ծանրացնել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [t͡sɑnɾɑt͡sʰˈnɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ ծան•րաց•նել
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Բայ
- քաշով՝ կշռով ծանր դարձնել
- բեռն ավելացնել՝ մեծացնել՝ շատացնել
- լցնել, ատոքացնել
- ծուլացնել, բթացնել, թմրեցնել
- դժվարացնել, դժվարություններ հարուցել
- դրությունը՝ վիճակը վատթարացնել, ծանրաբեռնել (տնտեսապես)
- ծանր՝ լուրջ՝ վտանգավոր դարձնել (հիվանդի դրությունը, հիվանդության ընթացքը)
- բարդացնել, դժվարացնել ◆ Սակայն նա ծանրացրեց ու դժվարացրեց գործը վարձահատուցման չափն ավելացնելու համար։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- փչացնել, կեղտոտել, ապականել (օդը, միջավայրը) ◆ Ախոռի տաքությունը ներս բերելու համար բացած ծակերից փչում էին ժահահոտ շոգիներ, որ չափազանց ծանրացրել էին սենյակի օդը։ (Րաֆֆի)
- դանդաղեցնել ◆ Վարժապետի մոտ վերադառնալիս նա ծանրացրեց յուր քայլերը։ (Մուրացան)
- (փխբ․) խորացնել, մեծացնել (վիշտը, դառնությունը, թմրությունը և այլն)
- ձգձգել, ուշացնել ◆ -Իսկույն, իսկույն իմ սիրելի թագուհի այլևս չեմ ծանրացնիլ, - ասաց Սեդան։ (Մուրացան)
- ավելի ծանր դարձնել, խստացնել (հանցանքը, պատասխանատվությունը և այլն) ◆ Կրկնակի հացագործության փաստը ծանրացնում է նրա գործը։ ◆ Սպանության մեղադրանքը ծանրացնում է նրա հանցանքը։
- դնել, գցել, բարդել մեկի վրա (հանցանքը, մեղքը) ◆ Փաստերը մեղսակցության ստվեր մը անգամ չէին ծանրացներ իրենց անմեղության վրա։ Ռուբեն Զարդարյան
- ստամոքսը ծանրաբեռնել ◆ Երեկոյան յուղալի ուտելիքները, խմիչքները նրա ստամոքսը ծանրացրին: (փխբ․)
- համը կամ հոտը ծանր դարձնել ◆ Շոգը, սենյակի ջերմությունը միսը ծանրացրել էին: (փխբ․)
- խճողել, ավելորդաբանություններով՝ կողմնակի նյութերով ծանրաբեռնել ◆ Նա ծանրացրել էր իր թեթև ու սահուն ոճը։ (փխբ․)
- լսողությունը թուլացնել՝ բթացնել ◆ Տիֆ հիվանդությունը ծանրացրեց Ավագի ականջները։ (փխբ․)
- ծախսերը մեծացնել ◆ Հարսանիքը ծանրացնել: (փխբ․)
- սաստկացնել (սառնամանիքը, եղանակը) ◆ Հյուսիսից փչող քամիները այս տարվա ձմեռը ծանրացրին: (փխբ․)
- մեծ կարևորություն՝ նշանակություն տալ
- սպառնալիք ստեղծել, վերահաս վտանգի հնարավորություն ստեղծել
- ծանրաշարժ դարձնել
- կենտրոնացնել(հարվածը, ճնշումը և այլն)
- նազուտուզ անել, դժվարությամբ համաձայնել ◆ Քոսոտ, փսլինքը կախ, տանը լակոտբերը հաց չունեն ուտեն, էնպես փասոնով է խոսում, ծանրացնում, կասես գեներալ գուբերնատոր է իմ գլխին։ (Ակսել Բակունց) ◆ Մեսրոպը… մտածում է, որ եթե իսկապես խուսափել է, ապա դա հենց այնպես մի քիչ ծանրացնելու համար է արել (Սուրեն Այվազյան) (փխբ․)
- պարտավորությունները ծախսերը, վճարելիքնրը ավելացնել ◆ Հարկերըծանրացրին, շրջաբերության մեջ եղած արժեթղթերը ոչնչացրին (Րաֆֆի)
- մեծացնել, խորացնել ◆ Նոքա ցանկանում են ավելի ևս խորացնել, ծանրացնել ազգի թմրությունը։ (Րաֆֆի) ◆ Այս տարտամ սրտամաշուկը ավելի ծանրացնում էին զանազան շեների պարսիկ հարկահաններից փախած ու թափառական դարձած շինականներն ու վանականներն։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- շարժվելու, գործ անելու համար թուլացնել (մարմնի մասերը) ◆ Ցավը ձեռքս ծանրացրել է: (փխբ․)
- թմրեցնել, հոգնածություն պատճառել ◆ Աղմուկը, իրարանցումը գլուխս ծանրացրել էին: (փխբ․)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- ծանր, դարձնել
- լցնել, ստոգացնել
- տե՛ս բարդացնել, դժվարացնել
- տե՛ս վատացնել, վատթարացնել
- տե՛ս ծանրաբեռնել
Արտահայտություններ[խմբագրել]
| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
ռուսերեն՝ օтяжелять (ru) (օtjaželjatʹ), отяжелить (ru) (otjaželitʹ), утяжелять (ru) (utjaželjatʹ), утяжелить (ru) (utjaželitʹ), отягчать (ru) (otjagčatʹ), отяготить (ru) (otjagotitʹ), отягчить (ru) (otjagčitʹ), обременять (ru) (obremenjatʹ), обременить (ru) (obremenitʹ), ухудшать (ru) (uxudšatʹ) | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։