երակ

Հայերեն

վանկեր՝ ե•րակ 

Ստուգաբանություն

Փոխառություն իրանական աղբյուրից՝ *rak. հմմտ. պարթևերեն rhk, սողդերեն r’k, միջին պարսկերեն rg, պարսկերեն rag, քրդերեն rek:

Գոյական

1. (կզմխս․) մարմնի արյունատար անոթ, որով արյունը գնում է դեպի սիրտը
2. (ժղ․) արյունատար խողովակ (երակ կամ զարկերակ) ◆ Արյունս ցնծագին կարկաչում էր երակներիս մեջ։ (Ավետիք Իսահակյան)
3. շառավիղ, սերունդ, զարմ ◆ Իմ հորեղբոր որդի Մուրադը մեր գերդաստանի այդ խենթ երակի բնական շառավիղն էր։ (Վիլյամ Սարոյան) ◆ Ես եմ նորից, ոսկի երակը հնամյա ցեղիս։ Եղիշե Չարենց
4. (երկրբ․) ապարի շերտ երկրի ընդերքում ◆ Ոսկեբեր երակ:
5. գլխավոր՝ հիմնական ապարի մեջ ընկած հանքային տեսակի բարակ շերտ
6. ալիքաձև շերտ հանքի՝ հանքանյութի՝ փայտի մեջ ◆ Դեղնավուն երակներով սպիտակ մարմար։
7. (փխբ․) որևէ բանի հիմնական՝ կարևորագույն մասը՝ ճյուղը, զարկերակ (3) ◆ Արտադրության երակ:
8. երկրի համար կարևոր նշանակություն ունեցող հաղորդակցության ճանապարհ
9. (ժղ․) կարճատև հորդ անձրև
10. տե՛ս ջիղ
11. (փխբ․) (բնստ․) որևէ բանի (առվի, գետի և այլն) փոքրիկ ճյուղավորում ◆ (Աղբյուրի) երակները անտառի խոնավությունն էին ծծում։ (Ակսել Բակունց)
12. (փխբ․) շիթ, ճառագայթ ◆ Հրածորան երակներն կհոսի արևն։ (Դանիել Վարուժան)
13. (փխբ․) ճյուղ, որևէ բնագավառի ճյուղավորում ◆ Քաղաքակրթության երակներ: ◆ Հունական մշակույթի մեջ ամփոփված են ժամանակակից եվրոպական քաղաքակրթության երակներից շատերը։ Հարություն Սուրխաթյան
14. (փխբ․) (բնստ․) կենսական հյութ՝ ուժ՝ զորություն, ավիշ ◆ Մի՛ ձգեք, որ նվաղի հայրենիքեն սփյուռք հոսող կենսատու երակը: Սիլվա Կապուտիկյան
15. տե՛ս խենթերակ

Հոմանիշներ

1. զարկերակ
2. հանքերակ, հանքաշերտ
3. տե՛ս ջիղ
4. տե՛ս խենթերակ
5. տե՛ս անձրև
6. տե՛ս ճյուղ, ճյուղավորում
7. տե՛ս շիթ, ճառագայթ

Արտահայտություններ

1. ամենաթույլ՝ թույլ երակը - թույլ՝ զգայուն տեղ ◆ Գտել էր նրա թույլ երակը և մեծ ճարպկությամբ շոյում էր անդադար նրա ինքնասիրությունը։ Դերենիկ Դեմիրճյան
2. երակ ունենալ - խելքից քիչ պակաս լինել, ջղային լինել

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ vein շվեդերեն՝ ven, åder ռուսերեն՝ вeна (ru) ‎(vena)

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։