տաքանալ

Վիքիբառարան-ից

.

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ տա•քա•նալ 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Բայ

  1. ջերմության ազդեցությամբ տաքության աստիճանը բարձրանալ, սառը վիճակից տաքի փոխվել, ջերմությունն ավելանալ, տաք դառնալ ◆ Ջուր էր տաքացնում, որ գլուխը լվանա։
  2. այլևս չմրսել, ջերմության ազդեցությամբ այլևս ցրտություն չզգալ, մարմինը՝ իրեն տաքացնել ◆ Քիչ էր մնում ցրտից սառչեի, եկա մի քիչ տաքանամ: Հովհաննես Թումանյան
  3. եղանակը տաք դառնալ, ցրտերն անցնել, օդի ջերմաստիճանը բարձրանալ ◆ Օրերը տաքանում էին։
  4. (փխբ․) գրգռվել, հուզվել ◆ Վիճողներն ավելի ու ավելի էին տաքանում:
  5. (փխբ․) սաստկանալ, բորբոքվել, թեժանալ ◆ Քեֆը՝ ուրախությունը՝ վեճը տաքանալ:
  6. (փխբ․) ջերմ զգացումներ տածել, սիրտը կպչել մեկին՝ մի բանի ◆ Նա էլ, չնայելով, որ սաստիկ

տաքացած է ինձ վրա (այնպես, ինչպես ես եմ տաքացած նրա վրա), ինձ չի սիրում։ (Հ. Սենկևիչ) ◆ Իր նոր պաշտոնի վրա շատ է տաքացել:

  1. (փխբ․) ոգևորվել, բորբոքվել ◆ Ու տաքանում են տղերքը սաստիկ, փեշերը հավաք խրում են գոտին։ Հովհաննես Թումանյան
  2. մարմնի որևէ մասում տաքություն զգալ (հարվածից, բորբոքումից) ◆ Աչքի տակը հարվածից տաքացել էր։ (Ակսել Բակունց)
  3. (փխբ․) որևէ տեղում սնվել՝ մեծանալ՝ խնամվել, որևէ մեկի հովանավորությամբ իր համար ապահով՝ բարձր դիրք ստեղծել, հաստատուն դիրքի հասնել, տաք տեղ գտնել ◆ Մեծ հույս էին դրել հունաց ծառայության մեջ տաքացած հայ իշխանին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
  4. (փխբ․) հոգեպես բավականություն զգալ, հոգին ուրախությամբ՝ մխիթարությամբ՝ հույսով լցվել ◆ Սահակ դային… տաքանում էր երազով։ Համո Սահյան

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. ջերմանալ, ջեռանալ, շողանալ (հնց․), տաքել (հզվդ․), լսռնել (գվռ․)
  2. տաքել
  3. տե՛ս հուզվել
  4. տե՛ս թեժանալ
  5. տե՛ս հրապուրվել
  6. տե՛ս ոգևորվել
  7. տե՛ս մոլեգնել
  8. տե՛ս զայրանալ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

Աղբյուրներ[խմբագրել]