զինվորական
Հայերեն
Ածական
Արտասանություն
ՄՀԱ: []
- ՄՀԱ՝ [zinvɔɾɑˈkɑn]
վանկեր՝ զին•վո•րա•կան
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Արտասանություն[խմբագրել]
- զինվորին, զինծառայողին հատուկ, վերաբերող, զինվորների ◆ զինվորական համազգեստ ◆ Նա որոշել է ամուսնանալ անպայման ինժեների կամ զինվորականի հետ։ (Նաիրի Զարյան) ◆ Առանձին տեղ էին բռնում նրա զինվորական և որսորդական հագուստները։ (Րաֆֆի)
- զորքին, բանակին հատուկ, վերաբերող, զինվորական ծառայության հետ կապված ◆ զինվորական բժիշկ ◆ Իրենք շարժվում էին ոչ զինվորական արագությամբ։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Այժմ բժշվում է այնտեղ զինվորական ատամնաբույժը։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Դրանք այն նամակներն էին, որ ինքը զինվորան հիվանդանոցում գրել էր Արևիկին։ Սերո Խանզադյան
- տե′ս ռազմական ◆ Դիմավորել են գնացքը մի շարք պատկառելի նաիրցիներ… գավառապետը, օգնականը, զինորական ատյանի պետը։ Եղիշե Չարենց ◆ Դոնչարենկոն մնում է։ Շատ է ուզում զինվորական կրթություն ստանալ։ Սերո Խանզադյան ◆ Զինվորական կրթություն։
- զինծառայող, զինվորական ծառայության մեջ գտնվող մարդ ◆ Զինվորական կյանքի շատ սովորույթներ դեռ մնացել են Մովսիսյանի մեջ։ Սերո Խանզադյան
- զորական հանդիսացող ◆ Ներս մտան դահիճներ` մի զինվորական հրամանատարի և զինվորների հետ։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- զինվորներից կազմված ◆ Իրար զանգված այդ շինական ու զինվորական ժողովուրդը զգաց իր ճշմարության հայտնությունը։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Պետական իշխանությունն անցավ Պետրոգրատի բանվորական և զինվորական կոմիտեի ձեռքը։ Հովհաննես Թումանյան
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- տե′ս զինվոր
- ռազմական, զորական, բանակային
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- զինվորական կոմիսար
- կուսակցության և կառավարության կողմից լիազորված անձ, որը հրամանատարին հավասար պատասխանատու էր զորամասի մարտունակության ու քաղաքական վիճակի համար (1917-1945թթ.)
- զինվորական կոմիսաարիատը ղեկավարող զինվորական
- զինվորական կոմիսարիատ - տեղական զինվորական կառավարման մարմին, որն զբաղվում է զինապարտների հաշվառումով ու զորակոչով
- զինվորական տրիբունալ - հատուկ դատարան, որը վարում է իր վարույթին հատկացված զինվորական և այլ կարգի հանցագործությունների հետ կապված գործերը
- զինվորական ատյան
- զինվորական ակադեմիա - հրամանատարական, հրամանատարաշտաբային կամ ավագ ու բարձրագույն կազմի սպայական կադրեր պատրաստող ռազմակրթական հաստատություն
- զինվորական առողջապահության համակարգ
- զինվորական առողջապահություն - զինծառայողների առողջության պահպանման միջոցներ
- զինվորական աստիճանակարգություն
- զինվորական ավան - շենքերով ու կառույցներով տարածք, որը նախանշված է ԶՈՒ-ի մեկ կամ մի քանի զորամասերի, հիմնարկների, ռազմակրթական հաստատությունների, ձեռնարկությունների տեղաբաշխման համար
- զինվորական արդարադատություն
- զինվորական բանտ
- զինվորական բարոյականություն
- զինվորական բժիշկ - բարձրագույն բժշկական կրթությամբ զինծառայող, որն զբաղեցնում է բժշկական պաշտոն
- զինվորական բուժակ
- զինվորական գնորդ - տե՛ս պայմանագրերի գծով պաշտոնյա
- զինվորական գրքույկ - միասնական ձևի պետական փաստաթուղթ, որը հաստատում է զինծառայողի անձը
- զինվորական գույք - պետական ունեցվածքի մաս, որը գտնվում է ռազմական գերատեսչության մշտական կամ ժամանակավոր տնօրինության տակ և նախանշանակված է խաղաղ ու պատերազմական ժամանակ ԶՈՒ-ի պահանջմունքերը բավարարելու համար
- զինվորական դատարան - ԶՈՒ-ում արդարադատության իրականացնող դատարան
- զինվորական ենթակայություն - տե՛ս զինվորական աստիճանակարգությունն
- զինվորական երդում - զինվորական ծեսերից մեկը, հանդիսավոր խոստում , որը յուրաքանչյուր զինծառայող տալիս է զորակոչվելիս
- զինվորական թղթակից - զինվորական ԶԼՄ-ում (զինվորական թերթ, հանդես, հեռուստա- կամ ռադիոծրագիր) աշխատող լրագրող, որը գրում է թղթակցություններ
