գդալ

Հայերեն

«գդալ» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

Գոյական

• ՄՀԱ՝ [ɡdɑl]

Արտասանություն

ՄՀԱ: [gdal]

վանկեր՝ գ(ը)դալ 

1. սեղանի սպասք առարկա, կոթով ու ձվաձև գոգավոր մասով, ջրի կամ սորուն ուտելքներ վերցնելու և բերանը տանելու համար
2. մեքենաների, սարածների և այլն դդալանման մաս, զանազան նյութեր վերցնելու համար
3. տե՛ս սրտի գդալ
4. (խոհր․) խոհանոցային, ճաշի, թեյի, մուրաբաների և այլնի համար նախատեսված, տարբեր ձևերի և նյութերից պատրաստված, որով օգտվում են կերակուրներից, մուրաբաներից, թեյ խմելիս և այլն

Հոմանիշներ

դրգալ, գգալ, տարգալ, քթալ, թփալ, կտլեկ (հնց․) (բրբ․)

Արտահայտություններ

1. իր գդալից ուտել - իր հասանելիքը՝ իրենն ստանալ
2. գդալախում անել - ջրիկ կերակուրը գդալով խմել, ուտել
3. գդալ-գդալ հավաքել՝ շերեփ-շերեփ դուրս տալ - խնայողությամբ և դժվարությամբ ձեռք բերվածը անխնա վատնել ◆ Քթալ-քթալ հավաքում ենք, շերեփ-շերեփ դուրս տալիս։ (Պերճ Պռոշյան)
4. գդալ մը ջուրին մեջ կը խեղդե - Պոլիս՝ շատ հզոր է, ուժեղ է
5. գդալ նետել - Բալու՝ արագ-արագ գդալով ուտել
6. դգալին բերնոքը կկերցնե, կոթոքը աշկ կհանե
7. գդալով կերցնել, կոթովը հանել - Պարտիզակ՝
8. դգալով կերցնել, շերեփով դուրս քաշել - Պարտիզակ՝
9. դգալով ջուր կտա, կոթով աչք կըհանե - Նոր Նախիջևան՝ տե՛ս գդալով կուտա, կոթով աշկը կհանե
10. գդալը փոխել - Սեբաստիա՝ միմյանց լավ հասկանալ, փոխադարձաբար իրար ըմբռնել ◆ Անոնք գդալ փոխած են։
11. գդալը մեջը կոխել - աշխատել օգտվել որևէ բանից
12. գդալը ջուր առած, նի ընկաշ մնակ - մեկից անսպասելի մերժում ստանալով՝ շվարած մնալ
13. գդալով ժողովել, շերեփով ցրել - Շիրակ, Սեբաստիա, Բաղեշ՝ տե՛ս գդալ-գդալ հավաքել՝ շերեփ-շերեփ դուրս տալ
14. գդալով հավաքել, շերեփով թափել
15. գդալով կուտա, կոթով աշկը կհանե - Պոլիս՝ թեթևակի լավություն է անում, բայց քքթից հանում է
16. անպոչ՝ կոտրած գդալ - ամեն բանի մեջ անտեղի խառնվող՝ մեջ ընկնող անձ ◆ Էլի կնիկը կոտրած քթալի պես մեջ ընկավ։
17. մի գդալ եղ ունենալ, ամենին տեղ ունենալ - թեև աղքատ, բայց տան դռները բաց՝ հյուրասեր լինել

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ spoon ռուսերեն՝ ложка (ru) ‎(ložka)

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։