կամ
(Վերահղված է կանից)
Հայերեն
Շաղկապ
- ՄՀԱ՝ [hy], [kɑm]
- բառեր կամ նախադասություններ կապակցող շաղկապ, որ տարբեր երևույթներ կապակցելով, անորոշություն է արտահայտում, ◆ Վեց կամ յոթ հոգի եկել են։
- հակադրական շաղկապ, որ արտահայտում է հակադրվող երևույթներից, առարկաներից և այլ մեկի անհրաժեշտու թյունը, ◆ մահ կամ ազատություն
- կապակցում է մի քանի բառ կամ նախադասություն առանց հակադրություն, թվարկելով դրանք, ◆ Նրան միշտ կարելի էր տեսնել կամ դուրսը, հինած հինելիս, կամ գուլպաի վրա թել ետ տալիս, կամ թե տանը, հինած գործելիս։ (Նար-Դոս)
- մեկնական շաղկապ, որ համադրում է նախադասության այս կամ այն անդամի իմաստային հոմանիշը, և դրանով իսկ բացատրում, պարզաբանում վերջինս◆ Առավոտյան աստղը, կամ Արուսյակը, կոչվում է նաև Գիշերավար։
- արտահայտում է կասկածանք, թերևս, գուցե ◆ Կամ աստվածները միայն իրենց հայտնի որևէ պատճառով ինձ ընդմիշտ հեռացրել են այդ լեռից, որ այդպես թանկ էր իմ սրտին (Տենցինգ)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- կամ-կամ
- հակադրում է երկու առարկաներ կամ երևույթներ, առանց երկընտրանքի
- երկընտրություն է մտցնում առարկաների կամ երևույթների մեջ, ցույց տալով նրանցից մեկն ու մեկի հնարավորությունը
- կամ աղն է պակաս, կամ մաղը - մի բանի կարիք ունի (ասաց.)
- կամա թե ակամա - ուզած-չուզած ստիպված, իր կամքին հակառակ
- կամական եղանակ - բայական եղանակ, որ ցույց է տալիս խոսողի կամքը, ցանկությունը, մի բան անելու կամ չանելու (լեզվբ․)
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։