իմաստաբանական
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [imɑstɑbɑnɑˈkɑn]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ ի•մաս•տա•բա•նա•կան
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Ածական
- իմաստաբանությանը հատուկ՝ վերաերող, իմաստաբանության
Հոմանիշներ[խմբագրել]
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- իմաստաբանական անբաժանելիություն – դարձվածքային միավորների, բարդ բառերի և այլնի այնպիսի հատկություն, որ երևում է ամբողջական ու միաձույլ միավորների տեսքով՝ չնայած դրանց բաղադրյալ բնույթին և զատորոշ ձևավորվածությանը
- իմաստաբանական բառակազմություն – բառիմաստի փոփոխության հետևանքով նոր իմաստային միավորների առաջացում
- իմաստային գերիշխող – համանիշային շարքի անդամներից մեկը, որ վերցվում է իբրև գլխավոր նշանակության ներկայիչ և մյուս բոլորին ենթարկում և իշխում է նրանց վրա
- իմաստաբանական դաշտ
- իրականության մի հատվածիկ, որ առանձնանում է մարդկային փորձի մեջ և տեսականորեն տվյա լեզվում ունենում է իբրև համապատասխանություն ավել կամ պակաս ինքնուրույն բառական մանր համակարգեր ◆ Ժամանակի իմաստաբանական դաշտ ◆ Ուրախության իմաստաբանական դաշտ։
- բառերի ու դարձվածքների ամբողջությունը, որոնք կազմում են թեմային շարք
- իմաստաբանական դասեր – միևնույն կամ տարբեր խոսքի մասերի պատկանող բառերի համախմբում հիմքի և բառակազմական կապերի ընդհանրության հատկանիշով
- իմաստաբանական ընդլայնում – նույնն է իմաստի ընդլայնում
- իմաստաբանական խտացում – բառիմեջ ձևույթների քանակի կրճաում միջնույն նշանակության պահպանումով
- հատանել – հատել
- իմաստաբանական խումբ
- տվյալ խոսքի մասի սահմանում բառերի ենթակարգ, որտեղ բառերը համախմբվում են իմաստային ընդհանրույամբ. օրինակ՝ այնպիսի գոյականների իմաստաբանական խումբ, երբ բառերը զգացմունք են արտահայտում
- իմաստային ընդհանրությամբ համախմբված բառեր՝ անկախ այս կամ այն խոսքի մասին պատկանելուց
- իմաստաբանական հարաբերություն – բառադարձվածքային կապեր ասվածի մասերի միջև
- իմաստաբանական մակարդակ – այնպիսի մակարդակ, որի վրա լեզվական միավորները առանձնանում են միաժամանակյա հաշվառումով ինչպես նրանց հնչյունական կողմի կամ բովանդակության
- իմաստաբանական միասնությւոն – միավորների մեքենայորեն բաժանելի շարքի իմաստաբանական ամբողջությւոնը
- իմաստաբանական նվազագույն – իմաստի նվազագույն միավոր, որ համապատասխանում է հնչման նվազագույն միավորին
- իմաստաբանական փոխառություն – տառից թարգմանության միջոցով բառի կամ դարձվածքի փոխառություն (կալկա)
- իմաստաբանական փոփոխակների – բառի զանազան նշանակություններ, որոնք իրացվում են գործության միջնույն բնօրինակում
- իմաստաբանական օրենք – իմաստային փոփոխության ընդհանուր օրինաչափության, որ հանվում է տարբեր բառերի նշանակությունների փոփոխությունների ըստ դրանց ընդհանուր բնույթի միջնույն կամ տարբեր լեզուներում
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։