մատաղ
Արտաքին տեսք
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [mɑˈtɑʁ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ մատաղ
վանկեր՝ մա•տաղ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *mad- «թաց, խոնավ, կաթել, հյութեղ, պարարտ, բտած» արմատից, որտեղից՝ նաև մաճառակ, մաճառ, այլև պարսկերեն maskah «թարմ յուղ», հին վերին գերմաներեն Mast «գիրացում, բտում»։ Աճառյանը, հենվելով սլավոնական զուգահեռների վրա (հին սլավոներեն mladǔ, ռուսերեն младший «երիտասարդ, մատաղ»), բխեցնում է *mel- «մանրել» արմատից՝ *-d- աճականով և դրափոխությամբ։
Ածական
- չափահասության չհասած, պատանեկան, պատանի ◆ Մատաղ սերունդ։
- այդ տարիքին հատուկ ◆ Մատաղ հասակ։
- մորածին, մատղաշ ◆ Մատաղ անասուններ։
- նորածիլ, նորաբույս, նոր ծլած՝ կանաչած՝ բացված ◆ Մատաղ բուսականություն։
- երիտասարդ, դեռատի, նոր հասունացող ◆ Մատաղ աղջիկ։
- (փխբ․) նոր սկսված՝ սկիզբ առած ◆ Մատաղ կյանք։
- (փխբ․)թարմ, չխամրած, թարմությունը՝ հմայքը չկորցրած ◆ Մատաղ տեսք՝ գեղեցկություն
- (փխբ․) նոր ծագած, նորածագ ◆ արևածագին մատաղ շողերը … մաշվում են գյուղի ճերմակ կտուրների… վրա Մատաղ դարյան։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- պատանեկան, պատանի, երիտասարդ, մանուկ, դեռատի, դեռահաս, դեռահասակ, դեռափթիթ, նորափթիթ, նորատի, մատաղատի, մատաղենի, մատղաշ, մատաղահաս, մատաղահասակ, ծաղկահասակ, (փխբ․)՝ դեռաբողբոջ, դեռածաղիկ, ծաղիկ, բողբոջ (բնստ․), բղբուճ (գվռ․)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]Թարգմանություն
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։