զինվորական

Վիքիբառարան-ից
Jump to navigation Jump to search

Հայերեն

Ածական

Megaphone.svg Արտասանություն

ՄՀԱ: []

վանկեր՝ զին•վո•րա•կան 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Արտասանություն[խմբագրել]

  1. զինվորին, զինծառայողին հատուկ, վերաբերող, զինվորների ◆ զինվորական համազգեստ ◆ Նա որոշել է ամուսնանալ անպայման ինժեների կամ զինվորականի հետ: (Նաիրի Զարյան) ◆ Առանձին տեղ էին բռնում նրա զինվորական և որսորդական հագուստները: (Րաֆֆի)
  2. զորքին, բանակին հատուկ, վերաբերող, զինվորական ծառայության հետ կապված ◆ զինվորական բժիշկ ◆ Իրենք շարժվում էին ոչ զինվորական արագությամբ: Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Այժմ բժշվում է այնտեղ զինվորական ատամնաբույժը: Հովհաննես Թումանյան ◆ Դրանք այն նամակներն էին, որ ինքը զինվորան հիվանդանոցում գրել էր Արևիկին: Սերո Խանզադյան
  3. տե′ս ռազմական ◆ Դիմավորել են գնացքը մի շարք պատկառելի նաիրցիներ… գավառապետը, օգնականը, զինորական ատյանի պետը: Եղիշե Չարենց ◆ Դոնչարենկոն մնում է: Շատ է ուզում զինվորական կրթություն ստանալ: Սերո Խանզադյան ◆ Զինվորական կրթություն:
  4. զինծառայող, զինվորական ծառայության մեջ գտնվող մարդ ◆ Զինվորական կյանքի շատ սովորույթներ դեռ մնացել են Մովսիսյանի մեջ: Սերո Խանզադյան
  5. զորական հանդիսացող ◆ Ներս մտան դահիճներ` մի զինվորական հրամանատարի և զինվորների հետ: Դերենիկ Դեմիրճյան
  6. զինվորներից կազմված ◆ Իրար զանգված այդ շինական ու զինվորական ժողովուրդը զգաց իր ճշմարության հայտնությունը: Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Պետական իշխանությունն անցավ Պետրոգրատի բանվորական և զինվորական կոմիտեի ձեռքը: Հովհաննես Թումանյան
Հոմանիշներ[խմբագրել]
  1. տե′ս զինվոր
  2. ռազմական, զորական, բանակային
Արտահայտություններ[խմբագրել]
  1. զինվորական կոմիսար
    1. կուսակցության և կառավարության կողմից լիազորված անձ, որը հրամանատարին հավասար պատասխանատու էր զորամասի մարտունակության ու քաղաքական վիճակի համար (1917-1945թթ.)
    2. զինվորական կոմիսաարիատը ղեկավարող զինվորական
  2. զինվորական կոմիսարիատ - տեղական զինվորական կառավարման մարմին, որն զբաղվում է զինապարտների հաշվառումով ու զորակոչով
  3. զինվորական տրիբունալ - հատուկ դատարան, որը վարում է իր վարույթին հատկացված զինվորական և այլ կարգի հանցագործությունների հետ կապված գործերը
  4. զինվորական ատյան
  5. զինվորական ակադեմիա - հրամանատարական, հրամանատարաշտաբային կամ ավագ ու բարձրագույն կազմի սպայական կադրեր պատրաստող ռազմակրթական հաստատություն
  6. զինվորական առողջապահության համակարգ
  7. զինվորական առողջապահություն - զինծառայողների առողջության պահպանման միջոցներ
  8. զինվորական աստիճանակարգություն
  9. զինվորական ավան - շենքերով ու կառույցներով տարածք, որը նախանշված է ԶՈՒ-ի մեկ կամ մի քանի զորամասերի, հիմնարկների, ռազմակրթական հաստատությունների, ձեռնարկությունների տեղաբաշխման համար
  10. զինվորական արդարադատություն
  11. զինվորական բանտ
  12. զինվորական բարոյականություն
  13. զինվորական բժիշկ - բարձրագույն բժշկական կրթությամբ զինծառայող, որն զբաղեցնում է բժշկական պաշտոն
  14. զինվորական բուժակ
  15. զինվորական գնորդ - տե՛ս պայմանագրերի գծով պաշտոնյա
  16. զինվորական գրքույկ - միասնական ձևի պետական փաստաթուղթ, որը հաստատում է զինծառայողի անձը
  17. զինվորական գույք - պետական ունեցվածքի մաս, որը գտնվում է ռազմական գերատեսչության մշտական կամ ժամանակավոր տնօրինության տակ և նախանշանակված է խաղաղ ու պատերազմական ժամանակ ԶՈՒ-ի պահանջմունքերը բավարարելու համար
  18. զինվորական դատարան - ԶՈՒ-ում արդարադատության իրականացնող դատարան
  19. զինվորական ենթակայություն - տե՛ս զինվորական աստիճանակարգությունն
  20. զինվորական երդում - զինվորական ծեսերից մեկը, հանդիսավոր խոստում , որը յուրաքանչյուր զինծառայող տալիս է զորակոչվելիս
  21. զինվորական թղթակից - զինվորական ԶԼՄ-ում (զինվորական թերթ, հանդես, հեռուստա- կամ ռադիոծրագիր) աշխատող լրագրող, որը գրում է թղթակցություններ
