րոպե
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɾɔˈpɛ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ րոպե
վանկեր՝ րո•պե
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Փոխառություն՝ հունարեն ρόπή:
Գոյական
- ժամանակի չափման միավոր = ժամի 1/60-ին ◆ Ժամացույցի սլաքները ցույց էին տալիս 7- ից 10 րոպե պակաս։ (Նար-Դոս)
- (արևմտհ․) վայրկյան
- (փխբ․) կարճ ժամանակ, ժամանակի շատ կարճատև հատված ◆ Ի՜նչ ծանր բան է. մի րոպեում կարող ես վերջացնել։
- (փխբ․) պահ, որոշ իրադարձությամբ՝ վիճակով և այլնով բնութագրվող ժամանակահատված ◆ Բոլորս զգում էինք րոպեի խորհրդավորությունը։ (Վահան Տերյան) ◆ Թվաց մի րոպե, որ նա շփոթված էր այն բուռն զգացմունքների արտահայտությունից և հուզված։ (Վահան Տերյան)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- (նորբ․) ակնթարթ, պահ, պահիկ, երկվայրկյան
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- րոպեի ազդեցության տակ - իրադրության՝ վիճակի՝ տվյալ պահի ապրումների և այլնի մեջ իրեն տիրապետել՝ հաշվի տալ չկարողանալով ◆ Լոկ րոպեի ազդեցության տակ դեն հրեց իրենից այն երիտասարդին, որին սիրում էր։ (Նար-Դոս)
- րոպեից օգտվել - հարմար առիթն օգտագործել
- րոպեն (ձեռքից) բաց թղնել - հարմար պահը՝ առիթը չկարողանալ օգտագործել ◆ Շահյանը զգաց, թե որպիսի թանկագին րոպե բաց թողեց ձեռքից: (Նար-Դոս)
- րոպեն թանկ է - հետաձգել չի կարելի, հարմար պահը պետք է օգտագործել
- րոպեն կորցնել - նույն է՝ րոպեն ձեռքից բաց թողնել
- ամեն րոպե - շարունակ, միշտ, ամեն ժամանակ
- րոպե առ րոպե
- պատեհ թե անպատեհ, տեղի-անտեղի ◆ Անհանգստությունն ավելանում էր րոպե առ րոպե, քնի մոտենում էր գնացքի ժամանման րոպեն: (Նար-Դոս)
- ամեն րոպե, ամեն պահ, հենց այս րոպեին կամ հաջորդ րոպեին ◆ Հայոց վերջապահ գնդերը րոպե առ րոպե սպասում էին Արտաշատու կողմից լինելիք հարձակմանը։ (Մուրացան)
- այս րոպեիս - իսկույն, անմիջապես
- նույն րոպեին
- անմիջապես, տեղնուտեղը
- միաժամանակ, զուգահեռաբար
- ուզած րոպեին - ամեն ժամանակ, երբ էլ լինի
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։