նատուրալիզմ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [nɑtuɾɑˈlizm]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ նա•տու•րա•լիզմ 

Ստուգաբանություն

< натурализм < ֆր․ natueralisme < լատ․ naturalis բնական լատ․ natura-բնություն

1. (գիտ․) գռեհիկ մատերիալիստական ուսմունք, որը հասարակության ու հասարակական ելույթների զարգացման օրենքները նույնացնում է բնության օրենքների հետ, բնության օրինաչափությունները մեխանիկորեն տարածում հասարակության և հասարակական ելույթների վրա
2. ժամանակակից Ամերիկայում փիլիսոփայության մեջ այս անունով են կոչվում փիլիսոփայական այն ուղղությունները, որոնք ժխտում են գերբնական ուժերի գոյությունը, անկախ այն բանից, թե տվյալ ուղղությունը մատերիալիստակա՞ն է, իդեալիստակա՞ն, թ՞ե դուալիստական
3. (արվ․) (գրկն․) գրականության և արվեստիբնագավառում 19-րդ դարի վաթսունական թվականներին ծագած ուղղություն, որը հասարակության զարգացման օրենքները նույնացնում էր բնության օրենքների հետ և ձգտում էր իրականության իբրև թե ճշգրիտ վերարտադրմանը, անտեսելով ու դրանով , իսկ ժխտելով տիպականի՝ էական վերարտադրության և գեղարվեստական ընդհանրացման անհրաժեշտությունը
4. (աշխգր․) բարոյականության հիմնավորման մեթադաբանական սկզբունք, որ շատ է կիրառվում մինչմարքսյան և որոշ ժամանակակից բուրժուաէակ բարոյագիտական տեսություններում
5. ուղղություն գրականության և արվեստի մեջ, որը հասարակության զարգացման օրենքները նույնացնում է բնության օրենքների հետ և ձգտում է իրականության ճշգրիտ վերարտադրման , բնապաշտություն
6. (փիլ․) ուսմունք, որը բնական գիտությունների հասկացությունները տարածում է հոգևոր երևույթների վրա
7. (փիլ․) ուսմունք այն մասին, որ բնական աշխարհին բնորոշ պատճառականության օրենքները կարող են բացատրել բոլոր երևույթները, այդ թվում նաև հոգևոր երևույթները
8. կյանքի երևույթների վերարտադրումն արվեստում, առանց այդ երևույթների էության, օրինաչափությունների ներքին իմաստի բնորոշ գծերի բացահայտման
9. (գրկն․) ուսմունք 19-րդ դարի երկրորդ կեսի գրականության մեջ

Հոմանիշներ

1. տե՛ս բնապաշտություն

Արտահայտություններ

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ

Թարգմանություն

• անգլերեն՝ naturalism
• ռուսերեն՝ натурализм (ru) ‎(naturalizm)

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Խմբագրությամբ Ի․ Ս․ Կոնի, Բարոյագիտական բառարան, Երևան, ««Հայաստան» հրատարակչություն», 1985 — 200 էջ։
• Գրգեարյան Հ․Ղ․, Հարությունյան Ն․Մ․, Տնտեսական աշխարհագրության տեղեկատու բառարան (խմբ. Ավագյան Գ․Ե․), Երևան, ««Լույս» հրատարակչություն», 1982 — 408 էջ։
• Սիլվա Պապիկյան, Թատերագիտական և կինեմատոգրաֆիական տերմինների համառոտ բառարան, Երևան, «Էդիթ Պրինտ հրատարակչություն», 2015 — 128 էջ։
• Գ․ Դավթյան, Փիլիսոփայական բառարան (Անկյունաքար), Երևան, 2015 — 396 էջ։
• Կ․Ե․ Մելիք-Վրթանեսյան, Մ․ Ա․ Տոնյան, Երաժշտական բացատրական բառարան, Երևան, «Խորհրդային գրող», 1989 — 270 էջ։
• Ջրբաշյան Է․Մ․, Մախչանյան Հ․Մ․, Գրականագիտական բառարան (2-րդ լրաց․ և վերամշ․ հրատ․) (Լույս), Երևան, 1980 — 352 էջ։
• Մ․Մ․ Ռոզենտալի, Փիլիսոփայական բառարան (Հայաստան), Երևան, 1975 — 468 էջ։
• Լ․ Տիմոֆեև, Ն․ Վենգրով, Գրականագիտական տերմինների համառոտ բառարան (Հայպետուսմանհրատ), Երևան, 1957 — 247 էջ։
• Ռ․ Ա․ Վարդանյան, Պատմական իրադարձությունների տերմինների համառոտ բառարան, Վանաձոր, 2007 — 113 էջ։