նհախ
Հայերեն բարբառային բառ
վանկեր՝ ն(ը)•հախ
Ուրմիա, Վան՝
- սուտ ◆ Խաթուն նըհախ տեղան կինի։ ՆԼՂԺբ ◆ Օղորմածիկ հայրս կասեր, որդի, եթե կուզես նհախ շառից ազատ մնալ, ում որ պատահես՝ բարի լույսից բացի շատ բան չխոսես։ (Խաթաբալա)
- անիրավ, անարդար ◆ Վայ հախին, վայ նհախին: (Ձեռագիր) ◆ Ջհուտն էլ իր ղաղապին, նըհախ մարդու տեղն էդ ա։ (Հայ ժողովրդական հեքիաթներ)
- իզուր, անտեղի ◆ Թող մեր շունչն նհախ դուս չգա, փչանա։ (Խաչատուր Աբովյան) ◆ Ասեցի,- Քիրվա ջան, շնորհակալ եմ ... թա մոտիկ ա տեղը - կըկամ, թա վեր հեռու յա,- նհախ տեղն ես նեղութին քաշել։ Համո Սահյան
- Արարատյան՝ հենց այնպես, հոր խերի ◆ - Ես էլ որ սուս եմ կենում, դուք էլ ջլիս գլխիս եք նստում, նհախ չէի ձեր գեղի հոգսն էլ քաշում, յասավուլին էլ ուտացնում ու խմացնում։ (Պերճ Պռոշյան)
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- հախը նհախին չտալ - -իրավունքը անիրավին չտալ, արդարադատ լինել ◆ - Դու ազատ ես, ափու ջան,- կրկնեց Սմբատը Խեչանին,- աստված հախը նհախին չտվեց, մի նոր քննիչ ա եկել, նա քեզ ազատեց։ (Պերճ Պռոշյան)
- նհախ տեղը, նհախ տիղը - իզուր, առանց որևէ պատճառի, անարդար կերպով ◆ -Ա՜յ ջանըմ, ինձ ինչի՞ ես մեջ բերում նհախ տեղը: (Պերճ Պռոշյան) ◆ Ո՞վ ասավ թե նհախ տիղ յարիդ մեչըն յար անին։ (Սայաթ-Նովա)
- հախ ու նհախ - տեղի անտեղի ◆ Մի բեռն ուշունց դեռ առաջ մեր խեղճ պառավների, մեր հընկերների գլխին ենք թափում, մի քանի ել, հախ ու նհախ, վեր հատում։ (Պերճ Պռոշյան)
- նհախ շառ - անհիմն զրպարտանք, սուտ մեղադրանք
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Հրաչյա Աճառյանի Անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Հայոց լեզվի բարբառային բառարան («Նաիրի» հրատարակչություն), Երևան, «ՀՀ Գիտությունների Ազգային Ակադեմիա», 2001-2002 — 2792 էջ։