խոսել կարողանալ ◆ Վախեցել էր ժանգը, և բերանը չէր բացվում։(Ստեփան Ալաջաջյան)◆ Քանոնի հետ բացվում են մեր բերանները, և մենք նորից ենք կրկնում, որ երկրագունդը կլոր Է։ (Ակսել Բակունց)◆ Ակոյին երեսին ժանգը կը ցնդի քիչ մը, ու բերանը կը բացվի։Բենիամին Նուրիկյան◆ -Մինչև իրիկուն ես ատ կը մտածեի, բերանս չէր բացվեր։(Հակոբ Մնձուրի)
(բերանը չբացվել) խոսելու ուժ չունենալ․ խոսելու չտրամադրել ◆ Խոսելու իսկ տրամադրություն չունի, բերանը չի բացվում, թուքը ցամաքել է։ Սդ ◆ Բերաններս չի բացվում ասելու, թե ազգը վտանգի մեջ է։ Պարույր Սևակ◆ -Մեր ածուխը․․․ ամենեն աղեկը պիտի ըլլա։ Ավագին բերանը չի բացվի կոր։ Զապել Եսայան◆ -Ավեի բերան կբացվի՞, որ խոսի։ Խաչիկ Դաշտենց