- զինվորական թոշակ - պետության կողմից սահմանված ամենամսյա դրամական նպաստ՝ նախկին զինծառայողի և նրա ընտանիքի անդամների նյութական ապահովման նպատակով
- զինվորական ժանդարմերիա
- զինվորական ժուռնալիստ
- զինվորական ինստիտուտ - բարձրագույն ռազմակրթական ուսումնական հաստատություն
- զինվորական իշխանություններ
- զինվորական իրավաբանական ծառայության պետ
- զինվորական համակարգ - ընդհանուր և զինվորական օրենսդրության նորմերի հիման վրա ԶՈՒ-ում ձևավորվող հասարակական հարաբերությունների համակարգ
- զինվորական իրավունք - ռազմական (պաշտպանական), ԶՈՒ-ի շինարարության և դրանց գործունեության ոլորտում պետության սուբյեկտների հարաբերությունները կանոնակարգող համապարտադիր սկզբունքների ու կանոնների համակարգ
- զինվորական խանութ
- զինվորական խորհրդական - խորհրդական, որը զինծառայող է
- զինվորական ծառայության անցման կարգ - զինծառայողների իրավական դրության փոփոխություն, որը կարգավորվում է օրենսդրությամբ, զինվորական կանոնադրություններով և այլ նորմատիվ-իրավական ակտերով և կապված է զինծառայության սկզբից մինչև ավարտն ընկած ժամանակահատվածում որոշակի իրավաբանական փաստերի տեղի ունենալու հետ
- զինվորական ծառայության անցման վաղօրոք ձևակերպման ծրագիր - զինվորական ծառայության անցնելու ծրագիր, որով տվյալ անձը կարող է որոշ ուշացումով անցնել զինվորական պարտականությունների կատարմանը
- զինվորական ծառայության ընդունված - անձ, որը մտել է զինվորական ծառայության մեջ, զինծառայող դարձած անձ
- զինվորական ծառայության ժամկետ - օրենքով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտով սահմանված ժամկետ, որը վերաբերում է ԶՈՒ-ում ամբողջ ծառայությանը կամ ծառայությանը որոշակի պայմաններում (օրինակ՝ տվյալ կոչումով, տվյալ բնակլիմայական պայմաններում, բարձրագույն կրթությամբ և այլն)
- զինվորական ծառայության տարիքային սահմանափակում
- զինվորական ծառայություն - քաղաքացիների հատուկ տեսակի պետական ծառայություն ԶՈՒ-ում, մյուս զորքերում, զինված կազմավորումներում և մարմիններում, որն իրականացվում է զինվորական օրենսդրությանը համապատասխան, ծառայություն զինված ուժերի որևէ տեսակում
- զինվորական ծառայությունից խուսափող անձ
- զինվորական ծառայություն կամավորության սկզբունքով - տե՛ս պայմանագրային զինվորական ծառայություն
- զինվորական ծառայությունում գտնվելու սահմանային տարիք - օրենքով կամ այլ նորմատիվային իրավական ակտով սահմանված այն առավելագույն տարիքը, որին հասնելուց հետո զինծառայողը ազատ է արձակվում ԶՈՒ-ից կամ այլ զինվորական կազմավորումից
- զինվորական ծես - զորքերի ամենօրյա գործունեության, տոնախմբությունների, զինծառայության կարևոր իրադարձությունների ժամանակ և այլ սահմանված դեպքերում իրագործվող հանդիսավոր արարողություններ
- զինվորական կազմավորում - նորաստեղծ (կազմավորված) կամ գոյություն ունեցող մշտական կամ ժամանակավոր զորամաս (զորամիավորում)
- զինվորական կանոնադրություն - պաշտոնական նորմատիվ-իրավական փաստաթղթեր, որոնք պարունակում են զորքերի մարտական և ամենօրյա գործունեության վերաբերյալ հիմնական դրույթները, սահմանում են զինծառայողների ընդհանուր ու պաշտոնեական պարտականությունները և իրավունքները, նրանց փոխհարաբերությունները, ներքին, կայազորային ու պարեկային ծառայության կարգը և զինվորական ծառայության ու կենցաղի այլ կողմեր, բովանդակում են գործունեության պայմանների սահմանումն ու կանոնակարգումը
- զինվորական կառավարման մարմին
- զորքերի ամենօրյա և մարտական գործունեությունը ղեկավարող մարմին
- ռազմական գործողությունների ընթացքում ժամանակավորապես գրավված տարածքի ռազմական կառավարման մարմին
- զինվորական կառավարություն - հեղաշրջման հետևանքով իշխանության եկած զինվորականների կազմած կառավարությունը
- զինվորական կարգապահություն - բոլոր զինծառայողների կողմից օրենքներով, զինվորական կանոնադրություններով, հրամանատարների հրամաններով հաստատված կարգի ու կաննոների խիստ ճշգրիտ կատարումը, զորքերի մարտական պատրաստության ու մարտունակության ամրապնդման առավել կարևոր գործոններից մեկը
