թակել

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [tʰɑˈkɛl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ թա•կել 

Գոյական

1. թակով հարվածներ հասցնել՝ խփել ◆ Թակը թակում է թըխկ հա թըխկ։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Պտույտ եկավ գլուխը, սիրտը ամուր թակեց: Եղիշե Չարենց
2. ծեծել, ծեծ տալ ◆ Բայց որ դռանը մոտենում էին, թակում, ոչ ոք չէր բաց անում։ (Րաֆֆի)
3. բախել ◆ Ահավոր քամին դռներն է թակում: (Վահան Տերյան)
4. ծեծելով մանրացնել ◆ Էկեվ ես չատնիս հաչիցը կապեց, ինչքան որ գիտես՝ քա ասած թակեց: Հովհաննես Թումանյան
5. զարկել, հարվածելով նվագել (թմբուկ և այլն) ◆ Քանի մարդ թակած կլինեն հեր ու տղա, ի՞նչ արինք։ (Ակսել Բակունց)
6. (փխբ․) ռազմական գործողություններով հարված հասցնե լ◆ Բայց մենք կարող ենք միանալ Ֆրանսիայի հետ, որը 1871 թվից սկսած պատրաստվում է թակել Գերմանիային։

Հոմանիշներ

1. զարկել, խփել, զարնել (արևմտհ․), ապտակել, (ժղ․), բափել, բամբաչել (ձեռքի բաց թաթով), կռփել, կըռփահարել, բռնցքահարել, հարված հասցնել, հարված տալ
2. բախել
   1. թակել, հարվածել, զարկել, խփել, ծեծել, կափել (հարված հասցնել)
   2. թխկացնել, տփել (ժղ․), բաբախել, թխկթխկացնել, թքթքացնել, տկտկացնել
   3. տե՛ս տրոփել
   4. տե՛ս դոփել
3. կրակել
   1. գնդակոծել, հրետակոծել, արկակոծել, դատարկել (հրազեն), կրակ բանալ, կրակ բացել, կրակ բաց անել, կրակ մաղել, կրակ տալ, կրակ տեղալ, գնդակ արձակել, հրացան գցել (ժղ․) (հրազենով կրակոց կատարել, գնդակ՝ արկ և այլն արձակել)
   2. տե՛ս հուզել
   3. տե՛ս գնդակահարել
   4. տե՛ս հրդեհել
4. ծեծել
   1. գանակոծել, գանահարել, գանել, գավազանել, խարազանել, մտրակել, մտրակահարել, ճիպոտահարել, ձաղկել, դագանակել, (գավազանով, խարազանով, մտրակով, ճիպոտով, դագանակով), ռփահարել, բռնց(ք)ահարել, բռնցքել, կռփել, (բըռունցքով), կոշկոճել (սաստիկ), ծեծկել, գոտեհարել (գոտիով), ջարդել (փխբ․), փայտել (հզվդ․), (փայտով), (ժղ․), տփել, թակել, ծեծկռտել, ծեծկոփել, (գվռ․)՝ դնգզել, դնքսել, դնքստել, գոռսել, գռսել, գմփել, դմփել, դմբզել, դրբել, զխկել, զմփել, թոպել, թոպահարել, թոկոտել, թրթփել, լմել, լեխել, ճիպոտել, ջլատքել, ջոբնել, սղկել, սղկրտել, սնդխտել, տխել, տլմսել, քաշել, քշտել, քոտակել, քոլոլել, քրքրել, ծեծել-փետել, գանակոծ անել, բռունցքը գլխից անպակաս անել, բռունցքը գլխից անպակաս պահել, բռունցքը գլխին պահել (հաճախակի), երեսը արյունլվա անել, աղցան անել, աղցան շինել, արյուն-աղցան անել, արյուն աղցան շինել, արջապար ածել, բրածեծ անել, բուրդը բամբակ գզել, բուրդը գզել, բուրդը քամուն տալ, բուրդը բարերար անել, բուրդը բերանը տալ, գլուխը սխտորել, դնչին տալ, դունչն ու պռունկն ջարդել, երեսը արյունլվա անել, թակ տալ, լայնքն ու երկայնքն մեկ դարձնել, ծեծ տալ, ծեծ քաշել, ծեծ ու ջարդ տալ, ծուծուն տանել, կաշին բերանը տալ, կատարը տաքացնել, կորկոտ եփել, միսը բերանը տալ

Արտահայտություններ

1. ծնկները թակել,
2. ծնկները վեր թակել,
   1. լաց ու կոծի ժամանակ ծնկներին խփել՝ ծնկները ծեծել ◆ Նա ծընկները թակում ա, ասում. -Թաքավերը կյարմուր ա կյեցալ, ձըզ կըտորելու յա։ (Հայ ժողովրդական հեքիաթներ)
   2. շատ ափսոսալ
3. մոտ թակել, Ղարաբաղ՝
   1. մոտ գնալ, մոտենալ ◆ Ամմա էս մարթը չալիշ ա կյուլիս, մոտ չի թակում: Հժհք
   2. մոտ-մոտ անել, մտերմանալու ցանկություն ունենալ
4. վեր թակել, Ղարաբաղ՝ շատ ծեծել

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ

Թարգմանություն

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։