ետևում թողնել

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն դարձվածք

  1. անցնել ◆ Հինգ րոպե հետո մեքենան ետևում է թողնում շրջկենտրոնը։ Երևանցի շախմատիստն իր ետևում թողեց մրցաշարին մասնակցող բոլոր վարպետներին և վեց գրոսմայստերներին։ Մարդկանց, ուղտերին առաջ քշելով, / ճորա պահակը հետջ թողնելով՝ / Հասավ անսասան / Վերին Դաղստան ◆ Ի վերջո քաղաքը մեր ետին ձգած, արագորեն կը սուրանք Պեքաայի [Բեքաայի] զմայլելի դաշտերեն։
  2. կտրել անցնել (այսինչ ժամանակը) ◆ -Ատոր կը վերագրեմ նույնպես գուրգուրանքի և համակրանքի այն արտահայտությունները, որոնք այս օրերուն... կուղղվին ինծի՝ իմ 80 տարիներուս համար, զորս ետևս կը թողում: Հայրենիքի ձայն
  3. գերազանցել ◆ Երևանն արդեն իր ետևում է թողել աշխարհի յոթ նշանավոր քաղաքներ՝ միասին վերցրած։ ◆ -Դու ինձ շատ ես հետ թողել խելքով։ ◆ Բայց մանգաղը ձեռքին երբ մտներ արտե մարդ կը ձգեր ետին: Հակոբ Օշական
  4. անցած համարել, մոռացության տալ ◆ Ետևում էինք թողել մի սարսափելի խավար, դժոխային «դրախտը»՝ բանտի տեսքով։ (Սովետական Հայաստան) ◆ Ամեն մեկին թվաց, թե նա նո՜ր է ծնվում, / հոգս, տրտունջ ու կարիք թողած ետև: (Գևորգ Էմին) ◆ Ետևը ձգած զգացումը հիմա սակայն դառնության մըն ալ ունի իր մեջ։ Վահրամ Մավյան
  5. անցած-գնացած (փուլ) համարել ◆ Այսօր մեր հետևն ենք թողել դաշնակցական Հայաստանի սև անցյալը։ (Աթաբեկ Խնկոյան)
  6. հրաժարվել. մի կողմ թողնել ◆ Հայադուկության մեջ մտնողը պետք է իր ետևում թողնի անձնասիրությունը...պիտի մերկանա իր եսից ու անձնականությունից։ Խաչիկ Դաշտենց ◆ Գիրքերս գրեթե բոլորը ետև ձգեցի ու միայն երգարաններս վերցուցի եկա։ Վահրամ Մավյան ◆ Այս աշխատանքին մեջ անոր կընկերանար դիվանի [«գրասենյակի»] մը քարտուղարը, շատոնց ետին ձգած հանգիստի կոչման թվականը։ Հակոբ Օշական ◆ Եվ այսպես խրոխտ ու ազատ, / Վարն ետևնին թողուցած / Աղաչավոր մայրեր, հարսեր արցունքոտ, / Կերթան, կերթա՜ն կապույտին մեջ լողալով։ (Դանիել Վարուժան)
  7. թողնել անցնել. լքել ◆ Եվ թողնելով բոլորն իր ետևում, առօրյա կյանք, հարազատ հայրենի տուն, հեշտին վայելքների անվաստակ կյանք, եկավ ապաստանեց Կովկաս։ (Վահրամ Փափազյան) ◆ Հիմա կը դիմեին դեպի իրենց հայրենիքը՝ անըմբռնեի խուճապով մը, ետին ձգած ամեն բան՝ նյութական հարստություն ու անցյա՜լ։ ◆ Չեմ ուզեր որ ետև թողած այրիներիս գան ու տողանցեն առջևս։ «Նաիրի»
  8. իրենից հետո թողնել (որպես իր գործերի հետևանք) ◆ Անցնող երեք հազար տարիներու ընթացքին շատեր անցած են այս քաղաքեն, բայց քիչ բան թողուցած իրենց ետև: Վահրամ Մավյան ◆ Հրոսակները ետևում թողեցին կրակ ու մոխիր։ ◆ Վերոհիշյալ շրջաններու հայերուն կողմե ցուցաբերված զինյալ դիմադրությունը ավելի կատղեցուց թուրքերը, որոնք իրենց ետին թողուցին միայն ավեր և ավար։
  9. իրենից հետո թողնել (իբրև ժառանգություն, հիշատակ) ◆ Իր ետևում թողել է ստեղծագործական մարգարիտներ։ ◆ Գնում էր աշխարհից՝ իր ետևում թողնելով բեղմնավոր աշխատանքով հարուստ մի ամբողջ կյանք։ ◆ Անոնցմե շատերը իրենց ետև գրավոր հիշատակ չեն ձգած:

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։