  22. զինվորական թոշակ - պետության կողմից սահմանված ամենամսյա դրամական նպաստ՝ նախկին զինծառայողի և նրա ընտանիքի անդամների նյութական ապահովման նպատակով
  23. զինվորական ժանդարմերիա
  24. զինվորական ժուռնալիստ
  25. զինվորական ինստիտուտ - բարձրագույն ռազմակրթական ուսումնական հաստատություն
  26. զինվորական իշխանություններ
  27. զինվորական իրավաբանական ծառայության պետ
  28. զինվորական համակարգ - ընդհանուր և զինվորական օրենսդրության նորմերի հիման վրա ԶՈՒ-ում ձևավորվող հասարակական հարաբերությունների համակարգ
  29. զինվորական իրավունք - ռազմական (պաշտպանական), ԶՈՒ-ի շինարարության և դրանց գործունեության ոլորտում պետության սուբյեկտների հարաբերությունները կանոնակարգող համապարտադիր սկզբունքների ու կանոնների համակարգ
  30. զինվորական խանութ
  31. զինվորական խորհրդական - խորհրդական, որը զինծառայող է
  32. զինվորական ծառայության անցման կարգ - զինծառայողների իրավական դրության փոփոխություն, որը կարգավորվում է օրենսդրությամբ, զինվորական կանոնադրություններով և այլ նորմատիվ-իրավական ակտերով և կապված է զինծառայության սկզբից մինչև ավարտն ընկած ժամանակահատվածում որոշակի իրավաբանական փաստերի տեղի ունենալու հետ
  33. զինվորական ծառայության անցման վաղօրոք ձևակերպման ծրագիր - զինվորական ծառայության անցնելու ծրագիր, որով տվյալ անձը կարող է որոշ ուշացումով անցնել զինվորական պարտականությունների կատարմանը
  34. զինվորական ծառայության ընդունված - անձ, որը մտել է զինվորական ծառայության մեջ, զինծառայող դարձած անձ
  35. զինվորական ծառայության ժամկետ - օրենքով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտով սահմանված ժամկետ, որը վերաբերում է ԶՈՒ-ում ամբողջ ծառայությանը կամ ծառայությանը որոշակի պայմաններում (օրինակ՝ տվյալ կոչումով, տվյալ բնակլիմայական պայմաններում, բարձրագույն կրթությամբ և այլն)
  36. զինվորական ծառայության տարիքային սահմանափակում
  37. զինվորական ծառայություն - քաղաքացիների հատուկ տեսակի պետական ծառայություն ԶՈՒ-ում, մյուս զորքերում, զինված կազմավորումներում և մարմիններում, որն իրականացվում է զինվորական օրենսդրությանը համապատասխան, ծառայություն զինված ուժերի որևէ տեսակում
  38. զինվորական ծառայությունից խուսափող անձ
  39. զինվորական ծառայություն կամավորության սկզբունքով - տե՛ս պայմանագրային զինվորական ծառայություն
  40. զինվորական ծառայությունում գտնվելու սահմանային տարիք - օրենքով կամ այլ նորմատիվային իրավական ակտով սահմանված այն առավելագույն տարիքը, որին հասնելուց հետո զինծառայողը ազատ է արձակվում ԶՈՒ-ից կամ այլ զինվորական կազմավորումից
  41. զինվորական ծես - զորքերի ամենօրյա գործունեության, տոնախմբությունների, զինծառայության կարևոր իրադարձությունների ժամանակ և այլ սահմանված դեպքերում իրագործվող հանդիսավոր արարողություններ
  42. զինվորական կազմավորում - նորաստեղծ (կազմավորված) կամ գոյություն ունեցող մշտական կամ ժամանակավոր զորամաս (զորամիավորում)
  43. զինվորական կանոնադրություն - պաշտոնական նորմատիվ-իրավական փաստաթղթեր, որոնք պարունակում են զորքերի մարտական և ամենօրյա գործունեության վերաբերյալ հիմնական դրույթները, սահմանում են զինծառայողների ընդհանուր ու պաշտոնեական պարտականությունները և իրավունքները, նրանց փոխհարաբերությունները, ներքին, կայազորային ու պարեկային ծառայության կարգը և զինվորական ծառայության ու կենցաղի այլ կողմեր, բովանդակում են գործունեության պայմանների սահմանումն ու կանոնակարգումը
  44. զինվորական կառավարման մարմին
    1. զորքերի ամենօրյա և մարտական գործունեությունը ղեկավարող մարմին
    2. ռազմական գործողությունների ընթացքում ժամանակավորապես գրավված տարածքի ռազմական կառավարման մարմին
  45. զինվորական կառավարություն - հեղաշրջման հետևանքով իշխանության եկած զինվորականների կազմած կառավարությունը
  46. զինվորական կարգապահություն - բոլոր զինծառայողների կողմից օրենքներով, զինվորական կանոնադրություններով, հրամանատարների հրամաններով հաստատված կարգի ու կաննոների խիստ ճշգրիտ կատարումը, զորքերի մարտական պատրաստության ու մարտունակության ամրապնդման առավել կարևոր գործոններից մեկը
