ապահովում

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ ա•պա•հո•վում 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Գոյական

  1. ապահովելը, ապահովվելը
  2. (ռազմ․) համալիր միջոցառումներ, որոնք ուղղված են մարտական առաջադրանքի կատարման համար նպաստավոր պայմաններ ստեղծելուն

Հոմանիշներ[խմբագրել]

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. ազգային թիկունքային ապահովում
  2. անասնաբուժական ապահովում
  3. անմիջական ապահովում
  4. ապահովման միջոցներ
  5. ապահովում սպառազինությամբ
  6. առևտրակենցաղային ապահովում - թիկունքային ապահովման տեսակ, որը կազմակերպվում և իրականացվում է զինվորական ապրանքատեսակներով ու կենցաղային սպասարկմամբ անձնակազմի և զինծառայողների ընտանիքների անդամների պահանջմունքների ժամանակին և ամբողջական բավարարման նպատակով
  7. արտադրական թիկունքային ապահովում
  8. արտադրության գիտատեխնիկական ապահովում
  9. արտաքին ապահովման պայմանագիր
  10. բնակշահագործական ապահովում - թիկունքային ապահովման տեսակ, զորքերի տեղաբաշխման և կենցաղի, սպառազինության ու ռազմական տեխնիկայի, այլ նյութական միջոցների պահման բնականոն պայմանների ստեղծմանն ուղղած միջոցառումների համալիր
  11. բուժսանիտարական ապահովում
  12. երկարատև գործողությունների ապահովում և թիկունքային ապահովում
  13. զանգվածային միջոցառումների ժամանակ կարգուկանոնի ապահովում
  14. զորաթևերի և կցակետերի ապահովում - օպերատիվ-մարտավարական միջոցառումներ և զորքերի գործողություններ, որոնք նպատակաուղղված են զորամասերի, զորամիավորումների և միավորումների զորաթևերին և դրանց միջև եղած կցակետերին հակառակորդի հանկարծակի հարվածների ու գրոհների բացառմանը, ինչպես նաև մարտական օպերատիվ խնդրի կատարման ժամանակ այդ հարվածների և գրոհների հետմղմանը
  15. ընդհանուր թիկունքային ապահովում
  16. թիկունքային ապահովման առաջադիր բազավորմամբ օբյեկտ
  17. թիկունքային ապահովման բազմազգ ինտեգրված ստորաբաժնում
  18. թիկունքային ապահովման բազմազգ միացյալ կենտրոն
  19. թիկունքային ապահովման գծով միջազգային համագործակցություն
  20. թիկունքային ապահովման գնումային հարցեր
  21. թիկունքային ապահովման զորամասեր
  22. թիկունքային ապահովման զորամասեր - զորամասեր (հիմնարկներ), որոնք ներառված են թիկունքային ապահովման համակարգում
  23. թիկունքային ապահովում - ռազմական գործողությունների ապահովման տեսակ, զորքերը մարտական պատրաստության վիճակում պահելու նպատակով նրանց նյութական, տրանսպորտային, կենցաղային և այլ պահանջմունքների բավարարմանն ուղղված միջոցառումների համալիր
  24. թիկունքային ապահովում զորքերի երկարատև գործողությունների ժամանակ - միջոցառումներ՝ նպատակաուղղված նյութական միջոցների ծախսի և անձնակազմի կորուստների համակշռմանը
  25. թիկունքային ապահովում՝ համագործակցությամբ - ներառում է երկրի տարածքում կամ նրա սահմաններից դուրս տեղաբաշխված զորամիավորումների, զորամասերի, ստորաբաժանումների նյութական և տրանսպորտային պահովումը
  26. թռիչքադաշտային-տեխնիկական ապահովում - այն միջոցառումների համալիրը, որոնք իրականացվում են թռիչքադաշտերում ու վայրէջքի հարթակներում՝ ավիացիոն զորամասերի ստորաբաժանումների և առանձին ինքնաթիռների ուղղաթիռների թռիչքներն ապահովելու համար
