սառել

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ սա•ռել 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Գոյական

  1. սառույցի վերածվել, սառցային վիճակի փոխարկվել (հեղուկների մասին) ◆ Լուսաբացին ցողը սառչում էր, դառնում եղյամ։ (Ակսել Բակունց)
  2. սառցի շերտով պատվել, երեսը՝ մակերեսը սառույց կապել ◆ Վարարում է գետը, հետո բարակում, ձմեռը սառչում է, սառույցի տակ մռմռում։ (Ակսել Բակունց) ◆ Պատուհանները սառել են։
  3. սաստիկ ցրտից՝ սառնամանիքից մարմինը փայտանալ՝ մեռնել ◆ Առանց քեզ ես չէի հասնի քաղաք և ճանապարհին կսառչեի Պ
  4. սաստիկ մրսել, ցրտից վնասվել ◆ Ձեռքերը սառել են։
  5. տաքությունից զրկվել, սառը դառնալ ◆ Թեյը սառել է։
  6. (փխբ․) մարելուն մոտ լինել, թեժությունը կորցնել ◆ Ծխելով թեժացնում էին չիբուխների սառած կրակը։ (Ակսել Բակունց)
  7. (փխբ․) անարտահայտիչ՝ անփայլ դառնալ, փայլը՝ արտահայտչականությունը կորցնել ◆ Իսկ զարմանալիս նրա այնքան շարժուն դիմագծերը հանկարծ սառչում, քարանում էին։ (Նար-Դոս) ◆ Աչքերը սառչել:
  8. (փխբ․) մնալ որպես հետք ◆ Սեղմված շրթունքներին սառել է ցավի արտահայտությունը։ (Մարտիրոս Վեսպեր)
  9. (փխբ․) ընդարմանալ, փայտանալ, շարժունությունը կորցնել ◆ Իվան բեյը կմկմաց, լեզուն կարծես սառել էր, չէր շարժվում։ (Ակսել Բակունց)
  10. (փխբ․) աշխուժությունը՝ եռանդը կորցնելը ◆ Առաջ շատ աշխույժ էր, սիրում Էր իր աշխատանքը, իսկ հիմա կարծես սառել է։
  11. (փխբ․) մեղմանալ, թուլանալ ◆ Կրքերը սառեցին: (Ա.Բելևյան)
  12. (փխբ․) մեկի նկատմամբ ունեցած զգացմունքը թուլանալ, անտարբեր դառնալ մեկի նկատմամբ։ ◆ Որքան սառչում էր նա ինձնից, այնքան սերս ավելի բորբոքվում Էր (Նար-Դոս)
  13. (փխբ․) ջերմությունը՝ բուռն զգացմունքայնությունը կորցնել ◆ Հենց որ այդ սերը սառեցավ, միությունը քայքայվեց, դժբախտությունները իրանց դռները բացին։ (Մուրացան)
  14. ջերմությունից՝ մարմնի տաքությունից զրկվել ◆ Դիակը դեռ չէր ◆ սառել:
  15. (փխբ․) զարմանքից՝ հուզմունքից ևն քար կտրել, շշմել ◆ Վարմունքն այնքան տարօրինակ և անսպասելի էր, որ ինձ մնում էր միայն սառել ու մոլորված քայլերով տուն դառնալ։

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. սառնանալ, սառցանալ, սաույց կտրել, պաղ կտրել, ցրտահարվել, ցրտատարվել,
  2. տե՛ս սառցակալել, սառույց կապել,
  3. (փխբ․) դողալ, դողդողալ, դողդողացնել, (ժղ․)՝ կոնկոռնալ, սռսռալ, սռսռացնել, սռսռթալ, սռսռթացնել, ատամ ատամի զարկել, ատամ ատամի չբերել, ղասաբխանի շան պես դողալ
  4. ցրտահարվել, սառրել, պաղել, ցուրտը տանել, ցրտատար լինել, ցրտահար լինել, ձյունը տանել, ձնատար լինել, սառույց կտրել
  5. պաղել, պաղ առնել, ցուրտ առնել
  6. տե՛ս ընդարմանալ, փայտանալ
  7. տե՛ս մեղմանալ, թուլանալ
  8. տե՛ս շշմել
  9. վիմանալ, սալանալ, քար կտրել, քար կտրվել, (քարի վերածվել)
  10. կարծրանալ, պնդանալ, քար կտրել, քար կտրվել (քարի հատկություն ձեռք բերել, կարծր դառնալ)
  11. արձանանալ, կոճղանալ, քար կտրել (անշարժ դառնալ)
  12. տե՛ս ապշել
  13. տե՛ս անզգայանալ
  14. տե՛ս լռել

Արտահայտություններ[խմբագրել]

Աղբյուրներ[խմբագրել]