Jump to content

գործ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ գործ

վանկեր՝ գործ 

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Բնիկ հնդեվրոպական՝ * uorgo- կամ, թերևս, * uerg՛o- > * uorg՛o (հետադարձ առնմանությամբ)՝ * uerg- «գործել» արմատից. հմմտ. ավեստերեն varəza-, հունարեն έργον, հին վերին գերմաներեն werk «գործ»։

Գոյական

  1. աշխատանք, զբաղմունք, պարապմունք ◆ գործ անել
  2. ծառայություն, վարձու աշխատանք ◆ գործի մտնել
  3. պաշտոն, զբաղմունք, մասնագիտություն ◆ Վարիչի ուսուցչի, բժիշկի գործը շատ պատասխանատու գործ է:
  4. աշխատանքի արդյունք, աշխատանքով ստեղծված նյութական արժեք, արտադրանք ◆ Այս արհեստանոցը մի կարգին գործ չի տալիս:
  5. գրական կամ գիտական աշխատություն, ստեղծագործություն, երկ ◆ Հարևանի «Հարճը» հոյակապ գործ է:
  6. ստեղծագործություն, ձեռքի գործվացք ◆ Վանեցի կանանց գործերը շատ նուրբ են: Ստեփան Մալխասյանց
  7. արարք, արարմունք ◆ Գործն է անմահ, լավ իմացեք, որ խոսվում է դարեդար: Հովհաննես Թումանյան
  8. վարքագիծ, գործունեության ուղղություն ◆ Նա վատ գործի վրա է:
  9. մշակություն, արդյունահանություն, որևէ արհեստ, արվեստ ◆ հողի գործ, ռազմական գործ, թատերական գործ
  10. դեպք, եղելություն, անցք ◆ Այս գործը շատերին չարիք պատճառեց:
  11. դատական կամ վարչական քննություն որևէ խնդրի, հարցի, վեճի և այլն ◆ Դատարանն այսօր լսում է ցեմենտի գործը:
  12. գործնական խնդիր, պահանձ, կարիք զբաղվելու բան ◆ Ես քեզ հետ գործ ունեմ:
  13. որևէ հարցի, իրողության, անձի վերաբերող փաստաթղթերի հավաքածու ◆ անձնական գործ
  14. թղթի կամ ստվարաթղթի կազմ, շապիկ, որի մեջ կարում ու պահում են այդ փաստաթղթերը, գործի շապիկ
  15. կատարած աշխատանքի, արտադրանքի որակը ◆ Լավ, հիանալի գործ է:
  16. հիմնարկի գրասենյակային գործառնությունը ◆ գործերի կառավարիչ
  17. աշխատանքի բնույթը, էությունը` կատարելու եղանակը ◆ գործին ծանոթ, հմուտ մարդ
  18. վերաբերություն, առնչություն ◆ Այդ խնդրի հետ ես գործ չունեմ:
  19. կատարում, իրագործում ◆ խոսքը գործի վերածել
  20. բնական կարիք
  21. մեկի, մի բանի առաջ բերած հետևանք ◆ Այս կռիվը նրա սարքած գործն է:
  22. առևտրական արդյունաբերական ձեռնարկություն (հնց․)
  23. կռիվ, ընդհարում
  24. պարտականություն, պարտք, պարտավորություն ◆ Անասուններին արոտ տանելը Վարդանի գործն էր:
  25. գործում, գործածվում է որպես կապական բառի մեջ, ասպարեզում ◆ Նա մեծ դեր խաղաց պաշտպանությունը կազմակերպելու գործում:
Հոմանիշներ
[խմբագրել]
  1. բան, աշխատանք, պարապունք, զբաղմունք, մասնագիտություն
  2. գործողություն, իրադարձություն
  3. արարք, արարմունք
  4. գործունեություն, ձեռնարկ, ձեռնարկություն
  5. պաշտոն, ծառայություն
  6. խնդիր, հարց
  7. պարտականություն, անելիք
  8. բանված, շինված
  9. երկ, երկասիրություն, աշխատություն, ստեղծագործություն
  10. արտադրանք
  11. հարաբերություն, փոխհարաբերություն
Արտահայտություններ
[խմբագրել]
  1. գործ ածել - տե՛ս գործածել
  2. գործ անել - աշխատել
  3. գործ բաց անել, բացել
    1. հոգսի, մտատանջության առիթ ստեղծել
    2. զբաղմունք աշխատանք ստեղծել
    3. տե՛ս գործ հարուցել
  4. գործ բռնել-աշխատանք սկսել, մի բանի ձեռնարկել
  5. գործ գտնել- ծառայության, վարձու աշխատանքի մտնել
  6. գործ գցել
    1. վարելու ժամանակ արտի երկու եզրին ակոս քաշել, վարելիք հողի սահմանը որոշելու համար
    2. տե՛ս գործի գցել
  7. գործ դնել
    1. տե՛ս գործադրել
    2. գործածել
  8. գործ կազմել - մեկի անձնական գորխը պատրաստել, համապատասխան փաստաթղթերով
  9. գործ կատարել
    1. աշխատել
    2. արդյունք տալ
  10. գործ հարուցել - դատական գործ սկսել
  11. գործ շինել
    1. աշխատել
    2. որևէ գործի նպաստավոր ընթացք տալ
