մանուկ
Արտաքին տեսք
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *mənu-` *men- «փոքր, փոքրացնել, առանձին, մեկուսի» արմատից՝ *-u-ով հիմքով՝ *mənu-. հմմտ. հունարեն μάνυ` «փոքր, քիչ» (ըստ Հեսիոքոսի)։ -ուկ-ը համարվում է ուշ հավելում, բայց հնարավոր է ենթադրել *mənu-kon- սկզբնաձև՝ *-k-ի (անտեղաշարժ *k) պահպանմամբ՝ -կն (սեռական՝ -կան), ուղղականում -ն-ի ուշ անկմամբ (-ուկն-ի համար՝ հմմտ. ձուկն, մուկն, արմուկն)։
Գոյական
- փոքրիկ երեխա
- փոքրահասակ տղա կամ աղջիկ, պատանեկության չհասած տղա կամ աղջիկ
Ածական
- մանկական, մանկության հասակին հատուկ
- դեռատի, մանկահասակ
- (փխբ․) անմեղ, անփորձ ◆ Օրիորդի մանուկ սրտում թաքնված էր մի կայծ։ (Րաֆֆի)
- (փխբ․) նորափթիթ, նոր աճել՝ փթթել՝ կանաչել սկսած ◆ Մանուկ բնություն։
- (փխբ․) նոր ծագող (լուսատուների մասին) ◆ Մանուկ լուսին։
- (փխբ․) նոր կազմավորվող՝ ձևավորվող ◆ Չպետք Է բարձիթողի անել մեր մանուկ լեզվի կրթության հոգսը (Ղազարոս Աղայան)
- (փխբ․) գեղարվեստական գրականության մեջ գործածվում Է գարնան և դրա հետ կապված երևույթների վերաբերյալ ◆ Ծագում է մանուկ արևը գարնան Վահրամ Մավյան ◆ Մանուկ վտակներ։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- երեխա, մանկիկ, տղա, տղեկ, (բրբ․) պլուզ, ճիժ, պիժ, ճիժպիժ, ճժուկ, ճժկուկ, ճժուկ-պճուկ, ջրուկ, մանչ, լաճ (ար.), պլուզ, խոխա, լւամուկ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]Թարգմանություններ | |
|
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։