խելքդ գլուխդ հավաքիր

Հայերեն դարձվածք

1. խելացի՛ վարվիր ◆ -Ադա, բա քեզ նամուս չունե՞ս, ի՛նչ ելավ քեզ, խելքդ գլուխդ հավաքի: Մաթևոս Դարբինյան ◆ -Ըսածներս մի մոռնար. խելքդ գլուխդ հավաքե և ավելորդ խենթություններ մի ըներ։ ◆ -Թե չես ուզում, որ կոտր ընկնենք, խայտառակվենք, խելքդ գլխիդ հավաքիր (Շիրվանզադե) ◆ -Քա ան հոս կու գա նե [«եթե»] մեզի ղազեթան անցունե տեյի [«ըսելով»] կու գա... խելքդ գլո՛ւխդ բեր: Երվանդ Օտյան ◆ -Խելքդ հավաքիր, Շորդ մի հանիր, սա լողանալու / Գիշեր չէ, քեռի, այս մեռած դաշտում։ (Շիրվանզադե)
2. (բրբ․) արածիդ կամ անելիքիդ մասին մտածի՛ր, խելքի՛ արի ◆ -Առաքել... խելքդ գլուխդ հավաքիր. վերջդ վատ կլինի։ (Գուրգեն Բորյան) ◆ «Ծո նահապետ, ծո խելքդ գլուխդ չհավաքե՞ս, ծո դուն երեխան հոս կանչեցիր, որ ահ ու դողի մատնե՞ս»։ Արմեն Դարյան ◆ «Այ մարդ, հինչ հաքիմ, հինչ մաքիմ, խելքտ գլոխըտ կուտեք»:
3. (բրբ․) լավ մտածիր ◆ -Չէ՜, Ասատուր, խելքդ գլուխդ հավաքիր, բախտդ դուռդ է եկել, մի՛ վռնդիր բախտդ։ (Վախթանգ Անանյան) ◆ -Անմի՛տ, ժողովի՛ր խելքդ, բացի՛ր աչքերդ և տես այդ կնոջը, որ այնպես ողորմելի կերպով քեզանից գթություն է հայցում։ Ն-Դ ◆ -Խելքներդ գլուխնե՛րդ ժողովեցե՛ք, եղբա՛րք, տան օր մարդ քաղցած չի մնալ։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ -Մի լավ խելքդ թոփ արա, մեկլէները որ ուզենան՝ քանի՞ հազար դյաններ [«այդպիսիներ» ՞] կփչացնեն։ (Պերճ Պռոշյան)
4. (բրբ․) քեզ կարգի՛ բեր, խե՛լք հավաքիր ◆ Չնայած մայրս շուրունակ ասում է՝ աղջի, խելքդ գլուխդ հավաքիր: Գիտե՞ս ինչ է նշանակում՝ խելքդ գլուխդ հավաքիր: ◆ -Ես քուկին գիտցած կիներեդ չեմ, խելքդ գլուխդ ժողվե՝: Հակոբ Պարոնյան ◆ -Տու օջախի սուն իս, քու խելք քու կլուխ հըվկը, քու ընդանիկին դիրություն էնը։ ◆ -Խելքդ թոփ արա, վեր կաց արի, թե չէ կերած-խմածդ քթիցդ կբերեմ։ Մուշեղ Գալշոյան
5. զգաստացի՛ր ◆ -Այս լավ իմացիր և դարձյալ խելքդ գլուխդ հավաքիր: Ստեփան Զորյան

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։