Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խսիր

վանկեր՝ խ(ը)·սիր

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Կարին՝ Վան՝ Մուշ՝ Սասուն՝ Խսիլ, Ալաշկերտ՝ Մոկս՝ Սասուն՝ Խսիլ, Ղարաբաղ՝ Խոտից` ճիլից. եղեգնից կամ արմավի տերևներից հյուսվածք` հողի հատակին փռելու համար, փսիաթ։
Սիպ՝ Խոտից ներքնակ։
Նոր Նախիջևան՝ Տասը փութ տարողություն (Խսիրի վրա փռված ընդեղենի տարողությունը, որը հավասար է տասը փթի)։ Հինգ ղսիր ցորեն ծախեցի (Ստեփանոս Մալխասյանց):

Փոխառություն՝ արաբերեն hasīr:

եղեգից՝ ծղոտից, ինչպես և բույսերի կեղևից կամ դալար ոստերից հյուսած կարպետ, փսիաթ ◆ Նրանք ունեին եղեգնյա խսիր, որ փռում էին օջախի առաջ։ (Ակսել Բակունց)

Հողե հատակի վրա փռված եղեգնյա խսիր (Պերճ Պռոշյան)
Խսիր լինել, Սեբաստիա՝ Տնով-տեղով հիվանդ պառկել։ Կարկտից ցանքերը գետին պառկել` խսիր դառնալ։
Խսիրի պես փռել, Սեբաստիա՝ Զանգվածորեն սպանել` ջարդել։
Խալին վերուցեք, խսիրը փռեցեք, Սեբաստիա՝ Կատակով ասվում է մոտիկ` մտերիմ հյուրերի համար։

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ matting գերմաներեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ рогожа (ru) ‎(rogoža), циновка (ru) ‎(cinovka), рогожа (ru) ‎(rogoža) շվեդերեն՝ ֆրանսերեն՝

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Խսիր:

Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։