Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ անտէր

վանկեր՝ ան•տեր

Կազմություն[խմբագրել]

Նախածանց՝ ան-, արմատ՝ տեր:

լատ. antae

Ղարաբաղ՝ տեր չունեցող, տիրոջից զուրկ ◆ Ոչխարս անտեր, ընկել եմ հանդեր։ Հովհաննես Թումանյան
անտերունչ, անօգնական, խնամող չունեցող ◆ [Արշակը] հիշեցնում էր անտուն, անտեր… մի շրջմոլիկի։ (Շիրվանզադե)
հովանավոր՝ պաշտպան չունեցող
վատ, անախորժ, անպետք ◆ Գլխիս էս ինչ փորձանք բերավ անտեր աղվեսն, ագին ծաղիկ։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Ախր, աշխատում էր էս անտերը. հանկարծ ինչ պատահեց։ (Գարեգին Սևունց)
անպիտան, անպետք, վատ ◆ Ինչքան ման էկավ, էն անտեր չախմախամանը չի կարաց գտնիլ։ (Պերճ Պռոշյան)
ամոթույք
(փխբ․) խեղճ ու կրակ, թշվառ ◆ Անտեր մարդ է։ (Հրաչյա Աճառյան)

անտիրական, անոք, անօգնական, անօգ, անպաշտպան, անապավեն, անթիկունք, անտերունչ, տիրազուրկ, անայց, անայցելու, անխնամ, անխնամակալ, անստած, անտած, (բրբ․) թերմաշ, մշամուր, մշմուր էտուն, կտատար, տիրամեռ
տիրազուրկ
(ճրտրպ․) (շին․) հին հունական տներում և տաճարներում երկայնական պատերի շարունակություն, որոնցով ստեղծվում էր նախամուտքը՝ պրոնտոսը, հայկական գլխատներում՝ շվաք

անտեր մնա, անտեր մնաս (անեծք) -
1. տերը՝ տերդ մեռնի, տեր՝ խնամող չունենաս ◆ Վո՜ւյ, անտեր մնաս դու, անտե՜ր։ Հովհաննես Թումանյան
2. դժգոհության արտահայտություն ◆ Ույ, անտեր մնա, ձյան քամին է, մարդու կտրում գցում է։ (Քրիստափոր Թափալցյան) ◆ Անտեր մնա, մարդ որ չխոսի, կտրաքվի։ (Քրիստափոր Թափալցյան)
անտեր մնալ - անխնամ մնալ, անուշադրության մատնվել ◆ Խեղճ հալիվորը անտեր ա մնացել, պահող չունի։ (Ձեռագիր)

Բաղադրյալ բառեր
անտերանալ անտերություն անտիրական անտիրանալ անտեր-անտիրական անտեր-անտերունչ

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ ownerless, nobody's, no one's գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ бесхозный (ru) ‎(besxoznyj), ничейный (ru) ‎(ničejnyj), беспризорный (ru) ‎(besprizornyj), бездомный (ru) ‎(bezdomnyj), покинутый (ru) ‎(pokinutyj), беспризорный (ru) ‎(besprizornyj), проклятый (ru) ‎(prokljatyj), негодный (ru) ‎(negodnyj), противный (ru) ‎(protivnyj) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Բաղադրյալ բառեր

|}

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։