դեսուդեն ընկնել

Հայերեն դարձվածք

այստեղ–այնտեղ գնալ ◆ Մնոյենց Կիրակոսի ձեռն էս տարի շատ պակաս էր, դես–դեն ընկավ, օրերով գեղից փախս առավ։ Ահ
թափառել ◆ –Վախտ ու անվախտ դես դեն չընկնես։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Շատ չարչարանքով հասի Հնդստուն, մին տարի պարապ դեսուդեն ընկա։ (Մեսրոպ Թաղիադյան)
գնալ–գալ (այս ու այն կողմ) թփռտալ ◆ –Ա՜խ Աստոծ,– հառաչում էր բարի պառավը՝ դես ու դեն ընկնելով։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Տղեն ասեց․ – Թաքավորի ախչիկ, դե արի քնենք, էլ քանի՞ դես ու դեն ընկնես։ ◆ Այժմ նա նմանում էր ականատ ընկած մկան, որ շատ դես–դեն ընկնելուց… հետո… տապ է անում։ Ն–Դ
զանազան տեղեր գնալ–դիմել ◆ Դես ու դեն է ընկել, սրա–նրա դուռն է բախում։ Հովհաննես Հովհաննիսյան ◆ –Ես էլ որ նոր եկա, շատ դես–դեն ընկա, սրան–նրան խնդիր, աղաչանք։ Ահ ◆ Վիկտորը դես ընկավ, դեն ընկավ, սրան խնդրեց, նրան խնդրեց, գնացքում տեղ տվին։ Ստեփան Զորյան ◆ Սողոմոնը էլ շատ դես ու դեն է անում, լուր է ուղարկում, աղաչում։ Վրթանես Փափազյան
չարչարվել ◆ խեղճ Արմաս մաշվել է դեսուդեն ընկնելուց․ հանգիստ րոպե չունի։ Ստեփան Զորյան ◆ –Զուր մի ընկեք դեսուդեն։ Մեզ չեք կարող խաբել։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ –Շատ դես ընկավ, շատ դեն ընկավ, որ գտնի թղթակցին, բայց ո՛րտեղ։ Ն–Դ ◆ Խիղճը դես ու դեն է ննգնում ու վունց մե տիղանց հովութին չէ գթնում։ ◆ էսքով–էնքով ընկնելով, գլուխը քարին, քարը գլխուն տալով, ամենն իրան հըմար մեկ գործ ճարեց։
այս ու այն կողմ դառնալ–չարչարվել ◆ Միրքի ծերը մնացել է ծառի ճեղքում, դես ու դեն է ընկնում, ու չի իմանում, թե ոնց անի։ Հովհաննես Թումանյան
պտույտ–պտույտ գալ ◆ –Նու, ասա պառավ եմ ուզում, էլ ի՞նչ դես–դեն ես ընկնում։ Ահ
փնտրել ◆ Նա դես–դեն ընկավ, նրան կողմերից մարդ գտավ։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Անցած ճանապարհն եմ տնտղում, դես ու դեն եմ ընկնում, չախուն չկա։ Ռափայել Պատկանյան ◆ –Մե դավի–դառաբա էլ էս փակեթի դուս բերիլն էր էսօր․ ջանս գնաց դես ու դեն ննգնելեն։
երկար–բարակ մտածել՝ քննել ◆ Իսկ եթե հայը ձեռքը զենց վերցրեց, ուրեմն էլ կարիք չկա դեսուդեն ընկնելու, գուշակություններ անելու, ուղեղը չարչարելու, պարզ չի՞, որ ազգապահպան գործ է։ Պերճ Զեյթունցյան ◆ «Սա դավաճանություն է», առանց դեսուդեն ընկնելու մտքում ախտորոշեց Գնելը։ ◆ –Դե որ հասկացար… էլ էստեղ–էնտեղ մի ընկիր, գնա ու նոր սեր արա։ (Գուրգեն Բորյան)

Աղբյուրներ

Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։