ախ քաշել

Հայերեն դարձվածք

1. (փխբ․) հառաչել ◆ Շատերն օրվա հանդեսը նմանեցնում էին գյուղական ուխտգնացության, հառաչում էին, ախ քաշում, հիշելով իրենց ծննդավայրը... ԱլՇ ◆ Ջաֆարը սրտագին «ախ» քաշելով ավարտեց երգը։ Թաթերը հառաչելով, նստած տեղերում, փուլ եկան,փշրջեցին (Աի, «Զիլի Սուլթանի» երգը։◆ Երբոր աչքերս կը բանամ, մութն ու լուսուն քեզի կը մտածեմ և «ա՜խ» կը քաշեմ..կը հալիմ կոր, Աղվանիս։ Շահան Շահնուր ◆ Իր տարիքին ու մազերուն խոսք բացվելու ատեն, խորունկ ախեր մը քաշելով, զիս անոնք ծերացուցին կըսեր։ (Թլկատինցի) {{օրն|Մեջլումըն չոլիրում մնաց, Լեյլու համա ախ կանչելով։
2. ցավել, մորմոքալ, նեղվել ◆ Նա տանջվում էր, ախ էր քաշում, հեկեկում էր և դառն արցունքներ թափում Ազարիա Ադելյան ◆ Բաբը (արժանին) բաբին չը գտնի, ախ քաշելեն կը մեռնի Արամ Ղանալանյան ◆ Անտոնը զարմանալի ծրագրեր էր կազմում գյուղի կուլակներին կործանելու մասին, հաճախ «ա՜խ» քաշելով, որ մենակ է Մաթևոս Դարբինյան ◆ Թաքավերն ապրած կենա, էտ խե՞ յըս ախ կանչում ◆ Վիթխարի հաստությամբ նրա անտաշ բազալտե պարիսպները հիսուն դար էր կգլորեին առանց օֆ քաշելու Սասուն Վարդանյան
3. անձկալ ◆ Ամայացել է ոսպի տափը, և քաղաքը ախ է քաշում ոսպի կարոտից (Աթաբեկ Խնկոյան) ◆ Պահ մը դպրոցի պարոն Սարգիսին ախը քաշեց, անոր գավազանաբարձ բազկին սպառնալիքը նախադաս համարելով Երուխան ◆ Անոնք «ախը» կը քաշեին Թուրքիայի, ուր հայ ըլլալը վճռված ոճիր էր
4. ափսոսալ, ավաղել ◆ Առանց ախ քաշել կընկնեմ սար ու ձոր/ Կռիվ կը մտնեմ՝ ով դեմըս ելնի (Ավետիք Իսահակյան) ◆ -Է՜յ, հե՜յ, ինչ կնշանակե ծերություն,- ախ քաշեց ԱբրահամըՊՊ
5. զղջալ ◆ Դուն պատվական ջավահիր իս, է՛րնեկ քու առնողին ըլի,/ Օվ կը գըթնե՝ ախ չի քաշի, վա՜յ քու կորցընողին ըլի (Սայաթ-Նովա)

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։