  47. զինվորական կենցաղ - զինծառայողների, զորամասերի ու զինվորական ստորաբաժանումների կյանքի և գործունեության ամենօրյա կարգն ու պայմանները
  48. զինվորական կեցվածք
  49. զինվորական կոլեկտիվ - համեմատաբար հոծ, կազմակերպված սոցիալական խումբ, որը ձևավորվել է նպատակների, ղեկավարման և զինծառայության խնդիրների կատարմանն ուղղված գործունեության ընդհանրության հիմքի վրա
  50. զինվորական կոմիսար - զինվորական կոմիսարիատը ղեկավարող պաշտոնյա
  51. զինվորական կոմիսարիատ - զինվորական կառավարման տեղական մարմին, որը նախանշանակված է ռազմազորահավաքային և հաշվառումազորակոչային աշխատանքների, զինծառայողների, վետերանների ու զինծառայության պարտականությունների կատարման ժամանակ այլ քաղաքացիների և նրնց ընտանիքի անդամների սոցիալ-իրավական պաշտպանության գծով միջոցառումների կազմակերպման ու կատարման համար
  52. զինվորական կոչման շնորհում - հրամանով զինծառայողին կամ ԶՈՒ-ի պահեստազորում հաշվառված քաղաքացիներին անհատական կոչման տրամադրում ըստ աստիճանակարգային սանդղակի
  53. զինվորական կոչում - կոչումներ, որոնք անհատական կարգով շնորհվում են զինծառայողներին և ԶՈՒ-ի պահեստազորում հաշվառված քաղաքացիներին ըստ նրանց ծառայողական դիրքի, զինվորական կամ մասնագիտական պատրաստության, ծառայության ստաժի, ԶՈՒ-ի տեսակին, զորատեսակին, հատուկ զորքերին ու ծառայություններին պատկանելության և վաստակի
  54. զինվորական կրպակ
  55. զինվորական հակահետախուզություն
  56. զինվորական համալսարան - որոշակի տեսակի բարձրագույն ռազմակրթական հաստատություն
  57. զինվորական-հանրային շփումներ
  58. զինվորական հանցագործություն - զինվորական ծառայություն անցնելու սահմանված կարգի դեմ կատարված հասարակայնորեն վտանգավոր արարք, որը կատարվել են զինծառայողը կամ ռազմահավաքի մասնակցելու ժամանակ զինապարտը
  59. զինվորական հոսպիտալ
  60. զինվորական ձիաբեռնասայլ
  61. զինվորական ղեկավար - հանրակրթական դպրոցներում, այլ միջնակարգ ուսումնական հաստատություններում նախազորակչային զինվորական պատրաստման հաստիքային դասատու
  62. զինվորական ղեկավարություն
  63. զինվորական ճաշարան - սննդի օբյեկտ, որը տեղակայված է զինվորական կազմակերպությունում
  64. զինվորական մասնագիտություն - սոցիոլոգիական գիտելիքների ոլորտ, որն ուսումնասիրում է զինվորական մասնագիտացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները, այն է՝ դրա սոցիալ-փիլիսոփայական, քաղաքական, սոցիոլոգիական, պատմամասնագիտաբանական, տնտեսական, ժողովրդագրական, բարոյավարքային, գեղագիտական, հոգեբանամանկավարժական, գեղագիտական, հոգեբանամանկավարժական, կառավարակազմակերպական և այլ կողմեր
  65. զինվորական մոտորանավակ - տե՛ս մոտորանավակ
  66. զինվորական ներկայացուցչություն - այլ պետություններում կամ միջազգային կազմակերպություններում իրենց ԶՈՒ-ի շահերը պաշտոնապես ներկայացնող առանձին զինծառայողներ կամ նրանց խմբեր
  67. զինվորական նվագախումբ
  68. զինվորական շինարարություն
  69. զինվորական շքերթ - տե՛ս զորահանդես
  70. զինվորական ողջույն
  71. զինվորական ոստիկան
  72. զինվորական ոստիկանությանն առնչվող
  73. զինվորական ոստիկանության պետ
  74. զինվորական ոստիկանության սերժանտ
  75. զինվորական ոստիկանության վաշտ
  76. զինվորական ոստիկանություն - ոստիկանական ծառայություն մի շարք պետությունների բանակներում օրինականության ու կարգուկանոնի պահպանման համար, գործառույթներն են՝ իրավախախտումների հետաքննությունը, դասալիքների, փախածների բռնումը, զինվորական կայազորներում կարգուկանոնի պահպանումը, անկարգությունների և արտակարգ իրավիճակների ժամանակ վարչակազմին օգնության ցուցաբերումը, ճանապարհներին երթևեկության կարգավորումն ու վերահսկումը և այլն
  77. զինվորական պահպանախումբ

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
Ստացված է «https://hy.wiktionary.org/w/index.php?title=զինվորական&oldid=1544171» էջից