ամենօրյա հաց

Հայերեն դարձվածք

1. օրական ապրուստ ◆ Կեցցե՜ այդ հացը - հացը՝ սև, ճերմակ, / Հացը՝ ամեն տեղ, հացն ամենօրյա: (Շուշանիկ Կուրղինյան) ◆ «Մոր ժողովրդին իրավունքները պահապանեք, ինչպես նաև մեր ամենօրյա հացը ապահովենք պայքարով ու ճակտի քրտինքով»։ («Զ») ◆ Հեռու է Չառլիի հանապազօրյա հացի և գլխին տանիք ունենալու հոգսերից։ «Գրական թերթ» ◆ Ոչ միայն բանիւ Աստծոյ [Աստծո] կեցցէ մարդ, այլև հացիւ հանապազօրեայ [հանապազօրյա]։ (Վահան Տերյան) ◆ Կը հոգնի, կուզե պահ մը կանգ առնել հոս կամ հոն, բայց հանապազօրդ հացը կը փաղչի իրմե, ինք՝ անոր ետևեն։ («Ն») ◆ Ընտանիքի օրվա հացը վաստակելու համար ստիպված եղավ մի մեծ շենքի կառուցման վրա բանելու։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ «Կենգ [գենե, «նորեն»] ամեմ մարդ իր օրվան հացին հտևեն կը վազե»։ Շահան Շահնուր ◆ Այստեղ ոսկին տեր-տիրական, / Որպես դահիճ դժնադեմ, / Սուր է պարզում մեր օրական / Թույնով շաղախ հացի դեմ։ (Ալեքսանդր Ծատուրյան) ◆ Չնչին, նպաստ մը բա՛վ է ինձ, օրական չոր հացի նպաստ մը։ (Ռուբեն Սևակ) ◆ Ամենեն պզտիկը քառասուն տարեկան, իսկ ամենեն հարուստը՝ իր ավուր հացը շահող անձեր էին։ Սիմ. ◆ Բարև տվավ, նստավ խուրձին, / Զարկեց դաշըն պիրկ լարերուն, / Փառքը երգեց ավուր հացին: (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Իրենց ամենավուր հացը միլիոններու արյունին ու արցունին մեջ չթաղեին։ Վահե Հայկ ◆ Մի՞թե թշնամությունն ու չարությունը մեր ամենօրյա հացը չեն։ Հովհաննես Թումանյան
2. (փխբ․) կենսական անհրաժեշտություն ներկայացնող տարր, ազդակ ◆ Լույսի, ոռոգման «հանապազօր հացի» կարիքը հոգալուց հետո է որ հերթը հասավ արվեստին ու գեղեցկությանը։ (Գևորգ Էմին) ◆ Բազմաթիվ գեղեցիկ, իմաստալից, համով բառեր, որ մեր լեզմի հանապազօրյա հացն են ու զարդը միաժամանակ։ (Կարպիս Սուրենյան)
3. (փխբ․) (օրվա հաց) կենսատու հոգեկան սնունդ ◆ Բյուրեղի պես անարատ երգելով նա մտավ ամեն մի հայի սիրտ, գրակականությունը դարձրեց հաց հանապազօրյա մեծի ու փոքրի... համար։ «Եր.» ◆ Սերը իսկական կնոջ համար մի տեսակ «հանապազօրյա հաց է», մշտական մի դրություն, սրտի ամենօրյա անուշ ճմլում։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Սփյուռքի մեջ...մենք հայերնի հողին ամենօրյա սնունդեն՝ «համապազօրդ հաց»են կտրված ենք։ Գ.Ա.Կ. ◆ Համախբված ենք այս սրբավայրին մեջ, մեր նահատակներուն հիշատակը, ոգին...պատգամը ունենալով որպես այսօրվան մեր «ամենօրյա հացը»ը: «Հայաստանի Հանրապետություն» ◆ Կնի՛քն ինքոնության, / Հա՛ցն համապազօր հայի սեղանի։ Պարույր Սևակ ◆ Դու ես քարը / Եվ սրբատաշ մեր պատշարը, / Հացը օրվա / Եվ նեղ ժամի մեր պաշարը։ Պարույր Սևակ

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։