- զինվորական կենցաղ - զինծառայողների, զորամասերի ու զինվորական ստորաբաժանումների կյանքի և գործունեության ամենօրյա կարգն ու պայմանները
- զինվորական կեցվածք
- զինվորական կոլեկտիվ - համեմատաբար հոծ, կազմակերպված սոցիալական խումբ, որը ձևավորվել է նպատակների, ղեկավարման և զինծառայության խնդիրների կատարմանն ուղղված գործունեության ընդհանրության հիմքի վրա
- զինվորական կոմիսար - զինվորական կոմիսարիատը ղեկավարող պաշտոնյա
- զինվորական կոմիսարիատ - զինվորական կառավարման տեղական մարմին, որը նախանշանակված է ռազմազորահավաքային և հաշվառումազորակոչային աշխատանքների, զինծառայողների, վետերանների ու զինծառայության պարտականությունների կատարման ժամանակ այլ քաղաքացիների և նրնց ընտանիքի անդամների սոցիալ-իրավական պաշտպանության գծով միջոցառումների կազմակերպման ու կատարման համար
- զինվորական կոչման շնորհում - հրամանով զինծառայողին կամ ԶՈՒ-ի պահեստազորում հաշվառված քաղաքացիներին անհատական կոչման տրամադրում ըստ աստիճանակարգային սանդղակի
- զինվորական կոչում - կոչումներ, որոնք անհատական կարգով շնորհվում են զինծառայողներին և ԶՈՒ-ի պահեստազորում հաշվառված քաղաքացիներին ըստ նրանց ծառայողական դիրքի, զինվորական կամ մասնագիտական պատրաստության, ծառայության ստաժի, ԶՈՒ-ի տեսակին, զորատեսակին, հատուկ զորքերին ու ծառայություններին պատկանելության և վաստակի
- զինվորական կրպակ
- զինվորական հակահետախուզություն
- զինվորական համալսարան - որոշակի տեսակի բարձրագույն ռազմակրթական հաստատություն
- զինվորական-հանրային շփումներ
- զինվորական հանցագործություն - զինվորական ծառայություն անցնելու սահմանված կարգի դեմ կատարված հասարակայնորեն վտանգավոր արարք, որը կատարվել են զինծառայողը կամ ռազմահավաքի մասնակցելու ժամանակ զինապարտը
- զինվորական հոսպիտալ
- զինվորական ձիաբեռնասայլ
- զինվորական ղեկավար - հանրակրթական դպրոցներում, այլ միջնակարգ ուսումնական հաստատություններում նախազորակչային զինվորական պատրաստման հաստիքային դասատու
- զինվորական ղեկավարություն
- զինվորական ճաշարան - սննդի օբյեկտ, որը տեղակայված է զինվորական կազմակերպությունում
- զինվորական մասնագիտություն - սոցիոլոգիական գիտելիքների ոլորտ, որն ուսումնասիրում է զինվորական մասնագիտացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները, այն է՝ դրա սոցիալ-փիլիսոփայական, քաղաքական, սոցիոլոգիական, պատմամասնագիտաբանական, տնտեսական, ժողովրդագրական, բարոյավարքային, գեղագիտական, հոգեբանամանկավարժական, գեղագիտական, հոգեբանամանկավարժական, կառավարակազմակերպական և այլ կողմեր
- զինվորական մոտորանավակ - տե՛ս մոտորանավակ
- զինվորական ներկայացուցչություն - այլ պետություններում կամ միջազգային կազմակերպություններում իրենց ԶՈՒ-ի շահերը պաշտոնապես ներկայացնող առանձին զինծառայողներ կամ նրանց խմբեր
- զինվորական նվագախումբ
- զինվորական շինարարություն
- զինվորական շքերթ - տե՛ս զորահանդես
- զինվորական ողջույն
- զինվորական ոստիկան
- զինվորական ոստիկանությանն առնչվող
- զինվորական ոստիկանության պետ
- զինվորական ոստիկանության սերժանտ
- զինվորական ոստիկանության վաշտ
- զինվորական ոստիկանություն - ոստիկանական ծառայություն մի շարք պետությունների բանակներում օրինականության ու կարգուկանոնի պահպանման համար, գործառույթներն են՝ իրավախախտումների հետաքննությունը, դասալիքների, փախածների բռնումը, զինվորական կայազորներում կարգուկանոնի պահպանումը, անկարգությունների և արտակարգ իրավիճակների ժամանակ վարչակազմին օգնության ցուցաբերումը, ճանապարհներին երթևեկության կարգավորումն ու վերահսկումը և այլն
- զինվորական պահպանախումբ
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն ածականներ
- Պահանջվում է արտասանություն
- Քաղվածք/Նաիրի Զարյան
- Քաղվածք/Րաֆֆի
- Քաղվածք/Դերենիկ Դեմիրճյան
- Քաղվածք/Հովհաննես Թումանյան
- Քաղվածք/Սերո Խանզադյան
- Քաղվածք/Եղիշե Չարենց
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան» գրքից