թարս

Հայերեն բարբառային բառ

• ՄՀԱ՝ [tʰɑɾs]

վանկեր՝ թարս 

1. Պոլիս, Ամասիա՝ ուղիղ՝ ճիշտ կողմին հակառակ՝ ներհակ ◆ Կտորի թարս երեսը։
2. սխալ ◆ Իմ խոսքերը թարս հասկացար։ (Ստեփանոս Մալխասյանց)
3. կամակոր, համառ, իր ասածի ◆ Տեսնո՞ւմ եք՝ ինչ թարս բաներ են այդ կնիկները։ (Րաֆֆի)
4. ձախողակ ◆ Թարս գործ։
5. շուռ տված ձևով, շրջված ◆ Վախից թարս էր հագել շապիկը։ (Ակսել Բակունց)

Արտահայտություններ

1. թարս անել՝ էնել, հակառակ անել ◆ Օր ըսեմ իսի կեչուտեն անցի, անիկ թարսը պիտի էնե, խորունգեն պիտի զարնե։ (Ստեփանոս Մալխասյանց) ◆ Հըմը ինչ օր կըսեն, սատանան թարս ԵԼկէնե։
2. թարս ասել, ճիշտ չասել, սխալ-մխալ ասել
3. թարս ընկնել
   1. հակառակ կողմի վրա ընկնել
   2. մեջքի վրա պառկել (անասունների մասին) ◆ Մե մարթըմ ձիմ կունենա, ամմեն բանը տեղին, հըմը մե գեշ խասիաթըմ գունենա - թարս ընկնել գիտի եղե։ (Ստեփանոս Մալխասյանց)
4. թարս հասկանալ, ճիշտ չհասկանալ ◆ Արհամարհում եք նրա հոգին, էն ինչով որ գոյություն կարող է ունենալ և ապրել թատրոն ասածը, թարս եք հասկանում։ Հովհաննես Թումանյան
5. թարս՝ թերս մարդ, ամեն բանում հակառակվող՝ կամակոր մարդ
6. թարս նայել,
   1. մեկին խոռոժ հայացքով՝ խեթ նայել
   2. անբարյացակամորեն վերաբերվել
7. թարս չըբան, Ղարաբաղ՝ ծայր՝ պտուկ չունեցող չիբան
8. թարս ու թուրս նայել,
   1. նույնն է * թարս նայել 1 նշան.
   2. շլդիկ՝ շիլ լինել ◆ Ակոբի աչքերը թարս ու թուրս են նայում։ (Վահան Թոթովենց)
9. թարս քնել, իրեն տարօրինակ պահել ◆ Ատ ... գրողը յա խմած է էղեր, յա թարս է քնիր։ Վե՞վ է տեսեր, օր էրիկ մարդը իրեն կնիկը խումարի մեջ կրվի։ (Խաթաբալա)
10. թարսի բան է, նույնն է թարսի նման՝ պես
11. թարսին ձին երինել՝ նստել, համառել, չզիջել ◆ Նախագահը թարսի ձին նստել է, մեր նբրիգադիրին հանել։ Սերո Խանզադյան
12. թարսի՝ թարսու նման (մնան)՝ պես, հակառակի պես ◆ Թարսու մնան քյսի ա, ընգնես ուրան էրկու տղեն կարավաթեն յրա։ (Հ․Տեր-Հակոբյան) ◆ Խըրաված պերին մուխրըթաթախ, թարսու նման ինձ էլ մին չոր վեսկուռ ընգավ։ (Տմբլաչի Խաչան) ◆ Մե օրըմ թարսի պես աս կընկան ապուրը խանծըրըմի կը։ (Ստեփանոս Մալխասյանց)
13. (գործը՝ բանը) թարս գնալ՝ էրթալ, գործերը հաջող չընթանալ՝ ձախողվել ◆ Իտև չիմ գիտեր ինչ էղավ, ինչղ չէղավ, գործերս թարս գնաց։ (Խաթաբալա)
14. սատանեքին՝ սատանային՝ դևին թարս նայել, շատ խորամանկ լինել, խորամանկությամբ խաբել ◆ Հիմիկվա մարդիկը թարս կնալեն դևին ու սատանային։ (Ջիվանի)

Աղբյուրներ

• Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Հայոց լեզվի բարբառային բառարան («Նաիրի» հրատարակչություն), Երևան, «ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիա», 2001-2002 — 2792 էջ։