լուսինգա

Հայերեն բարբառային բառ

• ՄՀԱ՝ [lusiŋˈɡɑ]

վանկեր՝ լու•սին•գա 

1. Խարբերդ՝ լուսին, լուսնյակ ◆ Լուսնկան կը բոլորի, կը պակասի, կը նորի։ (Հրաչյա Աճառյան) ◆ Լուսնկային դիմացը կթարթեն աչըվնին։ Թլկտ
2. լուսնի լույսով լուսավորված ◆ Սին լուսնընգյա քշեր ... ըսկըսես ըն ըշխարքես լավ նան փիս պեներան խոսիլը։ (Հայ ժողովրդական հեքիաթներ)
3. Ղարաբաղ՝ (փխբ․) շատ գեղեցիկ աղջիկ` կին ◆ Հինչ ախճիգյ, մին լուսնընգյա, մին մարալ։ (Հայ ժողովրդական հեքիաթներ)

Արտահայտություններ

1. լուսնակ ծոցը դնել Մուշ, Բաղեշ՝ – գիշերով փախչել
2. լուսինկա կըլմանի Սեբաստիա՝ – լուսնի նման է, գեղեցիկ է
3. լուսինկան բռնըվիլ Սեբաստիա՝ – լուսինը խավարել
4. լուսնինկան թագավորել Սեբաստիա՝
   1. լիալուսին լինել
   2. մեկի լավ ժամանակը լինել
5. լուսինկեն ըլլալ Սեբաստիա՝ – կաթնակեր մանկան դեմքը լուսնին (լուսինը նորելիս) հանդիպելով իբրև թե լուսնահարվել` տկարանալ` նիհարել
6. լուսինկին կալը Սեբաստիա՝ – լուսնի բակը
7. լուսնկա եղուկ Դերսիմ, Քղի՝ – նույնն է` լուսին<sup>2</sup> ◆ Լուսնկա եղունկը բժշկելու ժողովրդական միջոցն է` մի փարանոցը (ղուրոշի մի քառորդ մասը) լուսնաձև կտրել և հիվանդի թևին կարել։ (Ստեփանոս Մալխասյանց)
8. լուսնկա երես Պոլիս՝ – լույս դեմքով, գեղեցիկ
9. լուսնկա նայող – կին, որ աղոթելով, իբր բուժում է լուսնկա-եղուկ կոչվող հիվանդությունը
10. լուսնկա նոր Արաբկիր՝ – նորալուսն
11. լուսնկան բռնվել` կապվել Պոլիս՝ – լուսինը խավարել ◆ Լուսընկան կապվեցավ։ Գուրգեն Մահարի
12. լուսնկան նորնալ Պոլիս՝, լյուսինգյան նորել Ղարաբաղ՝ – լուսնի ամիսը սկսվել

Աղբյուրներ

• Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Հայոց լեզվի բարբառային բառարան («Նաիրի» հրատարակչություն), Երևան, «ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիա», 2001-2002 — 2792 էջ։