անթեղ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑnˈtʰɛʁ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ անթեղ
վանկեր՝ ան•թեղ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Եթե բաղկացած չէ ան- ոչ ժխտական նախածանցից (հմմտ. անձեռոցիկ, անբահի) և թեղ «դեզ, շեղջ, կույտ» բառից, ապա կամ համեմատելի է կամ հայերեն բարբառային անթայր «կայծ», հունարեն άνθραζ` «ածուխ», խեթերեն ant «տաք» բառերի (< հնդեվրոպական * anth-՞), կամ վրացերեն anteba «կրակ վառել, հրահրել, բորբոքել» բառի հետ. Հրաչյա Աճառյանը վերջինիս հիման վրա համարում է փոխառություն կովկասյան աղբյուրից։
Գոյական
- կրակախառն մոխրակույտ՝ մոխիր ◆ Ետ քաշեց կրակի անթեղը։ (Ղազարոս Աղայան)
- Զեյթուն՝ մոխրով ծածկած կրակ ◆ Քարեր կային վառման Մոխիրներում թաղված անթեղների նման։ Սիլվա Կապուտիկյան ◆ Մե օր աղջիկը անթեղ չէր թողե։ ՀժՀք
- Կարին՝ կրակ ◆ Կաշե հեռուն՝ մե լուսը՛մ կերևա, գուգա, օր մե անթեղը՛մ ուզե։ Ահ
- Խարբերդ, Մուշ՝ անթեղի համար կրակի մեջ դրվող կոճղ
- Տիգրանակերտ՝ անթեղի մեծ ածխակտոր
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- մոխիր, աճյուն, գաղաղ, գոռոխ, կրակամոխիր,
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- անթեղ էնել, անել - կրակը մոխրով ծածկել, որ չհանգչի, անթեղել
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։