Jump to content

զինվորական

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Ածական

Արտասանություն

ՄՀԱ: []

վանկեր՝ զին•վո•րա•կան 

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Արտասանություն

[խմբագրել]
  1. զինվորին, զինծառայողին հատուկ, վերաբերող, զինվորների  զինվորական համազգեստ  Նա որոշել է ամուսնանալ անպայման ինժեների կամ զինվորականի հետ։ (Նաիրի Զարյան)  Առանձին տեղ էին բռնում նրա զինվորական և որսորդական հագուստները։ (Րաֆֆի)
  2. զորքին, բանակին հատուկ, վերաբերող, զինվորական ծառայության հետ կապված  զինվորական բժիշկ  Իրենք շարժվում էին ոչ զինվորական արագությամբ։ Դերենիկ Դեմիրճյան  Այժմ բժշվում է այնտեղ զինվորական ատամնաբույժը։ Հովհաննես Թումանյան  Դրանք այն նամակներն էին, որ ինքը զինվորան հիվանդանոցում գրել էր Արևիկին։ Սերո Խանզադյան
  3. տե′ս ռազմական  Դիմավորել են գնացքը մի շարք պատկառելի նաիրցիներ… գավառապետը, օգնականը, զինորական ատյանի պետը։ Եղիշե Չարենց  Դոնչարենկոն մնում է։ Շատ է ուզում զինվորական կրթություն ստանալ։ Սերո Խանզադյան  Զինվորական կրթություն։
  4. զինծառայող, զինվորական ծառայության մեջ գտնվող մարդ  Զինվորական կյանքի շատ սովորույթներ դեռ մնացել են Մովսիսյանի մեջ։ Սերո Խանզադյան
  5. զորական հանդիսացող  Ներս մտան դահիճներ` մի զինվորական հրամանատարի և զինվորների հետ։ Դերենիկ Դեմիրճյան
  6. զինվորներից կազմված  Իրար զանգված այդ շինական ու զինվորական ժողովուրդը զգաց իր ճշմարության հայտնությունը։ Դերենիկ Դեմիրճյան  Պետական իշխանությունն անցավ Պետրոգրատի բանվորական և զինվորական կոմիտեի ձեռքը։ Հովհաննես Թումանյան
Հոմանիշներ
[խմբագրել]
  1. տե′ս զինվոր
  2. ռազմական, զորական, բանակային
Արտահայտություններ
[խմբագրել]
  1. զինվորական կոմիսար
    1. կուսակցության և կառավարության կողմից լիազորված անձ, որը հրամանատարին հավասար պատասխանատու էր զորամասի մարտունակության ու քաղաքական վիճակի համար (1917-1945թթ.)
    2. զինվորական կոմիսաարիատը ղեկավարող զինվորական
  2. զինվորական կոմիսարիատ - տեղական զինվորական կառավարման մարմին, որն զբաղվում է զինապարտների հաշվառումով ու զորակոչով
  3. զինվորական տրիբունալ - հատուկ դատարան, որը վարում է իր վարույթին հատկացված զինվորական և այլ կարգի հանցագործությունների հետ կապված գործերը
  4. զինվորական ատյան
  5. զինվորական ակադեմիա - հրամանատարական, հրամանատարաշտաբային կամ ավագ ու բարձրագույն կազմի սպայական կադրեր պատրաստող ռազմակրթական հաստատություն
  6. զինվորական առողջապահության համակարգ
  7. զինվորական առողջապահություն - զինծառայողների առողջության պահպանման միջոցներ
  8. զինվորական աստիճանակարգություն
  9. զինվորական ավան - շենքերով ու կառույցներով տարածք, որը նախանշված է ԶՈՒ-ի մեկ կամ մի քանի զորամասերի, հիմնարկների, ռազմակրթական հաստատությունների, ձեռնարկությունների տեղաբաշխման համար
  10. զինվորական արդարադատություն
  11. զինվորական բանտ
  12. զինվորական բարոյականություն
  13. զինվորական բժիշկ - բարձրագույն բժշկական կրթությամբ զինծառայող, որն զբաղեցնում է բժշկական պաշտոն
  14. զինվորական բուժակ
  15. զինվորական գնորդ - տե՛ս պայմանագրերի գծով պաշտոնյա
  16. զինվորական գրքույկ - միասնական ձևի պետական փաստաթուղթ, որը հաստատում է զինծառայողի անձը
  17. զինվորական գույք - պետական ունեցվածքի մաս, որը գտնվում է ռազմական գերատեսչության մշտական կամ ժամանակավոր տնօրինության տակ և նախանշանակված է խաղաղ ու պատերազմական ժամանակ ԶՈՒ-ի պահանջմունքերը բավարարելու համար
  18. զինվորական դատարան - ԶՈՒ-ում արդարադատության իրականացնող դատարան
  19. զինվորական ենթակայություն - տե՛ս զինվորական աստիճանակարգությունն
  20. զինվորական երդում - զինվորական ծեսերից մեկը, հանդիսավոր խոստում , որը յուրաքանչյուր զինծառայող տալիս է զորակոչվելիս
  21. զինվորական թղթակից - զինվորական ԶԼՄ-ում (զինվորական թերթ, հանդես, հեռուստա- կամ ռադիոծրագիր) աշխատող լրագրող, որը գրում է թղթակցություններ