  27. ինժեներաենթակառուցվածքային ապահովում - ներառում է զինված ուժերի զարգացման, տեղաբաշխման, բնակավորման, ապահովման և վերատեղաբաշխման համար անհրաժեշտ ենթակառուցվածքային շինությունների կառուցումը, վերականգնումը, ձեռքբերումը, նորոգումը, սպասարկումը և քանդումը, ինչպես նաև հաղորդակցության ուղիների կառուցումը, վերականգնումն ու սպասարկումը և շրջակա միջավայրի պաշտպանությանը նպաստումը
  28. ինժեներաթռիչքադաշտային ապահովում
  29. ինժեներական ապահովում - օպերատիվ մարտական ապահովման տեսակ, այն ինժեներական ճարտարագործական միջոցառումների ու խնդիրների համալիրը, որոնք կատարվում են զորքերի ուժերի պատեհաժամ ու ծածուկ առաջքաշման, ծավալման, տարաշարժման ու մարտական խնդիրների կատարման, տարբեր միջոցներով խոցումից նրանց պաշտպանվածության մակարդակի բարձրացման համար բարենպաստ պայմաններ ստեղծելու, ինչպես նաև հակառակորդին կորուստներ պատճառելու և նրա գործողությունները դժվարացնելու նպատակով
  30. ինժեներահրթիռային ապահովում - այն միջոցառումների համալիրը, որոնք նպատակաուղղված են հրթիռային, զենիթային հրթիռային, հակատանկային հրթիռային և տիեզերական միջոցների վրագետնյա համալիրների արձակման կայաքները (սարքերը), հատուկ մեքենաները և համակարգերը (սարքավորանքը), ինչպես նաև հրթիռային (զենիթահրթիռային) զորքերի հրթիռատեխնիկական զորամասերը կիրառմանը պատրաստ վիճակում պահելուն, նյութական մասով զորքերի (ուժերի) ապահովմանը, վնասված սպառազինության վերականգնմանը
  31. ինժեներա-ռադիոէլեկտրոնային ապահովում - այն միջոցառումների համալիրը, որոնք նպատակաուղղված են ինչպես ռազմական տեխնիկայի ինքնույրույնաբար գործող, այնպես էլ մարտական միջոցների համալիրների և սպառազինության համակարգերի մաս կազմող ռադիոէլեկտրոնային միջոցների աշխատանքի կայունության ապահովմանը
  32. ինժեներա-տեխնիկական ապահովում
  33. ինտեգրված թիկունքային ապահովում - կառավարային և տեխնիկական պրոցես, որի միջոցով սպասարկելիության ու թիկունքային ապահովման գործոնները հաշվի են առնվում համակարգերի (սարքավորանքի) նախագծման փուլում և ամբողջ կենսաշրջանի (շահագործման) ընթացքում, ինչի շնորհիվ ժամանակին և շահութաբերորեն կատարվում են պլանավորումը, ձեռքբերումը, փորձարկումը, ինչպես նաև իրագործվում է թիկունքային ապահովման միջոցառումների ամբողջ համալիրը
  34. իրավաքաղաքական ապահովում - այն քաղաքական և իրավական մեխանիզմների առկայությունը, որոնցով ապահովվում է տվյալ հասարակական-պետական գործընթացի, երևույթի ևն գոյությունն ու զարգացումը
  35. կադրային ապահովում
  36. համալիր թիկունքային ապահովում
  37. համալիր պայմանագրային ապահովում - նշված օպերացիոն շրջանում միացյալ ուժերի պայմանագրային ապահովման համադասում և համաժամանակացում
  38. հիդրոօդերևութաբանական ապահովում - զորքերի հատուկ ապահովման տեսակ, որը ներառում է մարտական գործողությունների շրջանում օդերևութաբանական և ջրաբանական պայմանների մասին տեղեկությունների հավաքումը և համակողմանի հաշվառումը
  39. հրթիռատեխնիկական ապահովում
  40. հրետանատեխնիկական ապահովում - տեխնիկական ապահովման տեսակ, որը ներառում է ինժեներահրետանային, ինժեներառադիոէլեկտրոնային և ինժեներահրթիռային ապահովումները
  41. մարտական ապահովում
  42. մարտական գործողությունների թիկունքային ապահովում-մարտական գործողությունների ժամանակ թիկունքային ծառայության ապահովում (սնունդով, ռազմամթերքով, վառելիքով և այլն)
