բիր

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ բիր 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Բնիկ հնդեվրոպական՝ * bher «խփել» արմատից, ըստ ոմանց * bhi-ro-, ըստ այլոց՝ * bhi-tro, իբր * tr > հր > հ անցմամբ, ինչպես բահ-ի ժամանակ, մանավանդ որ կա բարբառային բհիր ձևը՝ միջին օղակի հ-ի պահպանմամբ. հմմտ. հունարեն φιτρός՝ «գերան», հին իռլանդերեն bïali, հին վերին գերմաներեն bi(h)al «տապար, կացին», ռուսերեն бич «մտրակ»։

Գոյական

  1. Սիպ՝ փայտե (որոշ տեղերում ծայրը երկաթե) մալուխաձև բրիչ
  2. (նորբ․) հաստ, սրածայր ձող, որ տնկում են խաղողի վազի կողքին իբրև նեցուկ
  3. Համշեն, Սեբաստիա՝ հաստ գավազան, մահակ, ցուպ ◆ Երկաթե բիր մը ձեռքդ առ, քալե դեպի Արևմուտք։ (Գարեգին Սրվանձտյան)
  4. գետնի մեջ վարսված մեծ սեպ, ձող, որից կապում են գավազանների վզակապի կամ ոտնակապի պարանը, սանձը և այլն
  5. Բասեն՝ վարոց ◆ Էնդից դաստե մի բիր կտրե։ ՀժՀք
  6. (փխբ․) կոշտ ու կոպիտ, բիրտ

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. տե՛ս գավազան
  2. տե՛ս չլկափայտ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. բիր դնել, քաշել - բրածեծ անել, բիրով սաստիկ ծեծել
  2. բիր ուտել - բրածեծ լինել
  3. վըր իշուն չը կանա, բիրն ի կուրդին կենա - ուժեղների, զորավորների գործած չարությունը մնում է անպատիժ, տկարներն են վնասվում Ահ

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։
Ստացված է «https://hy.wiktionary.org/w/index.php?title=բիր&oldid=1738500» էջից