  12. գործ վարել - տե՛ս գործերը վարել
  13. գործ տեսնել
    1. մի բան անել, կատարել
    2. որոշակի արդյունքի հասնել, որոշ դեր խաղալ, օգտակար նշանակություն ունենալ
  14. գործ ունենալ - զբաղված լինել, գործով ծանրաբեռնված լինել
  15. գործ ունենալ մեկի մի բանի հետ
    1. հարաբերություն, առնչություն, կապակցություն ունենալ մեկի, մի բանի հետ
    2. զբաղմունքով, պրոֆեսիայով մի բանի հետ կապված լինել
    3. բանեցնել, գործածել
    4. հանդիպել, ականատես լինել, գտնել, երևան բերել ◆ Այստեղ մենք գործ ունենք արտագալակտիկական նոր երևույթների հետ:
  16. գործը ավրել - նույնն է` գործը փչացնել (արևմտհ․)
  17. գործը գլուխ հանել - որևէ գործ հաջողությամբ ավարտին հասցնել
  18. գործը գցել մեկի վրա - իր պարտականությունը մեկ ուրիշին վստահել, հանձնարարել
  19. գործը երկարել -որևէ խնդրի լուծումը ձգձգվել
  20. գործը ընկնել մեկին - գործի լուծումը մոկից կախված լինել
  21. գործը լինել մեկի - (առավել. ներկա ժամանակով` իմ գործն է, քո գործն է, նրա գործն է, քո գործը չէ և այլն ) մեկին վերաբերել, մեկի իմանալիք, կատարելիք գործը լինել
  22. գործը ձախ գնալ - գործն անհաջող ընթացք ստանալ
  23. գործը վատ գնալ - նույնն է, գործը ձախ գնալ
  24. գործը վատ տեղ մթնել - գործը ձախողվել, անհաջող ելք ունենալ
  25. գործը տանել
    1. ղեկավարել, վարել
    2. դատական գործը շահել
  26. գործը տանուլ տալ - ձախողվել, անհաջողության հանդիպել
  27. գործը տեղից շարժել - գործին ընթացք տալ, գորխը լուծման ընթացքի մեջ դնել
  28. գործը փչանալ - որևէ գործ, մտադրություն, ձեռնարկություն խանգարվել
  29. գործը փչացնել - որևէ գործ, մտադրություն, ձեռնարկություն խանգարել
  30. գործը քանդել
    1. դատավճիռը բեկանել
    2. որևէ գործ, ձեռնարկություն խափանել
  31. գործը քնեցնել - գործին ընթացք չտալ, գործի ընթացքը ձգձգել խանգարել
  32. գործի անունն ինչ է - պարապ է, անգործ է
  33. գործի գցել
    1. շահագործման հանձնել, գործարկել (ձեռնարկություն, գործարան և այլն)
    2. աշխատեցնել, բանել տալ (որևէ մեխանիզմ)
    3. գործադրել
  34. գործի դնել
    1. մեկին աշխատեցնել, աշխատանքի լծել
    2. մեկի համար աշխատանք, ծառայություն գտնել, ծառայության տեղավորել
    3. որևէ միջոցի դիմել, որևէ միջոց գործադրել
  35. գործի լինել, կանգնել, մտնել - գործ, աշխատանք գտնել
  36. գործի կպչել, գործին տաք-տաք կպչել - եռանդով մի բանի ձեռնարկել, եռանդով աշխատել
  37. գործի մարդ
    1. աշխատասեր մարդ
    2. գործունյա, գործնական, գործարար մարդ
  38. գործի շապիկ - նույնն է՝ գործ
  39. գործի վեր ածել - իրագործել, իրականացնել, կենսագործել
  40. գործի վրա լինել - որևէ գործով զբաղված լինել
  41. գործից աչք բացել, բանալ, բաց անել չկարողանալ - չափազանց զբաղված լինել, ազատ րոպե չունենալ
  42. գործից գցել - աշխատանքին խանգարել, աշխատանքից հետ պահել
  43. գործից ընկնել
    1. աշխատանքի ճամանակը կորցնել, աշխատանքից ետ մնալ
    2. աշխատունակությունը կորցնել
  44. գործի մեջ թաղվել, խրվել - շատ զբաղված լինել, գործից աչք չբացել, զբաղմունքներով չափազանց ծանրաբեռնված լինել
  45. գործերը երեսի վրա թողնել - իրեն վերաբերող աշխատանքները անուշադրության մատնել, բարձիթողի անել
  46. գործերի վիճակ(ը) - տե՛ս իրերի վիճակ(ը)
  47. գաղտնիացված գործ
  48. գործերի կառավարչություն
  49. գործերի վիճակ
  50. դատական գործ
  51. կրոնական գործեր
  52. գործի համառոտ շարադրանք
  53. հանրային գործեր
  54. հանրային գործերի գնահատում
  55. հասարակական գործեր - տե՛ս հանրային գործեր
  56. պետական գործեր

Աղբյուրներ

[խմբագրել]
  • Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
Ստացված է «https://hy.wiktionary.org/w/index.php?title=գործ&oldid=1740190» էջից