  43. մարտական օպերացիաների պայմանագրային ապահովում
  44. միացյալ թիկունքային ապահովում
  45. նյութական ապահովում - թիկունքային ապահովման տեսակ, զորքերի ամենօրյա կենսագործունեության և մարտական գործունեության համար անհրաժեշտ նյութական պահանջմունքի բավարարման նպատակով խաղաղ և պատերազմական ժամանակ իրագործվող միջոցառումների համալիր
  46. նյութատեխնիկական ապահովման շրջան
  47. նյութատեխնիկական ապահովում - ապրանքանյութական արժեքների գնման, պահեստներում պահման և բաշխման գծով այն միջոցառումների համալիրը, որոնք նպատակաուղղված են ըստ իրենց նախանշանակման խնդիրների կատարմանը զորքերի և ուժերի մշտական պատրաստության պահպանմանը և իրագործում են բոլոր տեսակների ամենօրյա ու մարտական գործունեության ասպարեզում
  48. որոնողափրկարարական ապահովում - ՌԾՈՒ-ում և ՌՕՈՒ-ում իրագործվող մարտական ապահովման տեսակ, որը ներառում է՝ ԹԱ-երի և նավերի անձնակազմի մատակարարում վթարային-փրկարարական միջոցներով ու պատրաստում այդ միջոցների օգտագործմանը, որոնումային ու փրկարարական աշխատանքներում ներգրավվող անձնակազմի պատրաստում, հատկացված ուժերի ու միջոցների հորթապահության կազմակերպում, աղետի ենթարկված ԹԱ-երի ու նավերի որոնման կազմակերպում և իրականացում, դրանց օգնության ցուցաբերում և այլն
  49. պարենային ապահովում - նյութական ապահովման տեսակ, միջոցառումների համալիր, որոնք նպատակաուղղված են զորքերի ուժերի պահանջմունքների բավարարմանը սննդամթերքով, խարով, պարենային ծառայության տեխնիկայով ու գույքով, ինչպես նաև անձնակազմի կերակրման կազմակերպմանն ըստ հաստատված բաժնաչափերի
  50. չափաբանական ապահովում
  51. ՊՆ տրանսպորտային ապահովման համակարգ - ազգային տրանսպորտային ենթակառուցվածքի այն մասը, որը պաշտպանության նախարարության շրջանակներում զբաղվում է քաղաքացիական հարցերով
  52. ռադիոուղեվարական ապահովում
  53. ռազմաբժշկական ապահովում - բուժծառայության իրագործած միջոցառումների համալիր, որը խաղաղ ժամանակ ուղղված է զինված ուժերի անձնակազմի առողջության պահպանման բնագավառում առավել առաջավոր արդյունքների ձեռքբերմանը, իսկ պատերազմական ժամանակ՝ վիրավորներին ու հիվանդներին բուժօգնության պատեհաժամ ցուցաբերմանը, նրանց մարտունակության արագ վերականգնմանն ու շարք վերադարձմանը
  54. ռազմական գործողությունների ապահովում - մարտական պատրաստության վիճակում զորքերի (ուժերի) պահման, նրանց մարտունակության պահպանման և առաջադրված խնդիրների հաջող և պատեհաժամ կատարման համար բարենպաստ պայմանների ստեղծման նպատակով իրականացվող միջոցառումների համալիր, որը ներառում է՝ օպերատիվ (մարտական) ապահովումը, տեխնիկական ապահովումը, թիկունքային ապահովումը և ռազմաբժշկական ապահովումը
  55. ռազմական շինարարության իրական ապահովում - այն իրավական նորմերի համախումբը, որոնք կարգավորում են ռազմական շինարարության ընթացքում ծագող իրավահարաբերությունները
  56. սանիտարաբուժական ապահովում
  57. սեռային իրավահավասարության ապահովում - համալիր միջոցառումներ օրենսդրական-նորմատիվային ոլորտում՝ նպատակաուղղված տղամարդկանց և կանանց գործնական իրավունքների հավասարեցմանը
  58. վարչատնտեսական ապահովում
