գութանի թև
- (գվռ․) այգու՝ բանջարանոցի՝ արտի և այլնի բաժանմունքներից յուրաքանչյուրը, որ բաղկացած է լինում 25-40 թմբից
- զանազան խաղերի՝ քառակուսիների բաժանված խաղատախտակ ◆ Շախմատի տախտակ: Դամայի տախտակ: Շաշկիի տախտակ:
- (փխբ․) բութ՝ անզգա մարդ
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- կավտր, խարտումա (տան ծածկի)
- խեմ (թմբուկի, ջութակի)
- գրատախտակ, պնակիտ (վրան գրելու)
- ցուցատախտակ, ցուցանակ, ցուցափեղկ (որևէ բան ցուցադրելու)
- հոշարան (մսի)
- աղյուսակարան, ճատրակարան (շախմատի)
- փառ (աղորիքի)
- տե՛ս աղյուսակ
- տախտավանդ
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- տախտակը պակաս - հիմարավուն, ծալը պակաս
- տախտակ քաշել - գերանը սղոցելով տախտակներ կտրել
- տախտակը տեղը լինել - խելքը գլխին լինել
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | տախտակ(ը) | տախտակներ(ը) |
| Սեռ. | տախտակի | տախտակների |
| Տր. | տախտակի(ն) | տախտակների(ն) |
| Հայց. | տախտակ(ը) | տախտակներ(ը) |
| Բաց. | տախտակից | տախտակներից |
| Գործ. | տախտակով | տախտակներով |
| Ներգ. | տախտակում | տախտակներում |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։