թափ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ թափ 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *təph-` *(s)teb(h)-` *step- «սյուն, նեցուկ, արմատ, նեցուկ դնել, ամրացնել, ոտք դնել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն sthāpáyati «դնում է, հիմնադրում է», ռուսերեն стопа «ոտքի թաթ», այլև (*(s)teb(h)՝ հին անգլերեն steppan «ամուր ոտք դնել, քայլել», հին վերին գերմաներեն stapf «ոտնահետք», stapfal «հիմք, քայլ, աստիճան» և այլն։

Գոյական

  1. մարմնական ուժ, զորություն, կարողություն
  2. շարժման արագությունից մարմնին հաղորդվող ուժի սաստկացում, մեծացում
  3. մարմնի շարժման վիճակը պահպանելու հատկություն, իներցիա
  4. աշխատանքի, շարժման մեջ ուժերի լարում լարում, եռանդ
  5. արագացում (շարժման, աշխատանքի)
  6. ծառից պտուղը թափելը (ժղ․)
  7. համարձակություն, գործունեության, նախաձեռնության, խիզախելու կարողություն (փխբ․)
  8. գործունեության, աշխատանքի և այլնի մեծ ծավալ, ընդգրկում (փխբ․)
  9. թռիչք, սլացք (մտքի, ոգու)
  10. (մրմն․) մարմնամարզիկի շարժումն է մեկ ուղղությամբ, որը կատարվում է բռնակետերի շուրջը (կախված դիրքով) կամ մարմնի մեկ մասի շարժումն է մյուսների նկատմամբ (հենված դիրքով)
  11. նույն շարժումն է, կատարվում է մեկ ուղղությամբ և միայն մեկ անգամ

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. ուժ, զորություն, կարողություն (մարմնական ուժ)
  2. ուժգնություն, սաստկություն, զարբ (շարժման արագությունից մարմնին հաղորդվող ուժի սաստկացում) (գվռ.)
  3. իներցիա (մարմնի շարժման վիճակը պահպանելու հատկություն)
  4. տե´ս արագացում
  5. տե´ս եռանդ
  6. տե´ս համարձակություն
  7. տե´ս թռիչք, սլացք

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. թափ առնել
    1. թափ ստանալ, ուժերը կուտակել և շարժման արագությամբ մեծացնել
    2. արագանալ
    3. ոգևորվել, ոգեչնչվել
  2. թափ բերել - թափ, ուժ հաղորդել
  3. թափը կոտրել, կոտրվել
    1. ուժգնությունը, սաստկությունը նվազեցնել, նվազել
    2. եռանդը թուլացնել, թուլանալ
    3. ուժից գցել, ընկնել
  4. թափ տալ
    1. ուժգնորեն ցնցել, թափահարել
    2. թափել
    3. խորամանկությամբ մեկի մտքերը, գաղտնիքները և այլնը իմանալ
    4. դատարկել
    5. խլել, կողոպտել
    6. քննել, քրքրել, հետազոտել
    7. հանդիմանել, քննադատել, պարսավել

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Կ․ Կ․ Բաբայան, Մարմնամարզական տերմինների տեղեկատու բառարան («Հայաստան» հրատարակչություն), Երևան, 1985 — 184 էջ։