զմրուխտ

Հայերեն

Արտասանություն

ՄՀԱ: [zəmˈɾuχt]

• ՄՀԱ^(key): [zmɾuχt]

Վանկեր՝ զ(ը)մ•րուխտ 

Ստուգաբանություն

Փոխառություն իրանական աղբյուրից՝ *zumurruft. զմրութ ձևը փոխառված է թուրքերենից:

Գոյական

1. վառ կանաչ գույնի թափանցիկ թանկագին քար (հնք․) ◆ Պաստերը մարջանից էին, ծառերի տերևները՝ զմրուխտից, պտուղները՝ հակինթից։ (Հովհաննես Թումանյան)
2. կանաչ, բուսականություն (փխբ․) ◆ Հայրենի գետին զմրուխտ ափերին մեր հին տնակն է կքել մենավոր։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Զմրուխտ սարում երազել եմ Չնաշխարհիկ մուրազ անուշ։ (Հովհաննես Թումանյան)
3. կանաչություն, կանաչ ◆ Ջանում էր երևակայության աչքով տեսնել խաղողի այգիների զմրուխտը, ոսկի ողկույզներ։ (Դերենիկ Դեմիրճյան) ◆ Տամկացած գետնի աշնանային զմրուխտը ապրում էր վերջին օրերը։ (Դերենիկ Դեմիրճյան)
4. կանացի հատուկ անուն

Ածական

զմրուխտի գույնի, վառ կանաչ

Հոմանիշներ

զմրուխտաքար, սկյութիկոն, սկյութական ակն

Արտահայտություններ

զմրուխտ թռչուն - հեքիաթների առասպելական, դրական հատկանիշներով թռչուն Զմրուխտ հավք՝ թռչուն, ղուշ― հեքիաթներում հաճախ հիշատակվող առասպելական թռչուն, որ հեքիաթի դրական հերոսին թռցնում է ցանկացած վայրը կամ իր երգով հարաշքներ է գործում ◆ Ու պատմում է նա (Նեսոն) Հուրի փերիներից, Զմրուխտ ղուշից, լիս ու մութ աշխարհից։ (Հովհաննես Թումանյան)

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։