բեմ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [bɛm]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ բեմ 

Ստուգաբանություն

• Փոխառություն՝ հունարեն βήμα:
• հուն. skane - բարձր տեղ, ամբիոն, լատ. scaena

Գոյական

1. հատուկ հարթակ թատերական ներկայացումների, համերգների և այլն համար, բեմահարթակ
2. համերգային բեմահարթակ ◆ Աշխարհի բոլոր բեմերում հնչում է հայ երգը, հայ բանաստեղծությունը։ (Անահիտ Սահինյան)
3. դահլիճներում, լսարաններում և այլն սարքված բարձր հարթակ, որտեղ ժողովների, հանդիսավոր նիստերի և այլնի ժամանակ նստում է նախագահությունը և որտեղից խոսում են զեկուցողները, հռետորները և այլն ◆ Նա բարձրացավ բեմ, մոտեցավ նախագահության սեղանին։ Սերո Խանզադյան
4. հարթակ դատարանի դահլիճում, որտեղ նստում է դատարանի կազմը, դատական նիստի ժամանակ
5. ամբիոն ◆ Նա հեռացավ բեմից։ (Շիրվանզադե) ◆ [Հայրոն] բեմից, ձեռքը ծոծրակին… ի՞նչ էր ասում, — Օ՜, սո­վորական բառեր։ Եղիշե Չարենց
6. ներկայացման տեսարան, տվյալ գործողության բեմական կահավորումն ու տեսարանը, թատերական գործողություն ◆ Բեմը ներկայացնում էր Լոռու համայնապատկերը։
7. (փխբ․) թատրոն, թատերական արվեստ, թատրոնական գործունեություն ◆ Հայ բեմի վարպետներ։
8. նույնն է` ռազմաբեմ, թատերաբեմ
9. (եկեղ․) եկեղեցու առաջակողմի բարձր մասը, որտեղից քարոզ են կարդում ◆ Նայիր նույնպես խորանին, նրա բարձրադիր բեմին։ (Մուրացան)

Հոմանիշներ

1. բեմահարթակ (թատերական ներկայացումների, համերգների և այլն սրահում նախատեսված մաս)
2. ատենաբեմ, ճառաբեմ, ամբիոն (զեկուցումների ելույթների համար նախատեսված հարմարանք)
3. ատյան (հատուկ տեղ, որտեղ նստում է դատարանի կազմը)
4. ամբիոն (բարձր տեղ քրիստոնեական տաճարի արևելյան խորանում, որտեղից քարոզ և պատարագ է մատուցվում)
5. տե՛ս թատրոն
6. տե՛ս ռազմաբեմ, թատերաբեմ

Արտահայտություններ

1. բեմ դուրս գալ
   1. դերասան դառնալ, դերասանություն՝ թատերական գործունեություն սկսել
   2. ամբիոն բարձրանալ
2. բեմ ելնել
   1. նույնն է` բեմ դուրս գալ
   2. հանդես գալ, ասպարեզ իջնել
3. բեմը թողնել -
   1. դերասանությունից հրաժարվել
   2. ասպարեզից հեռանալ
4. բեմին նվիրվել - դերասան դառնալ, թատերական գործունեության՝ թատրոնին նվիրվել
5. բեմից հեռանալ - նույնն է` բեմը թողնել
6. բեմ բարձրանալ - տե՛ս բեմադրվել
7. բեմ բարձրացնել - տե՛ս բեմադրել
8. բեմին վրա քալել - դերասանություն անել ◆ Տասը տարիէ ի վեր, — ըսավ պատանին, — թատերական բեմին վրա կը քալեմ։ Հակոբ Պարոնյան

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ stage, board գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ сцена (ru) ‎(scena), эстрада (ru) ‎(estrada), алтарь (ru) ‎(altarʹ) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Լևոն Հախվերդյան, Թատերագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան հրատարակչություն», 1986 — 208 էջ։
• Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
• Լ․ Տիմոֆեև, Ն․ Վենգրով, Գրականագիտական տերմինների համառոտ բառարան (Հայպետուսմանհրատ), Երևան, 1957 — 247 էջ։