յավաշ

Հայերեն բարբառային բառ

վանկեր՝ յա•վաշ 

Արարատյան, Նոր Բայազետ, Ղարաբաղ, Կռզեն, Շամախի, Ուրմիա, Նոր Նախիջևան, Կարին, Վան, Շատախ՝

1. զգուշությամբ, կամաց ◆ Դավիթը առանցի խոսելու ելավ հաբանը կապեց մեջքին ու չոմախը յավաշ անցկացրեց հարիսի պտուկի կանթն ու դրեց հուսին։ Ահ ◆ Պստիկ Միրզան յավաշըմ կը չոքի, մեկ նետով վիշապի յոթ կլոխ կը թռուցի։ (Գարեգին Սրվանձտյան)
2. դանդաղ ◆ Հըմը ձին կենա յավաշ կէրթար։ (Ձեռագիր)
3. հանդարտ, մեղմ, խոնարհ
4. սպասիր, կաց, սպասեք ◆ Յավաշ ուրիշ բան էլ ուզեմ ասորեն։ Հժհք ◆ Դուք, ձեր աստվածը, յավաշ դուս էթամ, գամ՝ ինչ անում եք, արեք։ Հժհք ◆ Յավաշ մե քյասա կյինի խմեմ, խելքըս իկյա կըլոխըս, անդան ասեմ։ ՄԱս
5. (հեգն․) (կրկնությամբ) համբերիր, շատ մի շտապիր, շատ մի հոխորտա ◆ Յավաշ, յավաշ,- ասաց ․․․ բեկը հեգնաբար։ (Շիրվանզադե)
6. սպառնալիքի արտահայտություն, սպասիր, տես ◆ Մեր գեղը օր հիրար հետ կռվում ին, հիրար ահեն տալում, թե յավաշ, էրթամ Ղարս, անունըդ «Խաթաբալի» մեջ գցել տամ, օր դինջանաս։ (Խաթաբալա) ◆ Յավաշ, թագավորի աղջիկ, քու հախիցը տես ո՞նց եմ գալի, ընենց օյին դնեմ գլուխդ, որ մնաս շշմած։ Հժհք

Արտահայտություններ

1. յավաշ կերթամ - շատ կերթամ
2. յավաշ-յավաշ
   1. կամաց-կամաց, առանց շտապելու, հանդարտ, դանդաղորեն ◆ Մին պառավ վըեր քինում ըն, օխծն ասում ա․ «Ախճիգյ, դու յըվըշ-յավաշ քյինա, ես էլ էս ա կյամ ըմ։ Հժհք ◆ Կոտկիրիրա տեսի՞ր իք, ինչըղ կը, շտա ժամին գործն ալ ադպես, յավաշ-յավաշ քելե կը։ (Խաթաբալա) ◆ Քոռը-փոշման ծիյանքը Քըշես են յավաշ-յավաշ։ (Քյոռ Օղլի)
   2. ոչինչ, կամաց-կամաց, բավարար 27
   3. քիչ-քիչ ◆ Ելի կնա մոտ տերտեր, հազարըմ պե, տանք մե հացի մացի, չում էն մեկել հազարներն էլ յավաշ-յավաշ թող տա։ (Գարեգին Սրվանձտյան)
   4. աստիճանաբար, հետզհետե ◆ Ախճիգյըն էլ յավաշ-յավաշ մըծացալ ար։ Հժհք ◆ Դուշմանը կարում չի տիմանա, զորքը յավաշ-յավաշ նոսրանում ա։ Հժհք
3. յավաշ ձիին թեքման ամուր կըլա Նոր Նախիջևան՝
   1. հանգիստ՝ խոնարհ ձիու աքացին ուժեղ է
   2. հանգիստ՝ խոնարհ մարդու հարվածն անսպասելի է լինում և ուժեղ

Աղբյուրներ

• Հրաչյա Աճառյանի Անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Հայոց լեզվի բարբառային բառարան («Նաիրի» հրատարակչություն), Երևան, «ՀՀ Գիտությունների Ազգային Ակադեմիա», 2001-2002 — 2792 էջ։