  59. տարերային աղետների ժամանակ բժշկական ապահովման ազգային համակարգ - արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող բուժապահովման ծառայությունների (պաշտպանության, ներքին գործերի անվտանգության, առողջապահության և այլ նախարարությունների, գերատեսչությունների, գործակալությունների կազմի մեջ մտնող) համադասված համագործակցությունը
  60. տեխնիկական ապահովում - ռազմական գործողությունների ապահովման տեսակ, այն միջոցառումների համալիրը, որոնք իրագործվում են ռազմական տեխնիկայով, զինամթերքով, ռազմատեխնիկական գույքով զորքերի (ուժերի) ապահովման, ռազմական տեխնիկայի արդյունավետության ու շահագործման հուսալիության մեծացման, վնասման դեպքում դրա արագ վերականգնման (նորոգման) ու շարք վերադարձման նպատակով
  61. տեղաերկրաբաշխական ապահովում - օպերատիվ (մարտական) ապահովման տեսակ, առաջադրված խնդիրների կատարման համար անհրաժեշտ տեղաերկրաբաշխական տվյալների պատրաստման և շտաբներին ու զորքերին հասցման գծով միջոցառումների համալիր
  62. տեղական ռեսուրսներով ապահովում - ապահովում, որը կատարվում է ի հաշիվ տվյալ տեղի՝ վայրի՝ շրջանի ռեսուրսների
  63. տեղեկատվական ապահովում
    1. տեղեկույթի մշակման ու վերլուծության մասնագիտացված կենտրոնների գործունեությունը՝ նպատակաուղղված խաղաղարարական օպերացիայի կազմակերպման և իրագործման համար պատասխանատու պաշտոնատար անձանց, մարմիններին ու կառույցներին տեղեկույթով ապահովմանը, ինչպես նաև այդ օպերացիայի ընթացքի և արդյունքների մասին հասարակության իրազեկմանը
    2. ավտոմատացված համակարգում. տեղեկույթի դասակարգման ու կոդավորման միասնական համակարգի, փաստաթղթերի և տեղեկութային զանգվածների միօրինակացված համակարգի համախումբը
  64. տեղեկութային ապահովում
  65. տեղեկույթի հոսքի կառավարման ապահովում
  66. տրանսպորտային ապահովում - թիկունքային ապահովման տեսակ, միջոցառումների համալիր, որն ուղղված է բոլոր տեսակի փոխադրամիջոցներով զինվորական ստորաբաժանումների, զորամասերի ու զինվորական բեռների տեղափոխման կազմակերպմանն ու իրագործմանը և ներառում է հաղորդակցության ուղիների նախապատրաստումը, շահագործումը, տեխնիկական պաշտպանությունը, վերականգնումը, ինչպես նաև փոխադրամիջոցների նախապատրաստումը
  67. փոխադարձ ապահովում - երկու կամ ավելի պաշտպանական դիրքերի, հրանոթների կամ խմբավորումների՝ միմյանց օգնելով կրակ վարելու կարողությունը, փոխադարձ կրակային աջակցություն
  68. օպերատիվ թիկունքային ապահովում
  69. օպերատիվ ապահովում - յուրային զորքերի (ուժերի), սպառազինության ու ռազմական տեխնիկայի կիրառման համար բարենպաստ պայմանների ստեղծման, ինչպես նաև հակառակորդի զորքերի (ուժերի) և սպառազինության կիրառման արդյունավետության նվազեցման նպատակով բոլոր տեսակի օպերացիաներում (մարտական գործողություններում) պլանավորվող, կազմակերպվող ու իրագործվող օպերատիվ, օպերատիվ-մարտավարական (մարտավարական) միջոցառումների համալիր
  70. օպերացիաների թիկունքային ապահովում
  71. ֆինանսական ապահովում - միջոցառումների համալիր, որոնք կազմակերպվում և իրագործվում են դրամական միջոցների նկատմամբ զորքերի (ուժերի) ունեցած պահանջմունքի լիակատար բավարարման համար

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
  • Ֆարիդ Գրիգորյան, Ռազմագիտական տերմինների դպրոցական հայերեն-ռուսերեն թարգմանական-բացատրական բառարան (Մակմիլան-Արմենիա), Երևան, 2006 — 144 էջ։