ձեռք տալ

ձեռք տալ 1

1. (փխբ․) դիպչել ◆ «Դրան ձեռք չեմ տա ... ձեռքս չի բարձրանա:Այդ տղան ինձ դուր է գալիս։» Գր. ◆ Ձեռք մեք իտա սըրտիս յարեն, Յարս է դարձնե ուր կըրակեն։ Վան
2. դիպչել, ճաշակել ◆ Տեսակ-տեսակ կերակուրներ են բերում։ Ջաղացպանը չի իմանում՝ որին ձեռք տա կամ ինչպես ուտի։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Ես առաջարկում եմ իմ լիքը բաժակը, որին ձեռք չեմ տվել: ԳԱրչ. ◆ Նրանց սեղանն իրոք արդարորեն ձեռ-տված չէր, մաքուր սպիտակ սփռոցին օղու շիշը փակ։ (Հրանտ Մաթևոսյան)
3. դիպչել, օգտագործել ◆ Չէ՜, ամբարին ձեռք չի տա, մինչև գարուն ամբարի բերանը չի բացի։ Մուշեղ Գալշոյան ◆ Մտովին կոնյակ, շաշլիկ եմ առնում, բայց իրականում վախենում եմ ձեռք տալ գումարին։ (Լեո)
4. դիպչել, գործ անել ◆ Ոչ մի բանի ձեռք չեն տալիս, չեն աշխատում, բայց լափում են ուրիշի աշխատանքը։ Մաթևոս Դարբինյան
5. գործի մեջ մտնել. ձեռնարկել ◆ - Ախար, տո քու ի՞նչ բանն էր քու չգիտեցած բանին ձեռը տալ: (Պերճ Պռոշյան) ◆ Արժան էլ չէին համարում այդ կտորին ձեռք տալ, որովհետև ծայրից ծայր քարերի մի հոսանք ծածկել էր նրան։ Վրթանես Փափազյան
6. դիպչել, մշակել, վերանայել ◆ Եվ եթե ձեռք տամ այդ տեղերին, չե՞մ կոտրի վեպի մեջքը։ Գուրգեն Մահարի ◆ Ու այսպես անցան տարիներ անցան տարիներ, և ես բոլորովին ձեռք չտվեցի վեպի սևագրության։ Ստեփան Զորյան
7. դիպչել, նեղացնել ◆ Պայման դրեց, որ մանր-մունր մարդկանց ու ողորմելի պաշտոնյաներին ձեռ չտան, այլ «մեծերից բռնեն»։ Մաթևոս Դարբինյան ◆ - Կու գան երկու զինվոր ու իրենց առջևը ձգած կը տանին վարդապետը առանց ձեռք տալու կամ որևէ վիրավորանքի։ Լևոն Շանթ
8. դիպչել, վնասել, վնաս հասցնել ◆ Նրա բիրտ հաղթողներն անգամ ավելի մեծահոգի են եղել ու ձեռք չեն տվել մշակույթի գանձերին։ «Նաիրի» ◆ - Հրա՛նտ, իմ արվեստիդ ձեռք մի՛ տար. կը խեղդեմ քեզի, ճշմարիտ կը խեղդեմ։ Լևոն Շանթ ◆ - Իր ա՛ճկը դնե ավելին, թաք [«միայն թե»] Պեպոյիս ձեռը չտա: Սունդ.
9. դիպչել, ոտնձգություն անել. ձգտել տիրանալ ◆ - Նրանք դեռ չեն համարձակվի ձեռ տալ եկեղեցուն։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ - Էլ ո՞վ է քե ֆիս կպչելու կամ նորակառույցիս ձեռք տալու: «ՍՀ»
10. վատ մտքով դիպչել (կնոջ), ձեռք գցել ◆ Մի անգամ պիսիրը [«գրագիրը»] Խաչռմունց հարսին ... փիս խոսք էր ասել, ձեռ տվել: (Ակսել Բակունց) ◆ Իշխանազուն նշանածիդ ձեռք տալով անհամ և անսիրտ կյանք մը վարելու, հանճար ես։ Մամ. ◆ - Ձեզ կուզենան ձեռ տալ, էն վախտը տյուք ասեցեք՝ ամոթ չի՞ ձեր տղամարդութենին։ (Պուրթ կյզողը՝ թաքավոր)
11. դիպչել, տեղից շարժել, տեղաշարժել ◆ - Հող հերկող, հաց ստեղծող մարդուն ձեռք մի՛ տաք: Թող երկարի նրա ակոսը, երկարի հացի պես անուշ նրա հորովելը։ Սերո Խանզադյան ◆ Ոչ մի փոփոխության իր ռազմակարգի մեջ ... ձեռք չտալ ոչ մի զորագնդի։ Դերենիկ Դեմիրճյան