  22. զինվորական թոշակ - պետության կողմից սահմանված ամենամսյա դրամական նպաստ՝ նախկին զինծառայողի և նրա ընտանիքի անդամների նյութական ապահովման նպատակով
  23. զինվորական ժանդարմերիա
  24. զինվորական ժուռնալիստ
  25. զինվորական ինստիտուտ - բարձրագույն ռազմակրթական ուսումնական հաստատություն
  26. զինվորական իշխանություններ
  27. զինվորական իրավաբանական ծառայության պետ
  28. զինվորական համակարգ - ընդհանուր և զինվորական օրենսդրության նորմերի հիման վրա ԶՈՒ-ում ձևավորվող հասարակական հարաբերությունների համակարգ
  29. զինվորական իրավունք - ռազմական (պաշտպանական), ԶՈՒ-ի շինարարության և դրանց գործունեության ոլորտում պետության սուբյեկտների հարաբերությունները կանոնակարգող համապարտադիր սկզբունքների ու կանոնների համակարգ
  30. զինվորական խանութ
  31. զինվորական խորհրդական - խորհրդական, որը զինծառայող է
  32. զինվորական ծառայության անցման կարգ - զինծառայողների իրավական դրության փոփոխություն, որը կարգավորվում է օրենսդրությամբ, զինվորական կանոնադրություններով և այլ նորմատիվ-իրավական ակտերով և կապված է զինծառայության սկզբից մինչև ավարտն ընկած ժամանակահատվածում որոշակի իրավաբանական փաստերի տեղի ունենալու հետ
  33. զինվորական ծառայության անցման վաղօրոք ձևակերպման ծրագիր - զինվորական ծառայության անցնելու ծրագիր, որով տվյալ անձը կարող է որոշ ուշացումով անցնել զինվորական պարտականությունների կատարմանը
  34. զինվորական ծառայության ընդունված - անձ, որը մտել է զինվորական ծառայության մեջ, զինծառայող դարձած անձ
  35. զինվորական ծառայության ժամկետ - օրենքով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտով սահմանված ժամկետ, որը վերաբերում է ԶՈՒ-ում ամբողջ ծառայությանը կամ ծառայությանը որոշակի պայմաններում (օրինակ՝ տվյալ կոչումով, տվյալ բնակլիմայական պայմաններում, բարձրագույն կրթությամբ և այլն)
  36. զինվորական ծառայության տարիքային սահմանափակում
  37. զինվորական ծառայություն - քաղաքացիների հատուկ տեսակի պետական ծառայություն ԶՈՒ-ում, մյուս զորքերում, զինված կազմավորումներում և մարմիններում, որն իրականացվում է զինվորական օրենսդրությանը համապատասխան, ծառայություն զինված ուժերի որևէ տեսակում
  38. զինվորական ծառայությունից խուսափող անձ
  39. զինվորական ծառայություն կամավորության սկզբունքով - տե՛ս պայմանագրային զինվորական ծառայություն
  40. զինվորական ծառայությունում գտնվելու սահմանային տարիք - օրենքով կամ այլ նորմատիվային իրավական ակտով սահմանված այն առավելագույն տարիքը, որին հասնելուց հետո զինծառայողը ազատ է արձակվում ԶՈՒ-ից կամ այլ զինվորական կազմավորումից
  41. զինվորական ծես - զորքերի ամենօրյա գործունեության, տոնախմբությունների, զինծառայության կարևոր իրադարձությունների ժամանակ և այլ սահմանված դեպքերում իրագործվող հանդիսավոր արարողություններ
  42. զինվորական կազմավորում - նորաստեղծ (կազմավորված) կամ գոյություն ունեցող մշտական կամ ժամանակավոր զորամաս (զորամիավորում)
  43. զինվորական կանոնադրություն - պաշտոնական նորմատիվ-իրավական փաստաթղթեր, որոնք պարունակում են զորքերի մարտական և ամենօրյա գործունեության վերաբերյալ հիմնական դրույթները, սահմանում են զինծառայողների ընդհանուր ու պաշտոնեական պարտականությունները և իրավունքները, նրանց փոխհարաբերությունները, ներքին, կայազորային ու պարեկային ծառայության կարգը և զինվորական ծառայության ու կենցաղի այլ կողմեր, բովանդակում են գործունեության պայմանների սահմանումն ու կանոնակարգումը
  44. զինվորական կառավարման մարմին
    1. զորքերի ամենօրյա և մարտական գործունեությունը ղեկավարող մարմին
    2. ռազմական գործողությունների ընթացքում ժամանակավորապես գրավված տարածքի ռազմական կառավարման մարմին
  45. զինվորական կառավարություն - հեղաշրջման հետևանքով իշխանության եկած զինվորականների կազմած կառավարությունը
