ճանկն ընկնել

Հայերեն դարձվածք

1. ((արևմտհ․)՝ ճանկը իյնալ) մեկի կամքին ենթակա դառնալ ◆ - Հեն [«ահա»] ըմ ճյանգյտ ընգած, հինչ վեր օզիս, ինդի էլ կանիս։ ◆ Անպայման այդ գայլերն ու արջերն ավելի անվնաս էին ու բարեմիտ, քան նոքա, որոնց ճանկերը պետք է ընկներ ապագայում մեծացած Սանդրոն։ (Վահան Տերյան) ◆ - Հոգիտ ու մարմինտ գցեցիր ձեռս ու իմ ճանգն ննգար: Գաբրիել Սունդուկյան
2. մեկի ձեռքում հայտնվել ◆ Ոտքը մի տեղ կոտրվե՜ր, չգա՜ր, չընկներ...Հիմնարկ Ղևոնդի ու Պադոշ Ածատի ճանկը: Սերո Խանզադյան ◆ - Ես էդ գողությանը տեղյակ չեմ... Միայն կասեմ, վատ մարդու ճանկ եմ ընկել: ՄԱր ◆ «Խե՛ղճ գառնուկ, փոթորկից ազատվեցիր, բայց դժնիկի ճանկն ընկար»: (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Ոճրագործը ինկած է արդարության ճանկը: Հակոբ Օշական ◆ - Էլ հմի ուզեք-չուզեք՝ դուք էլ եք զակոնի ճանկն ընկել, նրանք էլ։ Վրթանես Փափազյան
3. ((արևմտհ․) (հնց․)՝ ճանկը մտնել) մեկի (իշխանության) ենթակա դառնալ ◆ Օտար տերերից ազատված Իտալիան ընկավ մի նոր տեսակի գերության մեջ՝ մեր արյունակից տերերի ճանկն ընկավ, հարուստների և կառավարության պաշտոնյաների։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Անհավատին խոսքին և երդման կը վստահանան, և հիմարաբար կ՚երթան նոքա ճանկը կը մտնեն: (Ծերենց)
4. ((արևմտհ․)՝ ճանկը իյնալ) ձեռքի տակ (պատահաբար) հայտնվել, ձեռքն ընկնել ◆ Առաջվա կռվովը շատերի ճանկը զատ ընկավ, ամա էլի ձեռներից գնաց։ Ագ ◆ Այս անուղղաները միշտ երդում պատառ կ՚ըլլան հավատացնելու համար իրենց ճանկը ինկած դեռատի հրեշտակները, թե մինչև գերեզման պիտի սիրեն։ «Զարթոնք» ◆ Հիմիկ այդ առիթը հազիվ էր ճանկ ընկել: (Նիկողայոս Մամիկոնյան)
5. ((արևմտհ․)՝ ճանկը իյնալ) բռնվել, ձեռքն ընկնել ◆ - Ավա՜ղ, շուտ ընկա ձեր ճանկը, այլապես դեռ ձեզանից շատերի արևը կխավարեր իմ սրից։ Սերո Խանզադյան ◆ - Ինչ արանքներով գյուղ մտնենք, որ պահակների ճանկը չընկնենք: (Վախթանգ Անանյան) ◆ - Ձեր նավակը եթե ծովեզերքը չգտնվեր, հավանորեն ձեր հորը ճանկը պիտի իյնայինք: Երվանդ Օտյան ◆ - Այ, էն շեյթան [«սատանա»] Արութինը, ձիզ վուր փուղ պարտ է։ Թե մե ճա՛նգս կա ննգնի՜: Գաբրիել Սունդուկյան ◆ Որսն իր ճանգն էր ընկել, բաց թողալն անխելքություն էր։ (Պերճ Պռոշյան)
6. հափշտակվել ◆ Մի ուրիշի եզները կամ ձիանքը քրդերի ու ասպատակող թուրքերի ճանկն ընկած կյինեին պատերազմական դաշտից տուն դառնալուս։ (Պերճ Պռոշյան)
7. մեկի բաժին դառնալ ◆ - Հիմի ես թողամ իմ նշանածն ուրիշի ճանգն ընկնի ու ապրի՞մ։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ Հայի արյուն քրտինքով ծաղկեցրած ու աճեցրած այգիները գայլերի ու գազանների ճանկն ընկավ: (Պերճ Պռոշյան) ◆ - Շատեր կը մեղքնան հարսնցուն, որ այսպիսի արկածախնդիր մեկու մը ճանկը կ'իյնա: Երվանդ Օտյան

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։