գլուխը պահել

Հայերեն դարձվածք

1. (բրբ․) գլուխը ղոլամիշ անել գոյությունը պահպանել, ապրուստը հոգալ ◆ - Գեղից - ջաղաց, ջաղացից - գեղ վազ ա տալիս, որ մի կտոր հաց ճարի, գլուխը պահի։ Մաթևոս Դարբինյան ◆ - Ուրիշ կերպ գլուխ պահել չենք կարող, ստիպված ենք աշխատել, վաստակել։ (Րաֆֆի) ◆ Տես (ա) անում, վերչապես ապրում էլի, մին կերպ կըլոխը ղոլամիշ անում։
2. (հզվդ․) (փխբ․) պահպանել կյանքն ազատել ◆ Ուզեցի հարցնել, թե նա ինչպե՞ս է իր գլուխը պահել այդ չորս ու կես տարիների ընթացքում։ Սիմոնյան ◆ «Ինքնագլուխ շրջում էին լեռներում և ամուր տեղերում՝ իրենց գլուխը պահելու համար»։ (Հրանտ Մաթևոսյան) ◆ Քյինա տյուս եք մին հեռու տըեղ, ընդեղեքյ կլյոխտ պահե։ ◆ «Սաղ մնացինք, մի կերպ մըր գլուխ պահեցինք, ընկանք Ալագյազի կշտեր»։ Սիմ ◆ - Նրանք (հաջողված ստեղծագործությունները) իրնց գլուխը կպահեն թե ոչ, չգիտեմ։ (Հրանտ Մաթևոսյան) ◆ - Ես էլ մի մարդ եմ, որ աշխատում է պահպանել իր գլուխը և ոչ միայն իրը։ (Լեո)
3. ապրել, կյանքը տանել․ մի կերպ կառավարել ◆ Երբ ուզում էր՝ քնում էր, երբ ուզում էր՝ ուտում էր․ մի խոսքով՝ գլուխը կարգին պահում էր։ Մաթևոս Դարբինյան ◆ Լավ մարթն էն է՝ գլուխն պահե աշխարումըս էյթիբարով [«պատվով, արժանապատվությամբ»]։ (Սայաթ-Նովա) ◆ Ու հազար թրի տակից, հազար կրակի միջից ․․․ միչև այսօր էլ՝ իրանց գլուխը ․․․ էն վեհանձնությունը պահպանեցին։ (Խաչատուր Աբովյան)
4. (արևմտհ․) պահ դնել պատսպարվել․ ծվարել ◆ - Փոթորիկն արդեն մեզ մոտենում է, Մի տասնյակ մղոն այս լերկ շրջանում Գլուխ պահելու մի մացառ չկա։ (Շիրվանզադե) ◆ Վերադառալ ե՞տ․ «ետը» որտե՞ղ էր։Ամբողջ աշխարհում գլուխս պահելու տեղ չունեի ես։ (Վահրամ Փափազյան) ◆ Շատերուն պես ինքն ալ ստիպեցավ գլուխ պահելիք անկյուն մը փնտռել, կնոջը և նորածին զավկին հետ։ Անդրանիկ Ծառուկյան ◆ Ու սենյակը կը նմաներ ․․․ ամենեն քիչ ապահով ու մտերիմ այն անկյունին, ուր կը դիմես գլուխդ պահ դնելու։ Հակոբ Օշական

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։