գլուխ բարձրացնել

Հայերեն դարձվածք

1. ծառս լինել, ըմբոստանալ◆ Իր երկրի հայ բնակչությունը ևս կարող է գլուխ բարձրացնել, ազատության ու անկախության պահանջներ ունենալ։ Հովնան ◆ Այդ օրերու ընթացքին, թաղերու մեջ, նախ անհատներ և հետո խումբեր գլուխ բարձրացուցին և սկսան բողոքել կատարված անարդարության մեջ։ Զապել Եսայան ◆ Երբ իշխանության տկարանալը տեսան՝ հպատակ ազգերն ամեն կողմից գլուխ վերցրին (բարձրացրին)։ Մլխս․ ◆ Շարավոտ ամիրայության առհավությունը․․․ մեկենիմեկ գլուխ կ'ամբառնար, կը դառնար, կը մոլեգներ այդ աղվոր, գեղակերտ իրանին մեջ։ Երուխան ◆ Ուստի եթե գահը նստողը ծույլ և անհոգ կենար, նախարարք գլուխ կը բառնային, երկպառակության ոգին ամենուրեք կտիրեր։ Մամ․
2. աշխուժանալ, ակտիվանալ, հանդուգն դառնալ ◆ Զանգվածային դժգոհության ու բողոքի ալիքի վրա գլուխ է բարձրացնում խուժանը, որն իշխանությունը վերացնելու հավակնություններ ունի։ «Ազգ» ◆ Ռեաքցիան կրկին գլուխ բարձրացուց Ծապլվարի մեջ։ Օ․ Փանջունի ◆ Բայց Թուրքի իր հոգիին մեջ գլուխ վերցուցած գազանը դեռ չէր հանդարտած։ Աշոտ Հովհաննիսյան ◆ Հայկանուշն ունի քսան փեսացու, / Մինը մեկէլից զորեղ, ահակու․ / Այդ գազանները գլուխ վեր առած, / Միշտ թափառում են սար ու ձոր ընկած։ (Ղազարոս Աղայան) ◆ Ներսում գլուխ հանեց, խլրտաց ստեղծելու ոգին, որ վիրավոր էր, բայց ոչ մեռած։ Սերո Խանզադյան ◆ Գարնան առաջին գաղջ հովերուն հետ գլուխ կը վերցնեն մարգերը։ Ռոպեր Հատտեճյան
3. մեջտեղ ելնել, հանդես գալ ◆ Նույն շրջապատում երբեմն գլուխ են բարձրացնում գռեհկությունը, միջակությունն ու կամայականությունը։ Գթ ◆ Նրա հետ հարիր քաջ հայի տղերք էլ իրանց գլուխը բարձրացրեցին ու ամենն էլ ուզում էին, որ իրանց ոտը գնամ։ (Խաչատուր Աբովյան) ◆ Աշխարհաբարն արդեն գլուխ էր բարձրացրել, ժամանակն իրանը պահանջում էր։ (Պերճ Պռոշյան)
4. զգալի լինել, իրեն զգալ տալ ◆ Ես մեկնեցի հրացանս, որ կրակեմ, բայց խիղճն իմ մեջ ևս գլուխ բարձրացրեց։ (Վախթանգ Անանյան) ◆ Ցավն իր գլուխը լուս կու գցե, թե վուր դուն վրետ չդրիր
5. ոտքի կանգնել, մեջքը շտկել ◆ Մեր ժողովուրդը․․․ գլուխ բարձրացուցած է միշտ ամեն կործանումե ետք և կերտած։ Նիկողոս Սարաֆյան

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։