պղինծ
Արտաքին տեսք
Հայերեն բարբառային բառ
- ՄՀԱ՝ [pʁint͡s]
վանկեր՝ պ(ը)•ղինծ
- Խարբերդ՝ (հնք․) պղինձ
- այդ մետաղից կաթսա, որ օգտագործում են տնային կարիքների համար ◆ Որը հիքին քաղել պրծել ա, պղինձ ա, որ կրում ա գեղիցը, մաթ (ռուբ, բաքմազ) եփելու համար։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ Էրկու ընկնի մենծ մենծ արաղի պղնձները դնում են անկրակ օճաղի վրա, լիսնահողը մաղում, քցում նոր տրորած քաղուցի վրա, էն սհաթը եռ ա գալիս։ (Պերճ Պռոշյան)
- պղնձի մեջ եղած եփվելիքը, պղնձի պարունակությունը ◆ Պղնձները ղլթղլթալով եփ էինգալիս։ (Խաչատուր Աբովյան) ◆ Էս պղինձ պիտի էփի օր ուտենք, էրթանք բերենք իրեք Չարեքին, օր Չինաստանի թագավորի աղջիկն է։ (Հայ ժողովրդական հեքիաթներ)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- պղինձը վեր ընկավ, չկոտրվեց, համա ձենը վեր էլավ, սուտ բանից անունը դուրս եկավ, չնչին՝ աննշան բանի մասին լուրը տարփողվեց ◆ Աշխարհքումս անումից լավ ինչ կա. ասում ա. «Պղինձը վեր էլավ՝ կոտրվեց ոչ, համա ձենը վեր էլավ», մի դռնում, էն ա, թե սխալվեցի, թե ոնց էլավ։ (Պերճ Պռոշյան)
- երկու ղոչի գլուխ մի պղնձում չեն եփվիլ - համառ՝ կռվազան մարդիկ իրար չեն զիջում, նույն ասպարեզում հավասար դիրք ունեցող մարդիկ իրար չեն հանդուրժում ◆ Հիմի, ջհուտ Աղաջան, թե թե ճակատ ունիս դիմացիր, երկու ղոչի գլուխ մի պղնձում չեն եփվիլ. այսուհետև կամ չարչի Բղդեն կամ ջհուտ Աղաջանը։ (Պերճ Պռոշյան)
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Հայոց լեզվի բարբառային բառարան («Նաիրի» հրատարակչություն), Երևան, «ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիա», 2001-2002 — 2792 էջ։