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։

ձեռք տալ 2

1. ձեռնտու լինել ◆ Նրանց դրած գինը իրեն, չէ, ձեռ չէր տալիս: (Հրանտ Մաթևոսյան) ◆ - Ցորեն չեղած տեղը կորեկն էլ ձեռ կտա: (Պերճ Պռոշյան)
2. բավարար, հարմար լինել ◆ - Մինչև հիմա դաժան չեմ եղել, ձեզ ձեռք չի տվել, սրանից հետո դաժան եմ լինելու, և դուք ինձնից գոհ՝ շնորհակալություն եք հայտնելու։ Գարչ. ◆ Ամա էս թահար [«այսպիսի»] բանիրը ի՞նչ ձեռք կուտա աշքարա [«բացեբաց»] հայտնիլը։ Սունդ.
3. բավական լինել ◆ - Գիտե՞ս, հայրդ այդ Ուրբաթ պտիտ գրե եղբորդ, որ ինչ սորվեցավ՝ ձեռք կու տա, ելլե գա։ Արփ. ◆ - Ոչինչ, Արուս ջան, հավն ել ձեռ կտա, ինքն ինձ համար մի գլխաշոր չի առել։ (Հրանտ Մաթևոսյան) ◆ - Էսա տար, քյանի որ դյունե [«աշխարհի»] վրե սաղ ես, ուտես, խմես, քյե ծեռ կուտա: (Միրե Զնանի ախչիկ)

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։

ձեռք տալ 3

1. օգնության հասնել, օգնել, ձեռք մեկնել ◆ Ոչ ոք սիրտ չարավ մի քայլ անելու, խենթին օգնության ձեռք տալու: Վրթանես Փափազյան ◆ - Կը տեսնե՞ս սիրեսլի, որ նորեն քու ընկերներդ քեզի ձեռք կու տան սատանայի փորձության վայրկյանին։ Լևոն Շանթ ◆ Ինչի՞ մեկ-մեկու ձեռը չինք տալի ու միր ծանդր լուծը մետի չինք քաշում։ Սունդ. ◆ Ասոր համար մեր կողմե պզտիկ ձեռնատվություն մը գուցե բավական ըլլա։ Երվանդ Օտյան
2. գործակցել, աջակցել ◆ Պետք է, անհրաժեշտ է ձեռք տալ, աջակցել ամեն կերպ։ (Վահան Տերյան) ◆ Ով սատանին ձեռն է տվի, նա հրիշտքներու անումով է օրթում ուտում։ Սունդ. ◆ Քանի մը տարիներեն «կը հասներ» և ձեռք կու տար իրեն. հայր ու որդի ինչե՜ր չէին կրնար ընել։ Գէորգ Աբէլեան
3. համաձայնության գալ ◆ - Վատ չէ՞, հը՛ ...: Փոխե՛նք փաստաթղթերը և ձեռք տանք միմյանց։ Դե՜, համաձա՞յն ես։ Երեկոյան Երևան

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։