Հայերեն

ՄՀԱ՝ [dɑrnutʰˈjun]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ դառնութիւն

վանկեր՝ դառ•նու•թյուն

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Գոյական

դառն լինելը
դառն համ
(փխբ․) ցավ, վիշտ, տխրություն ◆ Այդտեղ են առաջին անգամ որբությունըմ դառնությունն ու չքնավորությունը մեջ բանաստեղծի օրերն օորորել։ (Վահան Տերյան) ◆ Այնուհետև խեղճ կինը խոր տխրության և արտասուքի մեջ ընկմված երկրային բոլոր դառնության ճաշակն առավ։ (Ղազարոս Աղայան)
(փխբ․) թշվառություն ◆ Մեերը, ստ երևույթին, սիգարի դառնությունից … դեմքը ծամածռեց։ (Գարեգին Սևունց) ◆ Քանի ծնողներից, եղբայրներից ու քրոջից հեռու էր, Սմբատը կարողանում էր իր կյանքի դառնությունները մի կերպ մարսել։ (Շիրվանզադե) ◆ Հայոց այրուձին Ապար աշխարհում, Հազկերտի զորաբանակում անհնարին դառնություններ կրեց։ Դերենիկ Դեմիրճյան
(փխբ․) զայրույթ ◆ Բերանում դառնություն զգաց։ Ստեփան Զորյան ◆ Զայրույթի, դառնության և կատաղության նոպան սկսվեց դեռ իր զավակները ներս չմտած։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Երանի թե երբեք էլ այդ վիշտը չզգաք, այդ դառնությունը չճաշակեք։ (Մուրացան) ◆ Ինձ թվում է, թե սիրտս չի խաբել ինձ, որ եկել եմ ձեզ մոտ, իբրև եղբոր մոտ, որի առաջ կարող եմ թափել սրտիս բոլոր դառնությունը: (Նար-Դոս) ◆ Ամեն անգամ միակ եղբոր՝ Տիգրանի անունը լսելիս Վարսենիկի սիրտը դառնությամբ էր լցվում։ (Գարեգին Սևունց)
(փխբ․) տանջանք ◆ Բայց դո՛ւ, միայն դո՛ւ, ազնիվ Սամվել, քաղցրացնում էիր իմ կյանքի դառնությունը և փարատում էիր դժբախտ օտարուհու տխրությունը։ (Րաֆֆի) ◆ Նեսոն լցված է գյուղական չարքաշ կյանքի դառնություններով: ◆ Կարծես այս էր պակաս Սմբատի դառնության բաժակը լրացնելու համար։ (Շիրվանզադե) ◆ Բա՛ց արա իմ շղթաները, Վահա՛ն, ես այս րոպեիս կգնամ, եթե նա է, իմ սրտի բոլոր դառնությունը կթափեմ նրա վրա։ (Րաֆֆի)

Հոմանիշներ[խմբագրել]

լեղիություն, դառնահամություն
տե՛ս կծվություն
տե՛ս տանջանք
տե՛ս թշվառություն
տե՛ս վիշտ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

դառնության բաժակը լցնել՝ լրացնել - այլևս չկարողանալ տանել վիշտը՝ դառնությունը
դառնություն(ներ) կրել - տանջվել, չարչարվել, փորձությունների ենթարկվել
դառնությունը ճաշակել, դառնության ճաշակն առնել - դառնությունը՝ վիշտը՝ ցավը՝ դժբախտությունը իր վրա կրել, տանջվել, չարչարվել, տառապել
սրտի դառնությունը թափել - բարկանալ, զայրանալ, բարկությունը՝ զայրույթն արտահայտել
1. սրտում եղած վիշտն արտահայտել
սիրտը դառնությամբ լցվել - վշտանալ

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ bile, wormwood, bitter, acrimony, pungency գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ горечь (ru) ‎(gorečʹ), горесть (ru) ‎(gorestʹ), печаль (ru) ‎(pečalʹ), скорбь (ru) ‎(skorbʹ), нищета (ru) ‎(niščeta), злоба (ru) ‎(zloba), злость (ru) ‎(zlostʹ), ожесточение (ru) ‎(ožestočenije), горести (ru) ‎(goresti), несчастья (ru) ‎(nesčastʹja) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ[խմբագրել]

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։