տոպրակ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

վանկեր՝ տոպ•րակ 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Փոխառություն թյուրք-թաթարական աղբյուրից. հմմտ. թաթարերեն tubrak, թուրքերեն dobra:

Գոյական

  1. կտորից կարած կամ գործած պարկ ◆ Ծառաները տոպրակները պառկեցրին ապառաժի ծայրին, տակից բռնեցին ու միջի եղածը շուռ տվին դեպի ծովը։ Վրթանես Փափազյան ◆ Գուսանները հանեցին նվագարանները մետաքսե տոպրակներից։ Դերենիկ Դեմիրճյան
  2. տոպրակի տարողությունն իբրև չափ ◆ Իջնում է այգին ու ինքն իր ձեռքով տասը տոպրակ կորեկ շաղ տալիս։ Հովհաննես Թումանյան
  3. թղթի փոքրիկ քսակ ◆ Մրգի տոպրակ:
  4. ձագարաձև փաթաթած թուղթ, որի մեջ լցնում են գնորդին վաճառած ապրանքը
  5. (փխբ․) մարդու մաշկիn՝ առավելապես դեմքին գոյացած ծալքավոր ուռուցք ◆ Հարվածներից աչքերի տակ տոպրակներ էին գոյացել։ ◆ Աչքերի տակ տոպրակներ էին կախվել։ Դերենիկ Դեմիրճյան
  6. (փխբ․) գործածվում է մի շարք կապակցություններում՝ մի բան իր մեջ շատ պարունակող՝ ունեցող իմաստով ◆ Գիտության՝ իմաստության տոպրակ, բարության տոպրակ, մեղքի տոպրակ:
  7. (ժղ․) գլուխ, խելք, կարկաժ ◆ Տոպրակը դատարկ մարդ է։ ◆ Տոպրակը չի գործում։
  8. (ծծկբ․) գրպան
  9. (խոհր․) ձավարեղեն և այլն պահելու հարմարանք

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. պարկ, (հզվդ․) շմբոց, տուրիկ
  2. քուրձ
  3. մախաղ
  4. դեղանի
  5. երգաբ, բակեղեթ, խուրջին
  6. պարզոն
  7. քսակ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. տոպրակ դառնալ - սաստիկ նիհարել, կաշին ու ոսկորը մնալ
  2. տոպրակը դատարկվել - խոսակցությունը՝ խոսելիքը սպառվել, այլևս խոսելու նյութ չունենալ
  3. տոպրակը թափ տալ մեկի - միամիտ մեկին խոսեցնելով գաղտնիքներն իմանալ
  4. տոպրակի պանիր - մակարդված և շիճուկից հանած պանիրը տոպրակի մեջ լցնելով և ճնշոցի տակ դնելով պատրաստվող պանրատեսակ
  5. տոպրակի պես կախվել - դատարկ տոպրակի նման կախվել (առավելապես հագուստի մասին՝ երբ մեկի վրա շատ լայն ու մեծ է լինում)
  6. գինու տոպրակ - սաստիկ հարբեցող
  7. գիտության տոպրակ (հեգն․)
    1. շատ գիտելիքներ ունեցող
    2. գիտելիքների պաշար ◆ Նա դատարկեց իր գիտության ամբողջ տոպրակը: (Շիրվանզադե)
  8. խելքի տոպրակ (հեգն․) - գլուխը դատարկ, անխելք, հիմար ◆ Հո՛, հո՛, հո՛, հո՛- վխվխաց Մարտիրոսը, - երեք հազարը ածուխն է, խելքի՛ տոպրակ: Դերենիկ Դեմիրճյան
  9. մեղքի տոպրակ - մեղքով լի, շատ մեղավոր մարդ
  10. ոսկու տոպրակ, փողի տոպրակ (արհմրհ․) - հարուստ, բայց անխելք մարդ

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։