սիրտը առնել

սիրտը առնել 1

1. սիրաշահել ◆ Ո՛չ ինձ էր ընդունում, ո՛չ իր աղջկան, մինչև առաջնեկս ծնվեց ու, անորս սիրտն առնելու համար, անունը դրինք Ասլան (Խաժակ Գյուլնազարյան) ։ ◆ Եվ հիմա արքան պետք է կայսրին սիրտ առնի՝ հոգևոր իշխանությունը տալով բյուզանդական կողմնորոշում ունեցող Լուսավորիչ տոհմին։ Պերճ Զեյթունցյան ։ ◆ -Շոյեցի՜ն, համբուրեցի՜ն, ու սիրտը առին շուներին: Սիմ
2. ամոքել, մխիթարել ◆ Հաճի [Հաջի] Մարկոս աղա «սիրտ առնողները» ընդունեց։ (Վահան Թոթովենց) : ◆ Ի՛նչըխ [«ինչպես»] որ սիրտ կոտրեցիր, / Ըսկուն [«այնպես»] էլ պիտի էրթաս, ինոր սիրտն առնես: (Սաասնա Ծռեր) ։
3. մեղմ վերաբերմունքով, խոսքերով և այլն համոզել, տարհամոզել, փոխել ◆ Մի չնչին բանով կարող էիր նրա սիրտն առնել և հաշտեցնել իր «անիծյալ թշնամիների» հետ։ (Ավետիք Իսահակյան) ։ ◆ Վերջապես սիրտը կ'առնեն և կը մտցունեն քաղաք։ Երվանդ Օտյան ։
4. մեղմ վերաբերմունքով, խոսքերով և այլ դրությունը հարթել ◆ Դրա համար սրանք ինձ վերև են կանչում, որ սիրտս առնեն: Ստեփան Զորյան ◆ Բերնեն փախավ, հետո զղջաց ըսածի համար ու սիրտս առավ: ԶԱս ։ ◆ Բարեկամդ երկտող գիր մը գրե օրիորդին ու առաջ սիրտն առնու: (Մաթևոս Մամուրյան)
5. բարկությունը իջեցնել
6. գրավել (փխբ․) ◆ Այդ աչքերը պարզապես սիրտդ կ'առնեին, ինչպես սովոր են ասել չափազանց անուշության հանդեպ։ Օննիկ Չիֆթե-Սարաֆ ◆ Ու նրանց ձայնը... կյանքի զգլխիչ ալիք մըն է, տաք, որ սիրտդ կառնե երիտասարդ կոկորդներե դուրս կու գա։ Հակոբ Օշական

սիրտը առնել 2

1. մի զգացում համակել ու նեղություն տալ ◆ Էս ցավն էնպես էր սիրտս առել, որ շատ անգամ գծվածի պես ընկնում էի սար ու ձոր, մտածում էի, էլ ետ սիրտս լիքը տուն գալիս։ (Խաչատուր Աբովյան) ։

սիրտը առնել 3

1. վիրավորական հնչել ու նեղացնել ◆ Չսիրա այդ մարդու միամիտ խոսքն անգամ սիրտը առավ:

Աղբյուրներ

1. Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան, Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն», 2011։