ձեռք մեկնել

ձեռք մեկնել 1

1. օգնության հասնել, օգնել ◆ Աղքատին ձեռք մեկնելով, նա իրեն էր գոհացնում և ոչ թե աղքատին։ Պերճ Զեյթունցյան ◆ Եվ մի՞թե ոչ ոքի մտքով չի անցել օգնության ձեռք մեկնել փողոց ընկած աղջկան։ «Ավանգարդ» ◆ - «Տիգրան Երկաթ» միությունը...ձեռք մեկնած է կարոտյալ ընտանիքներու։ Սիլվա Կապուտիկյան ◆ Կհոգան իրանց քրիստոնյա ճնշված ու հարստահարված կրտսեր եղբայրների տառապանքներեն. և կարեկցական ձեռք կտարածեն: (Պերճ Պռոշյան) ◆ - Աշխարհի իշխանությունը ևս սատար է ու աջ է մեկնում այդ իշխանությանը։ «Հայաստանի Հանրապետություն»
2. այսպիսի հարաբերություն առաջարկել ◆ Համաձայն էր Ռուբենի հետ, պատրաստ էր հաշտության ձեռք մեկնելու հանուն իրենց սիրու։ «Եր.» ◆ Եղբայրական ձեռք կը մեկնի Ծապլվարի մեջ պատնեշի վրա կռվող իր գաղափարի ընկերակիցներուն։ Երվանդ Օտյան ◆ - Մեկնած էինք մենք իրեն՝ / Սիրո մեր ձեռքը հզոր։ ԳԱդ ◆ Գուցե և այդ էր մեզ տալիս իմաստություն / Այնքան ամուր սեղմել յուրաքանչյուր բազուկ, / Որ մեզ մեկնում էին ամեն անգամ / Ամիրյանի թոռները գանգրաշուք։ (Նաիրի Զարյան)
3. ուժերը միացնել ◆ (Վտարանդիները), հանդիպելով Ամերիկայում, ձեռք են մեկնում միմյանց, վառում տան օջախը։ «Ջահ»
4. կպչել (գործի...) ◆ Տարիներ առաջ այդ գործին ձեռք մեկնեց Խաչիկ Դաշտենցը։ Սուրեն Աղաբաբյան ◆ - Բադա՛լ, ձեռ մեկնի՛, աշխատի՛, ուսումնարան բաց արա՛: (Պերճ Պռոշյան) ◆ Ո՞ւր են Բյուզանդին բարեկամները՝ ձեռք մը մեկնելու համար տպարանի գործերուն։ Թորոս Թորանյան
5. կառչել◆ Ժողուվուրդն իր հոգու գանձերն է բացահայտում, ձեռք մեկնում ապագայի երազանքին։ Սարինյան ◆ Ձեռ չեմ մեկնում և ոչ մի ապավենի։ Խայամ
6. հավակնել ◆ Իր տնտեսական հիմքն ամրացնելուց հետո ձեռք է մեկնում գյուղի համայնական օրգաններին։ (Ակսել Բակունց) ◆ Ով էլ մե շալ ճէր հաքած տոներին, / Հուջրեն [«սնդուկը»] լիքը՝ ձեռ է մեգնում ղումաշի [«մետաքսի»]։ (Սայաթ-Նովա)
7. դիմել (խնդրաքով) ◆ - Թյուրքիայից մեզ ձեռք են մեկնում և օգնություն են խնդրում։ (Րաֆֆի) ◆ - Մարդ աշխարհում Այվազովսկու նման ազգական ունենա և ուրիշներին ձե՞ռք մեկնի: Վագներ ◆ Ձեռք մեկնեց մեծատուններին, և կոշտացած ափի վրա դրին անարգանք թուքը։ (Ավետիք Իսահակյան)
8. ողորմություն խնդրել. մուրալ ◆ Իբր Ռուսաստանը ձեռք է մեկնում համաշխարային հանրակցությանը։ ... Ռուսաստանն աղքատ չէ, նա ողորմություն չի խնդրում։ «Հայաստանի Հանրապետություն» ◆ Նա երբեկ չէր մուրացել, ձեռք չէր մեկնել երբեք։ (Ավետիք Իսահակյան)

ձեռք մեկնել 2

1. ոտնձգություն անել . յուրացնել փորձել ◆ Կամաց-կամաց շոշափեց տնտեսության եկամտաբեր «երակները» և թաքուն ձեռք մեկնեց հանրային ունեցվածքին։ «ՍՀ»
2. գողանալ ◆ Առաջին անգամ մեղադրյալի աթոռի «քազցրությունը» ճաշակել է...ուրիշի անձնական ունեցվածքին ձեռք մեկնելու պատճառով։ «Եր.»

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։