  46. զինվորական կարգապահություն - բոլոր զինծառայողների կողմից օրենքներով, զինվորական կանոնադրություններով, հրամանատարների հրամաններով հաստատված կարգի ու կաննոների խիստ ճշգրիտ կատարումը, զորքերի մարտական պատրաստության ու մարտունակության ամրապնդման առավել կարևոր գործոններից մեկը
  47. զինվորական կենցաղ - զինծառայողների, զորամասերի ու զինվորական ստորաբաժանումների կյանքի և գործունեության ամենօրյա կարգն ու պայմանները
  48. զինվորական կեցվածք
  49. զինվորական կոլեկտիվ - համեմատաբար հոծ, կազմակերպված սոցիալական խումբ, որը ձևավորվել է նպատակների, ղեկավարման և զինծառայության խնդիրների կատարմանն ուղղված գործունեության ընդհանրության հիմքի վրա
  50. զինվորական կոմիսար - զինվորական կոմիսարիատը ղեկավարող պաշտոնյա
  51. զինվորական կոմիսարիատ - զինվորական կառավարման տեղական մարմին, որը նախանշանակված է ռազմազորահավաքային և հաշվառումազորակոչային աշխատանքների, զինծառայողների, վետերանների ու զինծառայության պարտականությունների կատարման ժամանակ այլ քաղաքացիների և նրնց ընտանիքի անդամների սոցիալ-իրավական պաշտպանության գծով միջոցառումների կազմակերպման ու կատարման համար
  52. զինվորական կոչման շնորհում - հրամանով զինծառայողին կամ ԶՈՒ-ի պահեստազորում հաշվառված քաղաքացիներին անհատական կոչման տրամադրում ըստ աստիճանակարգային սանդղակի
  53. զինվորական կոչում - կոչումներ, որոնք անհատական կարգով շնորհվում են զինծառայողներին և ԶՈՒ-ի պահեստազորում հաշվառված քաղաքացիներին ըստ նրանց ծառայողական դիրքի, զինվորական կամ մասնագիտական պատրաստության, ծառայության ստաժի, ԶՈՒ-ի տեսակին, զորատեսակին, հատուկ զորքերին ու ծառայություններին պատկանելության և վաստակի
  54. զինվորական կրպակ
  55. զինվորական հակահետախուզություն
  56. զինվորական համալսարան - որոշակի տեսակի բարձրագույն ռազմակրթական հաստատություն
  57. զինվորական-հանրային շփումներ
  58. զինվորական հանցագործություն - զինվորական ծառայություն անցնելու սահմանված կարգի դեմ կատարված հասարակայնորեն վտանգավոր արարք, որը կատարվել են զինծառայողը կամ ռազմահավաքի մասնակցելու ժամանակ զինապարտը
  59. զինվորական հոսպիտալ
  60. զինվորական ձիաբեռնասայլ
  61. զինվորական ղեկավար - հանրակրթական դպրոցներում, այլ միջնակարգ ուսումնական հաստատություններում նախազորակչային զինվորական պատրաստման հաստիքային դասատու
  62. զինվորական ղեկավարություն
  63. զինվորական ճաշարան - սննդի օբյեկտ, որը տեղակայված է զինվորական կազմակերպությունում
  64. զինվորական մասնագիտություն - սոցիոլոգիական գիտելիքների ոլորտ, որն ուսումնասիրում է զինվորական մասնագիտացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները, այն է՝ դրա սոցիալ-փիլիսոփայական, քաղաքական, սոցիոլոգիական, պատմամասնագիտաբանական, տնտեսական, ժողովրդագրական, բարոյավարքային, գեղագիտական, հոգեբանամանկավարժական, գեղագիտական, հոգեբանամանկավարժական, կառավարակազմակերպական և այլ կողմեր
  65. զինվորական մոտորանավակ - տե՛ս մոտորանավակ
  66. զինվորական ներկայացուցչություն - այլ պետություններում կամ միջազգային կազմակերպություններում իրենց ԶՈՒ-ի շահերը պաշտոնապես ներկայացնող առանձին զինծառայողներ կամ նրանց խմբեր
  67. զինվորական նվագախումբ
  68. զինվորական շինարարություն
  69. զինվորական շքերթ - տե՛ս զորահանդես
  70. զինվորական ողջույն
  71. զինվորական ոստիկան
  72. զինվորական ոստիկանությանն առնչվող
  73. զինվորական ոստիկանության պետ
  74. զինվորական ոստիկանության սերժանտ
  75. զինվորական ոստիկանության վաշտ
  76. զինվորական ոստիկանություն - ոստիկանական ծառայություն մի շարք պետությունների բանակներում օրինականության ու կարգուկանոնի պահպանման համար, գործառույթներն են՝ իրավախախտումների հետաքննությունը, դասալիքների, փախածների բռնումը, զինվորական կայազորներում կարգուկանոնի պահպանումը, անկարգությունների և արտակարգ իրավիճակների ժամանակ վարչակազմին օգնության ցուցաբերումը, ճանապարհներին երթևեկության կարգավորումն ու վերահսկումը և այլն
  77. զինվորական պահպանախումբ

Աղբյուրներ

[խմբագրել]
  • Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։